ستون تهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| اندازه تصویر    =
| اندازه تصویر    =
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| بنيانگذار       =  
| بنیانگذار       =  
| تأسیس            =
| تأسیس            =
| کاربری          =
| کاربری          =
خط ۲۱: خط ۲۱:
| وبگاه            =  
| وبگاه            =  
}}
}}
ستون تهجّد: نمازگاه نافله‌های شبانه پيامبر در مسجدالنبی
'''ستون تهجد''' (شب‌زنده‌داری)، یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل نمازهای نافله شبانه پیامبر بود. [[پیامبر]]، هنگامی‌که مسجد خالی از [[نمازگزار]] بود، کنار این ستون، حصیری پهن می‌کرد و نماز شب می‌خواند. از همین رو به آن ستون تهجد گفته می‌شود.


[[پیامبر]]، هنگامی‌که مسجد خالی از [[نمازگزار]] می‌شد، کنار این ستون، حصیری پهن می‌کرد و مشغول نماز شب می‌شد.
بعدها در کنار این ستون، محرابی ساخته شد که [[محراب تهجد]] نام گرفت. نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته شده است.  


پس از مدتی، به دلیل تقلید مردم از پیامبر، آن حضرت حصیر خود را جمع نمود و دلیل این کار خود را ترس از واجب شدن نماز شب بر مؤمنین در حالی‌که توان آن را ندارند،اعلام کرد.
==مکان ستون تهجد==
 
این ستون پشت [[خانه حضرت فاطمه]] و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابی کوچک است<ref>المعالم الاثیره، ص۴۲.</ref> که چون کسی روبه‌روی آن می‌ایستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی [[باب جبرئیل]] قرار می‌گیرد.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> این ستون کنار مکان اصلی باب جبرئیل پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۵.</ref>
بعدها در کنار این ستون، محرابی تحت عنوان [[محراب تهجد]] ساخته‌شد.
 
نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته‌شده اما سال‌ها مانعی در برابر این ستون قرار گرفته که آن را از دسترس زائرین خارج نموده‌است.


==مکان ستون تهجد==
در حال حاضر، درون ضریح پیامبر جای گرفته و بر سنگ مرمری که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبی: این‌جا مکانی است که پیامبر [[نافله شب]] می‌گزارْد
اين ستون پشت [[خانه حضرت فاطمه]] و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابي كوچك است<ref>المعالم الاثيره، ص۴۲.</ref> که چون کسي روبه‌روي آن مي‌ايستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی باب جبرئيل قرار مي‌گيرد.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref> اين ستون کنار مکان اصلی [[باب جبرئیل|باب جبرئيل]] پيش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.<ref>تاريخ و آثار اسلامي، ص۱۹۵.</ref> در حال حاضر، درون ضريح پيامبر جاي گرفته و بر سنگ مرمري که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبي: اين‌جا مکانی است که پيامبر [[نافله شب]] مي‌گزارْد


==ستون تهجد، محل نماز شب خواندن پیامبر==
== محل نماز شب خواندن پیامبر ==
علت نام‌گذاری این ستون به تهجد، از آن رو است که وقتی مسجد از نماز‌گزاران خالی می‌شد، پيامبر كنار اين ستون که پس از درِ خانه اميرمؤمنان علی قرار داشت، حصيری پهن کرده و روی آن به تهجّد و نماز می‌‏ايستاد.<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> [[علی (ع)]] نيز نماز شب را همين جا می‌خواند.<ref>نک: الدره الثمينه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref>  
علت نام‌گذاری این ستون به تهجد، از آن رو است که وقتی مسجد از نمازگزاران خالی می‌شد، پیامبر کنار این ستون که پس از درِ خانه امیر مؤمنان قرار داشت، حصیری پهن کرده و روی آن به تهجّد و نماز می‌‏ایستاد.<ref>المعالم الاثیره، ص۴۳.</ref> [[علی (ع)]] نیز نماز شب را همین جا می‌خواند.<ref>نک: الدره الثمینه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.</ref>  


در پی تقليد برخی مسلمانان از رسول خدا، ايشان حصير را جمع کرد و در پاسخ کساني که علت اين کار را پرسيدند، فرمود: ترسيدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشيد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.</ref> [[ابن نجّار]] و [[مطری]] از اين محل به «مصلّي النّبي صلّي الله عليه و آله باللّيل: نمازگاه شبانه پيامبر» ياد كرده‌‏اند. در سده‌های بعد، در آن مكان [[محراب تهجد|محرابی]] ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref>
در پی تقلید برخی مسلمانان از رسول خدا، ایشان حصیر را جمع کرد و در پاسخ کسانی که علت این کار را پرسیدند، فرمود: ترسیدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.]</ref> [[ابن نجّار]] و [[مطری]] از این محل به «مصلّی النّبی صلّی الله علیه و آله باللّیل: نمازگاه شبانه پیامبر» یاد کرده‌‏اند. در سده‌های بعد، در آن مکان [[محراب تهجد|محرابی]] ساخته شد.<ref>وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثیره، ص۴۳؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=189 وفاءالوفا، ج2، ص189.]</ref>


==فضیلت ستون تهجد==
==فضیلت ستون تهجد==
در منابع، در باب فضيلت نمازخواندن کنار اين ستون، روايت‌هايی آمده‌است؛ از جمله آن که [[محمد بن حنفيه]]، فرزند امام علی به سعيد بن عبدالله بن فضيل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: اين جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از اين رو، پيوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمينه، ص۲۵۷؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي، ص۷۶.</ref>
در منابع، در باب فضیلت نمازخواندن کنار این ستون، روایت‌هایی آمده‌است؛ از جمله آن که [[محمد بن حنفیه]]، فرزند امام علی به سعید بن عبدالله بن فضیل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: این جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از این رو، پیوسته آن‌جا باش.<ref>الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=73 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73.]</ref>


مسلمانان در گذر تاريخ برای نماز ‌گزاردن در کنار اين ستون بسيار اشتياق داشتند و اکنون نيز پشت محراب تهجد گرد می‌آيند. اين محراب اكنون نيز موجود است؛ ولی در برابرش مانعی گذاشته‏‌اند تا مردم آن را نبينند<ref>المعالم الاثيره، ص۴۳.</ref> و مدت‌ها است که زائران بدان دسترسي ندارند و مردم از نماز ‌گزاردن در كنار آن محروم شده‏‌اند. اين در حالی است که تبرّک به آن مستحب دانسته شده است.<ref>الغدير، ج۵، ص۱۲۴.</ref>
==جستارهای وابسته==
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[مسجدالنبی]]
* [[محراب‌های مسجدالنبی]]


==پانویس==
==پانویس==
خط ۵۰: خط ۴۹:
{{منابع}}
{{منابع}}


*'''تاريخ و آثار اسلامي مکه مكرمه و مدينه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛  
*'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛  


*'''تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي'''، ناجي محمد حسن، ترجمه: آيتي، مشعر، ۱۳۸۷ش؛
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.


*'''الدره الثمينه في اخبار المدينه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدين، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۷ق؛  
*'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛  


*'''الغدير'''، الاميني (م.۱۳۹۰ق.)، بيروت، دار الکتاب العربي، ۱۳۸۷ق؛  
*'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۰ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛  


*'''المعالم الاثيره'''، محمد محمد حسن شراب، بيروت، دار الكتاب العربي، ۱۳۸۷ق؛  
*'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛  


*'''موسوعه مکه المکرمه و المدينه المنوره'''، احمد زکي يماني، مصر، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۸ق؛  
*'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۸ق؛  


*'''وفاء الوفاء'''، السمهودي ‏(م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائي، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.
*'''وفاء الوفاء'''، السمهودی ‏(م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.


[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
[[en:Tahajjud pillar]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۰

ستون تهجد
اطلاعات اوليه
مکان مسجدالنبی
وقایع مرتبط محل نماز شب خواندن پیامبر
مشخصات
وضعیت این ستون پشت خانه حضرت فاطمه زهرا و در سمت شمالی آن قرار داشت. امروزه از دسترس زائرین خارج است.

ستون تهجد (شب‌زنده‌داری)، یکی از ستون‌های مسجدالنبی که محل نمازهای نافله شبانه پیامبر بود. پیامبر، هنگامی‌که مسجد خالی از نمازگزار بود، کنار این ستون، حصیری پهن می‌کرد و نماز شب می‌خواند. از همین رو به آن ستون تهجد گفته می‌شود.

بعدها در کنار این ستون، محرابی ساخته شد که محراب تهجد نام گرفت. نماز خواندن در کنار این ستون مستحب دانسته شده است.

مکان ستون تهجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این ستون پشت خانه حضرت فاطمه و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابی کوچک است[۱] که چون کسی روبه‌روی آن می‌ایستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی باب جبرئیل قرار می‌گیرد.[۲] این ستون کنار مکان اصلی باب جبرئیل پیش از توسعه مسجدالنبی بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد.[۳]

در حال حاضر، درون ضریح پیامبر جای گرفته و بر سنگ مرمری که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبی: این‌جا مکانی است که پیامبر نافله شب می‌گزارْد.»

محل نماز شب خواندن پیامبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

علت نام‌گذاری این ستون به تهجد، از آن رو است که وقتی مسجد از نمازگزاران خالی می‌شد، پیامبر کنار این ستون که پس از درِ خانه امیر مؤمنان قرار داشت، حصیری پهن کرده و روی آن به تهجّد و نماز می‌‏ایستاد.[۴] علی (ع) نیز نماز شب را همین جا می‌خواند.[۵]

در پی تقلید برخی مسلمانان از رسول خدا، ایشان حصیر را جمع کرد و در پاسخ کسانی که علت این کار را پرسیدند، فرمود: ترسیدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشید.[۶] ابن نجّار و مطری از این محل به «مصلّی النّبی صلّی الله علیه و آله باللّیل: نمازگاه شبانه پیامبر» یاد کرده‌‏اند. در سده‌های بعد، در آن مکان محرابی ساخته شد.[۷]

فضیلت ستون تهجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در منابع، در باب فضیلت نمازخواندن کنار این ستون، روایت‌هایی آمده‌است؛ از جمله آن که محمد بن حنفیه، فرزند امام علی به سعید بن عبدالله بن فضیل که در آن‌جا نماز می‌گزارد، گفت: این جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از این رو، پیوسته آن‌جا باش.[۸]

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. المعالم الاثیره، ص۴۲.
  2. الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.
  3. تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۵.
  4. المعالم الاثیره، ص۴۳.
  5. نک: الدره الثمینه، ص۱۲۵؛ موسوعه مکه المکرمه، ج۲، ص۴۲۰.
  6. وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۷.
  7. وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۸۹؛ المعالم الاثیره، ص۴۳؛ وفاءالوفا، ج2، ص189.
  8. الدره الثمینه، ص۲۵۷؛ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73.

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
  • عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
  • الدره الثمینه فی اخبار المدینه، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
  • الغدیر، الامینی (م.۱۳۹۰ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
  • المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
  • موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره، احمد زکی یمانی، مصر، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۸ق؛
  • وفاء الوفاء، السمهودی ‏(م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.