کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۳۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
امام علی(ع)
'''امام علی(ع)''' امام اول شیعیان و همسر [[حضرت زهرا(س)]] و [[امام حسین (ع)|امام حسین(ع)]] و [[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن(ع)]] است.
==زندگی نامه==
علی بن ابی طالب  متولد ۱۳ سال ۳۰ عام الفیل (۲۳ سال قبل از هجرت) در مکه و داخل کعبه متولد شد<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵.</ref>.<ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۴.</ref> تولد:سال ۳۰ عام الفیل<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۵۲.</ref>.شهادت:سال چهلم هجرت.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافي، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۵۲.</ref>.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۹.</ref>


نخستین مرد مسلمان.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۶.</ref> امام علی علیه السّلام از کودکی در خانه پیامبر رشد یافت.<ref>قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام اميرالمؤمنين علی ‌بن ابی‌ طالب علیه السلام، دار التهذیب - قم، ۱۳۹۴ش، ترجمه صالحی، محمد، ج۱، ص۸۸.</ref>.<ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاريان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۸.</ref> وی همسر حضرت زهرا است.<ref>ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶.</ref><ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاريان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۹.</ref> <ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۵.</ref>و امام حسین و امام حسن و حضرت زینب فرزندان او هستند.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۲۶.</ref> و حضرت عباس.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۸۵.</ref>
== زندگی و جایگاه ==
علی بن ابی‌طالب در سال ۳۰ عام‌الفیل<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۵۲.</ref> (۲۳ سال قبل از هجرت) در مکه و داخل کعبه متولد شد.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۵.</ref><ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۴.</ref>   امام علی از کودکی در خانه پیامبر رشد یافت<ref>قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام، دار التهذیب - قم، ۱۳۹۴ش، ترجمه صالحی، محمد، ج۱، ص۸۸.</ref><ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاریان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۸.</ref>و به عنوان نخستین مسلمان مرد شناخته می‌شود.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۶.</ref>امام علی همسر حضرت زهرا<ref>ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمیة - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶.</ref><ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاریان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۹.</ref><ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۱۵.</ref> و پدر امام حسین و امام حسن و حضرت زینب.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۲۶.</ref> و حضرت عباس.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۱۸۵.</ref> است. امام در سال چهلم هجرت به شهادت رسید.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۵۲.</ref><ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۹.</ref> و در شهر نجف دفن گردید.<ref>پيشوايى، مهدى، سيره پيشوايان، قم: مؤسسه امام صادق(عليه السلام)، 1390، ص۳۵.</ref>


==امامت و خلافت==
شیعیان برای حضرت علی(ع) مقام امامت و خلافت پس از پیامبر را قائل هستند.<ref>نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعة، دار الأضواء - بیروت، ص۱۷.</ref> شیعیان معتقد هستند مقام امامت حضرت علی از سوی خداوند به پیامبر رسیده است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۹۲ تا ص۵۳۶.</ref> شیعیان رهبری جامعه اسلامی را پس از درگذشت پیامبر (ص) از آنِ حضرت علی (ع) می‌دانند.<ref>جعفر سبحانی، منشور عقاید امامیّه، قم، مؤسسة الإمام الصادق ع، ص۱۴۹.</ref> همچنین معتقد هستند جانشین پیامبر باید از طریق وحی الهی به پیامبر تعیین گردد؛ و پیامبر از سوی خداوند علی را خلیفه پس از خود معین کرده است.<ref>جعفر سبحانی، منشور عقاید امامیّه، قم، مؤسسة الإمام الصادق ع، ص۱۵۱.</ref> وی را پس از پیامبر از خلافت کنار زدند و او به مدت بیست و پنج سال در زمان سه خلیفه اول خانه نشین بود. و پس از کشته شدن خلیفه سوم به دعوت مردم به خلافت رسید.ص۵.<ref>طباطبایی، محمد حسین، سيری کوتاه در زندگانی ائمه عليهم السلام، کانون انتشارات ناصر - قم، ۱۳۷۲ش،</ref> وی در  زمان خلافت خود که نزدیک پنج سال طول کشید سیرت پیامبر را داشت و دست به اصلاحاتی زد.ص۵. وی در شب بیست و یکم ماه رمضان به دست خوارج شهید شد.ص۶.<ref>طباطبایی، محمد حسین، سيری کوتاه در زندگانی ائمه عليهم السلام، کانون انتشارات ناصر - قم، ۱۳۷۲ش،</ref> امام علی با خواست عمومی و اصرار مردم.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۴۴۹.</ref> در سال ۳۵ هجری به خلافت رسید.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، سیاست نامه امام علی علیه السلام، ترجمه
شیعیان برای حضرت علی مقام امامت و خلافت پس از پیامبر را قائل هستند. شیعیان معتقد هستند مقام امامت حضرت علی از سوی خداوند به پیامبر رسیده است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۹۲ تا ص۵۳۶.</ref>


شیعیان رهبرى جامعه اسلامى را پس از درگذشت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) از آنِ حضرت على (عليه السلام) و فرزندان معصوم او مى دانند.ص۱۴۹.نوبختى (متوفاى 10هـ) مى نويسـد: شيعه به كسانى گفته مى شود كه در زمان رسول خدا و پس از او، على (عليه السلام) را به امامت و خلافت پذيرفته و از ديگران گسسته و به او پيوسته اند»فرق الشيعه، ص 17.ص۱۵۰. جانشين پيامبر بايد از طريق وحى الهى به پيامبر تعيين گردد.ص۱۵۱.<ref>جعفر السبحاني،  منشور عقايد اماميّه، قم، مؤسسة الإمام الصادق ع، </ref>
مهریزی، مهدی، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref><ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳،</ref>


پیامبر درباره جایگاه امام علی فضیلت های زیادی را برشمرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۳۵ تا ص۴۵۷.</ref>.<ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاريان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۸ تا ۵۰.</ref>.<ref>قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام اميرالمؤمنين علی ‌بن ابی‌ طالب علیه السلام، دار التهذیب - قم، ۱۳۹۴ش، ترجمه صالحی، محمد، ج۱، ص۶۱ وص ۶۹. و ص۷۲.</ref>
پیامبر درباره جایگاه امام علی فضیلت‌های زیادی را برشمرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امیرالمؤمنین بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دار الحدیث، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۳۵ تا ص۴۵۷.</ref><ref>جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام، انصاریان - قم، ۱۳۸۱ش، ص۴۸ تا ۵۰.</ref><ref>قرشی، باقر شریف، دانشنامه امام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام، دار التهذیب - قم، ۱۳۹۴ش، ترجمه صالحی، محمد، ج۱، ص۶۱ وص ۶۹. و ص۷۲.</ref> پیامبر درباره علی گفته است هرگز علی از حق و حق از علی جدا نمیشود. ص۵.<ref>طباطبایی، محمد حسین، سيری کوتاه در زندگانی ائمه عليهم السلام، کانون انتشارات ناصر - قم، ۱۳۷۲ش،</ref> علی از صحابه پیامبر بود و پیامبر با عهد اخوت بست.ص۴ و ۵. علی در همه جنگهای پیامبر شرکت کرد به جز جنگ تبوک  که آن حضرت امام علی را در مدینه به جای خود نشانید.ص۵.<ref>طباطبایی، محمد حسین، سيری کوتاه در زندگانی ائمه عليهم السلام، کانون انتشارات ناصر - قم، ۱۳۷۲ش،</ref> علی را در کمالات انسانی و فضائل انسانی نمونه کاملی از تربیت پیامبر دانسته اند.ص۶. و او را در تقوا و عبادت یگانه شمرده اند.ص۸.<ref>طباطبایی، محمد حسین، سيری کوتاه در زندگانی ائمه عليهم السلام، کانون انتشارات ناصر - قم، ۱۳۷۲ش، </ref>


سال ۳۵ هجری به خلافت رسید.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، سیاست نامه امام علی علیه السلام، ترجمه
== حج‌گزاری امام علی(ع) ==
گزارش شده است امام علی بارها حج به جا آورده است. امام صادق (ع) فرمودند: «وَ حَجَّ مَعَ النَبی عَشَرَ حِجَج.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ج ۲، ص ۱۲۳.</ref>  هرچند تعداد حج‌های امام علی به‌طور دقیق مشخص نیست.<ref>حیدری چمگردانی، روح الله، «تدابیر ائمه (ع) در حج»، فرهنگ پژوهش، شماره ۵۲، ۱۴۰۱ش، ص۶۹.</ref> گفته شده امام به دلیل مشغول بودن به جنگ های سه گانه  نتوانست در دوران خلافت حج به جا بیاورد.<ref>دیاربکری، حسین بن محمد، تاريخ الخميس في أحوال أنفس نفيس، دار صادر - بیروت، ج۲، ص۲۷۸.</ref> .<ref>حیدری چمگردانی، روح الله، «تدابیر ائمه (ع) در حج»، فرهنگ پژوهش، شماره ۵۲، ۱۴۰۱ش، ص۶۹.</ref>


مهریزی، مهدی، قم، دار الحديث، ۱۳۹۰ش، ص۲۳.</ref>.<ref>امین، محسن، سیره معصومان (علیهم السلام)، ترجمه حجتی کرمانی، علی، تهران، سروش، ۱۳۷۶ش، ج۳،</ref>
از مهمترین اقدامات امام در حج، ابلاغ آیات برائت از مشرکین بود. ابلاغ آیات برائت به خواندن آیات برائت توسط امام در سال نهم قمری در اجتماع مشرکان اشاره دارد. این واقعه از فضایل امام به شمار می‌رود. ص۷۰. (مفید، ۱۴۱۳ق، الارشاد، ج۱، ص۶۵.)<ref>حیدری چمگردانی، روح الله، «تدابیر ائمه (ع) در حج»، فرهنگ پژوهش، شماره ۵۲، ۱۴۰۱ش،</ref> اجتناب امام علی از خوردن صید و بهره‌مندی او از قربانی، غسل حضرت هنگام ورود به حرم و جمع بین نماز مغرب و عشاء توسط حضرت در مزدلفه، از دیگر نکات مورد توجه در حج حضرت می‌باشد.<ref>بعثه مقام معظم رهبری در امور حج و زیارت، حج الأنبیاء و الائمة علیهم السلام، قم، مشعر، ۱۴۱۶ق، ص۲۳۳ تا ص۲۳۶.</ref>


على 7 با خواست عمومى و اصرار مردم، زمام خلافت را به دست گرفت و در روز 21 رمضان سال چهلم هجرى، با شهادت آن بزرگوار، طومار خلافت او درهم پيچيده شد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۴۴۹.</ref>
امام علی وقتی به خلافت رسید افراد جدیدی را به امارت حج نصب کرد. ص۷۱.<ref>حیدری چمگردانی، روح الله، «تدابیر ائمه (ع) در حج»، فرهنگ پژوهش، شماره ۵۲، ۱۴۰۱ش،</ref> یکی از مسائل پر بحث میان مورخان فرستاده شدن جامه کعبه یا عدم آن در زمان خلافت امام است. ص۷۲. گفته شده مورخان مطلبی را نقل نکرده‌اند که امام جامه ای بر کعبه قرار داده باشد. اما در روایات آمده علی پرده کعبه را همه ساله از عراق می‌فرستاد. ص۷۳.(قرب الاسناد، حمیری، ص۶۵.)<ref>حیدری چمگردانی، روح الله، «تدابیر ائمه (ع) در حج»، فرهنگ پژوهش، شماره ۵۲، ۱۴۰۱ش،</ref>


== حضور امام علی در حجة الوداع ==
=== حضور امام علی در حجة الوداع ===
داستان حجة الوداع و آخرين سفرى كه رسول خدا 6 براى انجام فريضه حج بخانه خدا رفت.ج۱، ص۱۷۰.
حجة الوداع که آخرین سفر پیامبر برای انجام فریضه حج به مکه شمرده میشود، از حج هایی است که حضرت علی در آن حضور داشته است و پس از اتمام آن، در راه برگشت به مدینه، در جایی به نام غدیر خم، پیامبر صحبت هایی در بزرگداشت حضرت علی ایراد کرد که به نام خطبه غدیر مشهور است.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۷۰ تا ۱۷۶.</ref><ref>مدرسى، سيد محمد تقى،  زندگانى امير مؤمنان امام على بن أبي طالب(ع)، تهران، انتشارات محبان الحسين( ع)، ۱۳۹۰ش، ص۴۳.</ref>
 
رسول خدا 6 او را بيمن فرستاد تا خمس گنجينه‌ها و معادن را از آنها بگيرد، و آنچه نصاراى نجران از حله‌ها و پول گردن نهاده بودند كه بدهند آنها را نيز از ايشان بگيرد.ج۱، ص۱۷۱.
 
سپس رسول خدا 6 اراده بجاى آوردن حج و انجام آنچه خداى تعالى بر او فرض كرده بود فرمود، و براى حج در ميان مردم اعلام فرمود، و همگى را بحج دعوت كرد، و اين دعوت بدور دست ترين بلاد رسيد، پس مردم آماده رفتن بحج شدند و از اطراف و حوالى و نزديكيهاى مدينه مردم زيادى بمدينه آمدند و خود را آماده و مهياى رفتن بحج در ركاب آن بزرگوار كردند، و آن حضرت 6 در بيست و پنجم ذى قعده از مدينه بسوى مكه بيرون آمد، و نامه بأمير المؤمنين 7 نوشت كه از يمن براى انجام حج بمكه آيد.ص۱۷۱.
 
چون رسول خدا 6 مناسك حج را بجا آورد على 7 را در قربانى خود شريك ساخت و با مسلمانانى كه همراهش آمده بودند بسوى مدينه بازگشت تا رسيد بجائى كه معروف بغدير خم است، و آنجا جاى منزل كردن نيست زيرا آب و چراگاه ندارد (و مسلمانان از نظر بى‌آبى و چهار پايانشان از جهت نبودن چراگاه و علوفه در مضيقه قرار ميگرفتند) پس آن حضرت در آنجا فرود آمد و مسلمانان نيز با او در همان جا فرود شدند، و سبب فرود آمدنش در آنجا اين بود كه دستورى از خداى تعالى در باره نصب خلافت أمير المؤمنين و جانشينان او در ميان امت پس از او نازل گشت، و پيش از اين نيز در اين باره وحى بر آن حضرت شده بود .ص۱۷۵.
 
خطبه غدیر.ص۱۷۶.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره‌ جها‌نی‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، ۱۳۷۲ش، ج۱،</ref>
 
== حج‌گزاری امام علی ==
..


== حج از نگاه امام علی ==
== حج از نگاه امام علی ==
خطبه‌ها و نامه‌ها و حکمت‌های نهج‌البلاغه، اشارات بلیغی به آثار معنوی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حج دارند.
{{اصلی|حج در سخنان امام علی(علیه‌السلام)}}


سخن از مسأله وجوب حج مى‌گويد و با تعبيرات بسيار لطيف و زيبا، مسلمين جهان را به انجام اين فريضه بزرگ الهى تشويق مى‌نمايد، مى‌فرمايد: «خداوند حجّ بيت اللّه الحرام (خانه گرامى و محترمش) را بر شما واجب كرده است» (و فرض عليكم حجّ بيته الحرام).<ref>مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، تهران، دار الكتب الاسلاميه‌، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۴.</ref>
حضرت علی در خطبه ها و نامه های خود به آثار معنوی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حج اشاره کرده است. امام علی(ع) در روایتی حج گزار و عمره گزار، را مهمان خدا معرفی کرده  که خداوند با آمرزش خویش به مهمان خود پاداش می دهد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۲۳۷.</ref> حضرت علی در خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه حج و عمره را یکی از ده وسیله تقرب به خداوند برشمرده<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۵.</ref> در خطبه ۱۹۲ گفته است خداوند حج را سبب و وسیله‌ای برای رحمت خویش قرار داد.».<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۸.</ref> و  حج و عمره را نابود کننده فقر و شستشو دهنده گناه توصیف کرده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیر المومنین (ع)، ج۴، ص۶۲۴.</ref><ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیر المومنین (ع)، ج۴، ص۶۱۹،</ref><ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۲.</ref>


مى‌فرمايد: «آنها همچون تشنه‌كامانى كه به آبگاه مى‌روند به سوى آن مى‌آيند و همچون كبوتران به آن پناه مى‌جويند».ص۲۵۵.
در خطبه اول نهج البلاغه حضرت علی از وجوب حج سخن گفته <ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۹.</ref> و مسلمانان را به انجام این فریضه تشویق کرده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۴.</ref> در نظر حضرت علی خداوند این خانه را نشانه اسلام<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۸.</ref> و حرم امنی برای پناه جویان قرار داده است.<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۶.</ref> امام علی در این خطبه به یکی از فلسفه‌های حج پرداخته و حج را نشانه فروتنی بندگان در مقابل عظمت پروردگار بیان کرده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۶.</ref> امام علی زائران خانه خدا را به مانند تشنگانی که به آب می رسند<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۵.</ref> و همچون کبوترانی که به آن پناه می برند توصیف کرده<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۷.</ref>  و حج گزاردن را افتخار بزرگی دانسته که خداوند به گروهی از بندگانش بخشیده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین (ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۷.</ref>


سپس به يكى از فلسفه‌هاى حج پرداخته، مى‌فرمايد: «خداوند سبحان حج را علامت فروتنى در برابر عظمتش قرار داده و نشانه‌اى از اعتراف به عزّتش»ص۲۵۶.
امام علی در یکی از خطبه‌های خود، بعد از ذکر سادگی خانه کعبه  به ذکر ویژگیهای سرزمین مکّه می پردازد و معتقد است اینکه خداوند کعبه را در یکی از سنگلاخ‌ترین مکانها و بی‌گیاه‌ترین ریگزارهای زمین قرار داده و آن را در جایی از مناطق خوش آب و هوا و سرسبز قرار نداده، برای این است که آزمون حج ساده و پاداش آن کوچکتر نباشد<ref>ج۷، ص۴۲۱.</ref><ref>ج۷، ص۴۲۸.</ref> گفته شده  اگر خانه خدا در سرزمین بسیار خوش آب و هوایی که امام اوصاف آن را بیان فرموده قرار می‌داد، به گردشگاه مهمی تبدیل می‌شود که گروهی برای خوشگذرانی به آنجا می‌آمدند و درس‌های تربیتی و اخلاقی حج به فراموشی سپرده می‌شد.<ref>ج۷، ص۴۲۹.</ref>


سپس به اين حقيقت اشاره مى‌كند كه قرار گرفتن در صفوف حاجيان و زائران بيت اللّه، افتخار بزرگى است كه خداوند به گروهى از بندگانش بخشده،ص۲۵۶.مى‌فرمايد: «و از ميان خلق خدا شنوندگانى را برگزيده كه دعوت او را به سويش اجابت كرده و سخنش را تصديق نموده‌اند» .ص۲۵۷.
امام علی در وصیتنامه خود به به امام حسن(ع) و امام حسین(ع) توصیه می‌کند که حتما به زیارت خانه خدا بروند و آنجا را خالی نگذارند که اگر آنجا خالی شود بلای الهی نازل می‌گردد.<ref>پیام امام امیر المومنین (ع)، ج۱۰، ص۲۷۸.</ref> همچنین در نامه ای به فرماندار مکه دستور رسیدگی به امور حج و رفع نیاز فرهنگی و رفاهی حجاج، از جمله رفع نیاز مسکن آنان را صادر می‌کنند که در آن صریحاً اهل مکه را موظف می‌نمایند که با تأمین رایگان مسکن حجاج، آنان‌را با رویی گشاده بپذیرند که درنتیجه، این فریضه الهی، با تقویت بیشتر و شکوهی فراتر برگزار گردد.<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم، ۱۳۸۰ش، ص۸.</ref>


سپس مى‌افزايد: «خداوند متعال اين خانه را پرچمى (يا علامتى) براى اسلام قرار داده و حرم امنى براى پناه‌جويان» ص۲۵۸.
== موقوفات ==
{{اصلی|موقوفات امام علی(ع)}}
...


مسئله واجب بودن زيارت خانه خدا اشاره كرده، مى‌فرمايد: «خداوند اداى حقّ آن را واجب شمرده و حجّ آن را لازم كرده و بر همه شما زيارت آن را به طور دسته‌جمعى مقرّر داشته.ص۲۵۹.<ref>مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، تهران، دار الكتب الاسلاميه‌، ۱۳۸۶ش، ج۱،</ref>
== اماکن منسوب به امام علی(ع) ==
...


== تیتر ==
=== اماکن منسوب به امام علی(ع) در حجاز ===
نامه 47 نهج‌البلاغه.
{{اصلی|اماکن منسوب به امام علی در حجاز}}


(خطبه 1): «خداوند سبحان، کعبه را خانه امن و امان برای پناهندگان قرار داد.»ص۶.
...


(خطبه 1): «خانه محترم خدا که ... مردم همانند کبوتران به آن پناه می‌برند.».ص۷.
== حرم امام علی(ع) ==
{{اصلی|آستان مقدس امام علی(ع)}}
...


(خطبه 192): «خداوند حج را سبب و وسیله‌ای برای رحمت خویش قرار داد.».ص۸.
== پانویس ==
{{پانویس}}


(نامه 67): «و به مردم مکه فرمان ده تا از هیچ زائری در ایام حج اجرت مسکن نگیرند.» در این نامه حضرت به فرماندار مکه دستور رسیدگی به امور حج و رفع نیاز فرهنگی و رفاهی حجاج، از جمله رفع نیاز مسکن آنان را صادر می‌کنند که در آن صریحاً اهل مکه را موظف می‌نمایند که با تأمین رایگان مسکن حجاج، آنان‌را با رویی گشاده بپذیرند که درنتیجه، این فریضه الهی، با تقویت بیشتر و شکوهی فراتر برگزار گردد.ص۸.
== منابع ==
 
(خطبه 110): «حج و عمره بیت‌اللَّه الحرام ... شست وشو دهنده گناهان هستند.».ص: 12.
 
خطبه 110): «بهترین وسیله تقرّب به خداوند سبحان (ده چیز، از جمله) ... حج و عمره بیت‌اللَّه الحرام است.» در این خطبه که به خطبه دیباج نیز مشهور است، حضرت در کنار حج، عمره را نیز بهترین وسیله توسل به خداوند متعال برمی‌شمارند..ص۱۵.<ref>کریمی واقف، رضا، «حج در نهج البلاغه‌»، سال دهم، شماره۳۷، سال دهم،  ۱۳۸۰ش، </ref>
 
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{پایان}}
{{پایان}}