|
|
| (۵۰۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عایشه''' سومین همسر پیامبر(ص) و دختر ابوبکر است. عایشه جایگاهی با فضیلت نزد اهل سنت دارد. اختلافات او با امام علی و نقش او در جنگ جمل در مقابل علی، باعث شده مورد انتقاد شیعیان قرار گیرد.
| |
|
| |
|
| جایگاهش نزد اهل سنت...
| |
|
| |
| اماکنی منسوب به عایشه در مدینه وجود دارد. مشهورترین آن، محل زندگی عایشه با پیامبر بوده که مدفن پیامبر است. ستونی در مسجدالنبی نیز به نام عایشه شناخته میشود. مسجد تنعیم در مکه نیز به نام عایشه مشهور بوده است. عایشه در کنار دیگر همسران پیامبر در بقیع دفن است.
| |
|
| |
| == زندگی‌نامه ==
| |
| عایشه دختر [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]]، از همسران پیامبر(ص) است.<ref>شناخت نامه حدیث، محمدی ری‌شهری، محمد، قم، دار الحديث، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۷.</ref> .<ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، جلالی لیقوان، رضا ، میرسپاه، اکبر، تاریخ اسلام در آیینه پژوهش سال پانزدهم پاییز و زمستان 1397 شماره 2، ص۲۶.</ref> وی سومین همسر پیامبر(ص) می‌باشد که بعد از وفات حضرت خدیجه (س) و پس از ازدواج پیامبر(ص) با [[سوده]]، در سن هفت سالگی در مکه به عقد پیامبر(ص) درآمد و در سن نه سالگی به خانه پیامبر رفت.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۸.</ref> در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر اختلاف است.<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۴۶ و ص۴۷.</ref>.<ref>شناخت نامه حدیث، محمدی ری‌شهری، محمد، قم، دار الحديث، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۷.</ref> .<ref>تهذيب الکمال في أسماء الرجال، حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق، ج۳۵، ص۲۲۷.</ref> محققان گفته اند مورخان عمدتاً معتقدند وی در زمان ازدواج، شش یا نه سال داشته است.<ref>ص۲۵.</ref> اما برخی گزارش‌ها دلالت دارد که عایشه در سن ۱۷ تا ۲۰ سال با پیامبر ازدواج کرد.<ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۳۷.</ref> عایشه در سال ۵۷ق یا ۵۸ق<ref>«بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، ص۲۷.</ref><ref>شناخت نامه حدیث، ص۱۴۸.</ref>.<ref>تاریخ پیامبر اسلام محمد، آیتی، محمد ابراهیم، تجدیدنظر و اضافات: گرجی، ابوالقاسم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۵۸.</ref> یا ۵۹ق درگذشت<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام ج۱ صفحه ۴۶.</ref> و نماز بر او را [[ابوهریره]] خواند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۹.</ref>
| |
|
| |
| '''اختلاف با امام علی(ع)'''
| |
|
| |
| عايشه پس از پیامبر(ص) در زمان خلافت پدرش ابوبكر و پس از وى در زمان حكومت عمر، و حتى نيمۀ اول از خلافت عثمان، از طرفداران جدى حكومت وقت به‌شمار مى‌رفت.<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام، عسکری، مرتضی، مترجم: سردارنیا، عطاء محمد، مؤسسه علمی فرهنگی علامه عسکری، ۱۳۹۰ش،، جلد ۱ صفحه ۴۵</ref> وی در نیمه دوم خلافت عثمان از او ناراضی شد، ولی پس از قتل عثمان خونخواه او شد و در [[جنگ جمل]] در مقابل امام علی شرکت داشت.<ref>شناخت نامه حدیث، محمدی ری‌شهری، محمد، قم، دار الحديث، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۷.</ref> عايشه در جنگ جمل شكست خورد و امام على(ع) او را با احترام به مدينه بازگردانيد.<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام، جلد ۱ صفحه ۴۶.</ref><ref>دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج۴، ص۴۱۵.</ref> از اين تاريخ تا شهادت امام علی، عایشه در مدينه سكونت گزيد و پاى از آن بيرون ننهاد.<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام، جلد ۱ صفحه ۴۶.</ref> عالمان شیعه به دلیل مواضع تند عایشه در مقابل علی به ویژه نقشش در جنگ جمل او را نکوهش کرده اند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۹.</ref> همچنین گفته شده عایشه مانع خاک‌سپارى [[امام حسن مجتبی(ع)|امام حسن(ع)]] در کنار پیامبر گردید.<ref>دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، محمدی ری‌شهری، محمد، مترجم: مسعودى، عبدالهادى، قم، دار الحديث، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۴۱۵.</ref>
| |
|
| |
| == جایگاه ==
| |
| عایشه از چهره‌های سرشناس در زمینه‌های مختلف سیاسی و کلامی و حدیثی و علمی در زمان صدر اسلام به شمار می‌رود.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، افتخار قاسم زاده، فقه و تاریخ تمدّن، شماره ۲، ۱۴۰۱ش، ص۴۲.</ref> درباره عایشه گفته شده وی فقیه<ref>تهذيب الکمال في أسماء الرجال، حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref> و ادیب<ref>شناخت نامه حدیث، ص۱۴۸.</ref> حافظ قرآن<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۳.</ref> و زنی سخنران<ref>دانشنامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن، حديث و تاريخ، ج۴، ص۵۱۳.</ref> و تیزهوش بوده<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام ج۱، ص۴۷.</ref> و حافظه ای نیرومند<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، ص۴۸.</ref> داشته است. اهل سنت فضایل زیادی بر او نوشته اند.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۴۴۹.</ref> .<ref>تهذيب الکمال في أسماء الرجال، حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref>. <ref>سیر أعلام النبلاء، ذهبی، محمد بن احمد، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۴۰ و ص۱۴۱.</ref>وی روایات بسیاری از رسول اکرم (ص) نقل کرده و در شمار مکثرین حدیث قرار گرفته است؛ چنانکه در روایات متعدد آمده است بعد از رحلت پیامبر (ص) ایشان مرجع علمی مرد و زن و پیر و جوان و عالم و عموم شد، به طوری که اگر دیگران در مورد مسائل با مشکلی روبرو می شدند به وی مراجعه می کردند.<ref>«تبیین نقش و جایگاه علمی عایشه بنت ابوبکر در حوزه علوم قرآن و حدیث براساس روایات و منابع تاریخی»، افتخار قاسم زاده، فقه و تاریخ تمدّن، شماره ۲، ۱۴۰۱ش، ص۴۲.</ref> برخی او را مرجع صحابیان بزرگ در مسائل مشکل فرائض، معرّفی کرده اند.<ref>تهذيب الکمال في أسماء الرجال، حافظ مزی، یوسف بن عبد الرحمن، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق، ج۳۵، ص۲۳۳ تا ص۲۳۵.</ref> .<ref>شناخت نامه حدیث، ص۱۴۸.</ref> روایات عایشه، در همه صحاح اهل سنّت، ذکر شده اند. او پس از ابو هُرَیره و ابن عمر، بیشترین حجم روایات را از پیامبر(ص) نقل کرده است. شمار احادیث او را بیش از دو هزار حدیث دانسته اند.<ref>شناخت نامه حدیث، ص۱۴۹.</ref>
| |
|
| |
| در حدیثی از عایشه نقل شده است که پیامبر به بقیع می رفت و برای مدفونان آن طلب استغار میکرد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۳۴۷.</ref>
| |
|
| |
| == مسجد تنعیم ==
| |
| {{اصلی|مسجد تنعیم}}
| |
| مسجد تنعيم از مكانهايى است كه به عنوان ميقات عمره مفرده معين شده است. زمانى اين مسجد به نام مسجد عايشه هم شهرت يافت؛ زيرا رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم به او دستور داده بود تا از اين محل مُحْرِم شود. كتيبه‌اى برجاى‌مانده است كه بازسازى اين مسجد را در سال 310 توسط مقتدر عباسى نشان مى‌دهد. در اين كتيبه نام مسجد، مسجد عائشه آمده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۲.</ref>
| |
|
| |
| == حجره شریفه ==
| |
| {{اصلی|حجره رسول‌الله}}
| |
| طبق نظر مشهور، مدفن پيامبر ص در حجره عایشه (محل زندگی پیامبر با عایشه) در مسجدالنبی است. بعدها ابوبكر و عمر هم در همان‌جا دفن شدند.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۲۷۸.</ref>
| |
|
| |
| == استوانه عایشه ==
| |
| {{اصلی|ستون عایشه}}
| |
| اين ستون از ستون‌هاي روضة النبي است كه از سوي منبر پيامبر(ص) و قبر شريف رسول خدا(ص) ستون سوم به شمار مي‌آيد.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، ص۳۸۰.</ref> و كنار محراب فعلي قرار دارد. به ديگر سخن، استوانه عايشه وسط استوانه‌هاي اصلي قرار دارد و ميان آن تا منبر پيامبر(ص) دو ستون و ميان آن و قبر شريف نيز دو ستون و نيز ميان قبله تا محراب كنوني دو ستون فاصله است و از هر طرف سومين ستون به شمار مي‌آيد و در كنار ستون توبه و سَرير قرار دارد. در وجه نام‌گذاري آن اختلاف است. مشهور آن است كه چون عايشه درباره فضيلت نماز گزاردن كنار آن روايتي از پيامبر(ص) گزارش كرده، به اين نام خوانده شده است. شايد هم به اين سبب باشد كه عايشه از آن خبر داده و مكانش را معين كرده است.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین جلد 2، سامانی، سید محمود، ص۳۸۱.</ref>.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۴.</ref>
| |
|
| |
| == بقعه عایشه در بقیع ==
| |
| عایشه بنا به وصیت خود در بقیع و در کنار سایر زنان پیامبر دفن شد.<ref>نقش عايشه در تاریخ اسلام ج۱ صفحه ۴۶.</ref><ref>«خفتگان در بقیع (13) »، نوایی، علی اکبر، میقات حج بهار 1391 - شماره 79، ص۴۹.</ref> مقبره اش در نزدیکی مقبره مزار جابر بن عبدالله است.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۱۵۴.</ref> یکی از پادشاهان عثمانی به نام سلطان سلیمان خان بن سلیم شاه در سال ۹۵۰ق بقعه و مرقد عایشه را مرمت کرد و توسعه داد.<ref>دانشنامه بقیع شریف، ص۴۴۹.</ref> یکی از سیاحان ترک در دوره عثمانی که به بقیع سفر کرده به نام اولیا چلپی در سفرنامه خود گزارشی از بقعه عایشه آورده است.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۱۵۴.</ref>
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{پایان}}
| |
