|
|
| (۱۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| '''عُثمان بن عَفان''' سومین خلیفه از [[خلفای راشدین]] و از صحابه مشهور پیامبر(ص) است.
| |
|
| |
|
| == زندگی و خلافت ==
| |
| عثمان بن عفان از طایفه بنی امیه بود و در سال دوم عام الفیل به دنیا آمد. عثمان از مهاجرین، حافظ قرآن و از صحابه پیامبر بود و با دو دختر او، رقیه و پس از مرگش با ام‌کلثوم ازدواج کرد.<ref>تاريخ الخلفاء، سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، دار صادر - بیروت، ۱۴۱۷ق، ص۱۷۸ و ۱۷۹.</ref>.<ref>الاستيعاب في معرفه الاصحاب، ابن عبد البر، دار الجيل، بيروت، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۳۸ و ص۱۰۳۹.</ref> عثمان در شمار مسلمانانی است که در همان سال های نخست به دعوت ابوبکر مسلمان شد. <ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۱۴۷.</ref>
| |
|
| |
| عثمان برگزیده شورای شش نفره‌ای بود که [[عمر بن خطاب]] برای انتخاب جانشین پس از خود انتخاب کرده بود.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۱۳۹ تا ۱۴۳.</ref>. <ref>الإمامة و السياسة: المعروف بتاریخ الخلفاء : بتاریخ الخلفاء، ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، دار الأضواء - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۴ و ص۴۵.</ref>وی از سال ۲۳ قمری تا هنگام کشته شدنش در سال ۳۵ قمری حکومت کرد.<ref>بامداد اسلام، زرین‌کوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۹۹.</ref> او در دوران خلافتش کارهایی انجام داد که نارضایتی عموم را بوجود آورد. وی رانده شدگان پیامبر را به مدینه بازگردانید و یاران پیامبر از جمله ابوذر را طرد کرد.<ref>بامداد اسلام، زرین‌کوب، عبدالحسین، تهران، امیرکبیر، ۱۳۹۲ش، ص۹۹.</ref> عثمان طی یک شورشی در مدینه در سال ۳۵ به قتل رسید. <ref>ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۲۲.</ref>از جمله دلایل این شورش به این موضوع اشاره شده است که عثمان در دوران خلافت سعی میکرد که تمام امور خلافت را به بنی امیه بسپارد و ساختار امور سیاسی را دگرگون کند.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش، ص۱۴۹.</ref> او فرمانداری شهرها را به امویان سپرد و به آنان بخشش های زیادی میکرد.ص۱۵۲ تا ص۱۵۶.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش،</ref> علل شورش بر عثمان: انجام بدعت های دینی.ص۱۵۰.<ref>تاریخ خلفا از رحلت پیامبر تا زوال امویان، جعفریان، رسول، قم، دلیل ما، ۱۳۹۴ش،</ref>
| |
|
| |
| عثمان از پیامبر ۱۴۶ حدیث روایت کرده است.<ref>تاريخ الخلفاء، سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، دار صادر - بیروت، ۱۴۱۷ق، ص۱۷۹.</ref> از کارهای مهم عثمان این بود که خلیفه از بیم آن که مبادا اختلاف در قرائت قرآن موجب شود که قرآن دستخوش زیادت و نقصان گردد دستور داد از مصحفی که مورد تأیید بود،چند نسخه بنویسند و به شهرهای مهم اسلامی بفرستند و دیگر نسخه ها را از بین بردند.<ref>تاریخ تحلیلی اسلام، شهیدی، سیدجعفر، تهران، علمی و فرهنگی و مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۲ش، ص۱۴۹ و ص۱۵۰.</ref>
| |
|
| |
| == بازسازی مسجد النبی ==
| |
| {{اصلی|بازسازی مسجد النبی (عثمان بن عفان)}}
| |
| عثمان در دوران خلافت خود دست به بازسازی مسجد النبی زد.<ref>المسجدالنبوی عبر التاریخ، محمد سید الوکیل، دار المجتمع للنشر و التوزیع، جده، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ص۹۵.</ref>گفته شده دلیل اقدام عثمان به بازسازی مسجد النبی این بوده که مردم از کوچک بودن فضا و خرابی [[ستون‌های مسجدالنبی|ستون‌های مسجد]] شکایت داشتند.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، انصاری، ناجی محمد، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، مشعر - تهران، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۳.</ref> کاربرد سنگ به جای خشت در مصالح و ستون سنگی به جای ستون چوبی از جمله تغییرات در این بازسازی بود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، انصاری، ناجی محمد، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، مشعر - تهران، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۵ و ص۱۰۶.</ref>
| |
|
| |
| عثمان وسعت مسجد را نسبت به زمان خليفه دوم زيادتر كرد، به‌طورى‌كه به 4071 متر مربع رسيد. اين افزايش نيز در پى درخواست مردم بود كه مجبور بودند براى نماز جمعه خارج از مسجد بنشينند. بنا بر آنچه نقل شده، عثمان وضعيت عمومى مسجد را تغيير داد، 496 متر به مسجد افزود، در بناى جديد از سنگهاى حجّارى شده و منقّش استفاده كرد. خليفه سوم براى نخستين‌بار مسجد را از سادگى نخستين آن به در آورد و آن را با سنگهاى حجّارى شده و منقّش زينت داد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران،مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۴.</ref>
| |
|
| |
| == محراب عثمانی ==
| |
| {{اصلی|محراب عثمانی}}
| |
| یک محراب در دیوار قبله مسجدالنبی وجود دارد که منسوب به عثمان بن عفان است. این محراب در دوره بازسازی مسجد النبی توسط عثمان ساخته شد<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، انصاری، ناجی محمد، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، مشعر - تهران، ۱۳۷۸ش، ص۱۰۷.</ref> و در دوره های بعد این محراب بازسازی شد و گنبدی بالای آن نهاده شد.
| |
|
| |
| در بعضی منابع این محراب منسوب به سلاطين عثمانى دانسته شده است نه عثمان بن عفان.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران،مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۲۶۰.</ref>
| |
|
| |
| == باب جبرئیل ==
| |
| {{اصلی|باب جبرئیل}}
| |
| باب جبرئیل از درهای اصلی بر جا مانده از روزگار [[پیامبر(ص)]] در مسجدالنبی است. نزدیک بودن این در، به [[مقام جبرئیل]] یا آمد و رفت [[جبرئیل]] از این در برای دیدار با پیامبر(ص) را علت نام‌گذاری به باب جبرئیل یاد کرده‌اند. این در به دلیل روبه‌رو بودن با خانه عثمان بن عفان به باب عثمان نیز مشهور است.
| |
|
| |
| == مسجد عثمان (مدینه) ==
| |
| {{اصلی|مسجد عثمان (مدینه)}}
| |
| مسجد عثمان بن عَفان، یکی از مساجد [[مدینه]] در [[کشور عربستان]] است که در اوایل قرن پانزدهم هجری ساخته شده است. این مسجد در جنوب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] با فاصله 425 متر واقع شده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران،مشعر، ۱۳۹۰ش، ص۳۲۱.</ref> برخی محققین احتمال داده اند که نام عثمان بر روی این مسجد، به خاطر این است که در محدوده مساجد مصلی، به نام همه خلفای نخستین، مسجدی وجود داشته، و این مسجد را جهت تکمیل اسامی خلفای چهارگانه اینگونه نام گذاشته‌اند.<ref>مساجد الاثریة، ص262.</ref>
| |
|
| |
| == چاه عثمان ==
| |
| {{اصلی|چاه عثمان}}
| |
| چاه عثمان، در [[مدینه]]، در شمال شرقی [[وادی عقیق]] قرار دارد و توسط [[حضرت محمد(ص)]] [[تبرک|متبرک]] شده است. این چاه توسط عثمان به عفان خلیفه سوم، خریداری و وقف شده است.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین، حسن حيدری، ج۶، ص۱۷۶ و ص۱۷۷.</ref> .<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، محمد بن سعد، دار الکتب العلمية - بیروت، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۹۲.</ref>
| |
|
| |
| == خانه عثمان ==
| |
| از خانه های واقع در قسمت شرقی مسجدالنبی است. این خانه در مدینه از منازل مهاجران بود که در این منطقه ساخته شد. این خانه شامل دو بخش متصل به هم بود. خانه عثمان از محکم ترین و باشکوه ترین خانه های مدینه و دیوارهای آن از سنگ بود. این خانه در دوره های مختلف تاریخی مورد توجه بوده و بر حفظ و نگهداری آن تأکید می‌شده است. در زمان فهد بن عبدالعزیز و طرح توسعه مسجد النبی در سال ۱۴۰۶ق خانه عثمان، مانند کلیه بازارها و خانه های تاریخی در جوار مسجد، به طور کلی تخریب شد.<ref>دانشنامه حج و حرمین شریفین جلد ۷، عاطفه فتاحی ماوردیانی، ص۴۵۸ تا ص۴۶۰.</ref>
| |
|
| |
| == قبر عثمان بن عفان ==
| |
| {{اصلی|قبر عثمان بن عفان}}
| |
|
| |
| پس از كشته شدن عثمان بن عفان، از دفن شدن جسد وى در داخل بقيع جلوگيرى شد و طبعاً در خارج بقيع و در طرف شرقى آن، در محلى به نام «حش كوكب» دفن گرديد. ليكن در دوران معاويه كه مروان بن حكم به حكومت مدينه دست يافت، ديوار موجود در ميان بقيع و حش كوكب را برداشت و محل دفن عثمان را به بقيع ضميمه نمود. از قبورى كه از دوران‌هاى دور تا زمان تسلط وهابيان، داراى بقعه و گنبد بوده همان قبر عثمان است.<ref>بقیع در آینه تاریخ، جمعی از نویسندگان پژوهشکده حج و زیارت، تهران، مشعر، ۱۳۹۴ش، ص۲۶۷.</ref>.<ref>دانشنامه بقیع شریف، نوری، محمد، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۴ش، ص۴۷۶.</ref>
| |
|
| |
| برخوردارى قبر عثمان از بقعه، در طول تاريخ ادامه داشته تا در سال ١٣۴۴ه.ق مانند ديگر آثار و بقاع به وسيله وهابيان منهدم گرديده است.<ref>بقیع در آینه تاریخ، جمعی از نویسندگان پژوهشکده حج و زیارت، تهران، مشعر، ۱۳۹۴ش، ص۲۶۸.</ref>
| |
|
| |
| == پانویس ==
| |
| {{پانویس}}
| |
| == منابع ==
| |
| {{منابع}}
| |
| {{پایان}}
| |
