مسجد روحاء: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام‌های دیگر = سجسج.

| ویژگی یاد شده در متون مذهبی = نوشیدن حضرت محمد(ص) از آب آن و نماز خواندن کنار آن، نماز خواندن حضرت موسی(ص) کنار آن.

| وقایع تاریخی = به باور برخی، جنگ [[امام علی(ع)]] با جنیان در محل این چاه بوده است.

'''مسجد رُوحاء''' در ۷۴ کیلومتری جنوب غربی [[مدینه]] قرار دارد. مسجد روحاء به نام مسجد شرف الروحاء نیز شناخته شده. پیامبر(ص) در روحاء نماز خوانده و در نقل نبوی(ص)، از نماز خواندن [[حضرت موسی(ع)]] در اینجا یاد شده و گفته شده هفتاد پیامبر در این محل نماز خوانده‌اند. در اوایل قرن 14 قمری اشاره ای به وجود دو مسجد روحاء در این منطقه شده است.

'''مسجد رُوحاء''' در وادی‌ای به همین نام، در ۷۴ کیلومتری جنوب غربی [[مدینه]] قرار داشته است.<ref>اسد الغابه، ج1، ص232، 618، «پاورقی»؛ سبل الهدی، ج3، ص175؛ معالم الاثیرة، ص131.</ref> این وادی، به سبب وجود چاه‌های پرشمار<ref>وفاء الوفا، ج3، ص165؛ موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص814.</ref> و نیز داشتن هوای مناسب<ref>وفاء الوفا ج4، ص90.</ref> از [[رباط|منزلگاه‌های]] مورد توجه کاروان‌ها، میان [[مکه]] و مدینه بوده است.<ref>سفرنامه سیف الدوله، ص139، «پاورقی»؛ سفرنامه میرزا محمد حسین، فراهانی، ص218.</ref>

امروزه وادی روحاء به نام وادی بنی سالم شناخته می‌شود<ref name=":0" /> و مسجد روحاء به نام مسجد شرف الروحاء نیز شناخته شده.<ref name=":1">موسوعة مرآة الحرمين الشريفين وجزيرة العرب، ج ۴، ص۳۷۲.</ref> برخی نام مسجد غزاله را نیز مطرح کرده‌اند<ref name=":0">المدينة المنورة بين الأدب والتاريخ، ص۹۷.</ref> که به شهادت نقشه‌های هوایی به وضوح اشتباه است چرا که مسجد غزاله، با فاصله‌ای در غرب مسجد روحاء قرار دارد.<ref>موقعیت [https://www.google.com/maps/place/Masjed+Rowha/@24.0783617,39.1610201,241m/data=!3m1!1e3!4m14!1m7!3m6!1s0x15be9144b63d74ad:0x376e7be7d98d9e43!2z2YXZiNi22Lkg2YXYs9is2K8g2KfZhNi62LLYp9mE2Kk!8m2!3d24.0888267!4d39.098471!16s%2Fg%2F11h748xjd7!3m5!1s0x15be8fe69ab011bf:0xec096809bee68e89!8m2!3d24.0782758!4d39.1614828!16s%2Fg%2F1pp2vlnq7?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDYwNC4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D مسجد روحاء] در مقایسه به [https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%A9+(%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B5%D8%B1%D9%81)%E2%80%AD/@24.0888687,39.0980975,119m/data=!3m1!1e3!4m14!1m7!3m6!1s0x15be9144b63d74ad:0x376e7be7d98d9e43!2z2YXZiNi22Lkg2YXYs9is2K8g2KfZhNi62LLYp9mE2Kk!8m2!3d24.0888267!4d39.098471!16s%2Fg%2F11h748xjd7!3m5!1s0x15be90eb6136ca01:0x83e55681978ac396!8m2!3d24.0888497!4d39.0982178!16s%2Fg%2F11f0l1fffv?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDYwNC4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D مسجد غزاله] در غرب آن.</ref>

واقدی (م.۲۰۷ق)، به نمازخواندن پیامبر(ص) در روحاء تصریح کرده است.<ref name=":2">المغازی، ج1، ص46-47؛ امتاع الاسماع، ج1، ص92.</ref> در نقل نبوی(ص)، از عبور کردن و نماز خواندن [[حضرت موسی(ع)]] در اینجا یاد شده و گفته شده هفتاد پیامبر در این محل نماز خوانده‌اند.<ref>إثارة الترغيب والتشويق، ج1، ص141؛ الروض المعطار فی خبر الاقطار، ب2، ص277.</ref> مسلمانان بعدها، همین‌جا یا جایی در نزدیکی آن را به مسجد شرف الروحاء تبدیل کردند.<ref>وفاء الوفاء، ج4، ص83-84؛ موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص814.</ref>

ایوب صبری پاشا، محقق مدینه (متوفی 1308قمری) اشاره‌ای به وجود دو مسجد در این منطقه کرده. او مسجد روحاء را بزرگ و مسجد شرف الروحاء را کوچک و محل نماز [[پیامبر(ص)]] توصیف کرده است.<ref name=":1" /> تطبیق آنچه او نقل کرده با مساجد روحاء امروزی ممکن نمی‌باشد اما امروزه سه مسجد روحاء شناخته شده در نزدیک هم وجود داره.<ref name=":3">تصاویر و اطلاعات جغرافیایی [https://www.google.com/maps/place/Rawha+mosque/@24.0732433,39.1637921,1071m/data=!3m2!1e3!4b1!4m6!3m5!1s0x15be8fe7f5e1c91f:0xa0160c2e14e1cba2!8m2!3d24.0732433!4d39.1637921!16s%2Fg%2F1jglxcdbw?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDYwOS4xIKXMDSoASAFQAw%3D%3D گوگل مپ]</ref>

در طرف چپ جاده ای که از مدینه خارج می‌شود، مسجدی بزرگ با معماری جدید در میان منطقه مسکونی روحاء با یک مناره قرار دارد که ارتباطی به مسجد تاریخی مذکور ندارد. در طرف راست جاده، [[چاه روحاء|چاه تاریخی روحاء]] قرار دارد و در اطراف آن دو مسجد جای گرفته است. یکی مسجد تازه تاسیس شده با دو مناره است که در نزدیک جاده قرار دارد، دیگری مسجد قدیمی و نزدیک‌تر به چاه است. مسجد اخیر مورد بررسی در این مقاله بوده است.<ref name=":3" />