چاه حاء: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنا | |||
| | | عنوان = چاه حاء | ||
| | | تصویر = | ||
| | | اندازه تصویر = | ||
| پیوند تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| مکان = [[مدینه]] | |||
| کاربری = | |||
| بزرگداشت نزد = مسلمانان | |||
| وابسته به دین/مذهب = | |||
| باورها = | |||
| آیین‌ها = | |||
| احکام = | |||
| زیارت کنندگان = | |||
| بازدیدکنندگان = | |||
| زمان پایه‌گذاری = | |||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| | | رویدادها = نوشیدن آب توسط [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] | ||
| | | بازسازی‌ها = | ||
| | | بازسازی کنندگان = | ||
| | | بخش‌های از میان رفته = | ||
| | | ویژگی‌های تاریخی = | ||
| | | متولیان = | ||
| | |||
| مساحت = | | مساحت = | ||
| طول = | |||
| عرض = | |||
| ارتفاع = | |||
| وضعیت بنا = | |||
| گنجایش = | |||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| | | بخش‌های بنا = | ||
| معمار = | | معمار = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| | | ویژگی‌ها = | ||
| گنبدها = | |||
| مناره‌ها = | |||
| درها = | |||
| رواق‌ها = | |||
| صحن‌ها = | |||
| ایوان‌ها = | |||
| گرداننده = | |||
| نهاد وابسته = | |||
| نهاد نگهدارنده = | |||
| مدیر = | |||
| روحانی = | |||
| نهادهای زیر مجموعه = | |||
| ثبت در = | |||
| شماره ثبت = | |||
| تاریخ ثبت = | |||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| عرض جغرافیایی = | | عرض جغرافیایی = | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = | ||
}}''' نوشیدن استفاده می‌کردند. پس از خریداری چاه توسط [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]]، [[قصر بنی حدیله]] در محل آن ساخته شد. | | توضیح نقشه = | ||
| فیلم = | |||
| توضیح فیلم = | |||
}} | |||
'''چاه حاء''' در [[مدینه]]، نزدیک [[مسجد النبی|مسجد نبوی]]، یکی از چاه‌های تاریخی مهم است که به دلیل ارتباط با [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] شناخته می‌شود. این چاه پس از نزول آیه "لن تنالوا البر تا تنفقوا مما تحبون" به صدقه تبدیل شد و [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] از آب آن برای وضو و نوشیدن استفاده می‌کردند. پس از خریداری چاه توسط [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]]، [[قصر بنی حدیله]] در محل آن ساخته شد. | |||
== نام == | == نام == | ||
'''بِئرحاء''' به معناى چاهی كه نامش حاء است.<ref>معجم‌البلدان،ج 1، ص 524.</ref>این چاه در باغى واقع بوده و در گذشته باغ هاى [[مدینه|مدينه]] با نام چاه هايش معروف بوده، و به همین دلیل بِئرحاء به معنای باغى كه داراى چاه حاء است هم به کار می رود.<ref>مدینه شناسى، ج 1، ص ٣٧٠.</ref> و این چاه به نام های بيرحاء ، بَيْرَحاء<ref>المعالم الأثرية فی سنة و سیرة، ص ۴۱.</ref> يا بَيْرُحا هم به كار برده‌اند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص 369.</ref> | '''بِئرحاء''' به معناى چاهی كه نامش حاء است.<ref>معجم‌البلدان،ج 1، ص 524.</ref>این چاه در باغى واقع بوده و در گذشته باغ هاى [[مدینه|مدينه]] با نام چاه هايش معروف بوده، و به همین دلیل بِئرحاء به معنای باغى كه داراى چاه حاء است هم به کار می رود.<ref>مدینه شناسى، ج 1، ص ٣٧٠.</ref> و این چاه به نام های بيرحاء ، بَيْرَحاء<ref>المعالم الأثرية فی سنة و سیرة، ص ۴۱.</ref> يا بَيْرُحا هم به كار برده‌اند.<ref>مدينه شناسى، ج ١، ص 369.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۷۷: | ||
* [[قبا|منطقه قبا]] | * [[قبا|منطقه قبا]] | ||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق. | * '''تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق. | ||
* '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش. | * '''مدینه شناسی'''، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش. | ||
| خط ۵۰: | خط ۹۱: | ||
* '''اخبار المدینه'''، ابن زباله، محمد بن حسن، مدینه منوره-عربستان، مرکز بحوث و دراسات المدینه المنوره، 2003م. | * '''اخبار المدینه'''، ابن زباله، محمد بن حسن، مدینه منوره-عربستان، مرکز بحوث و دراسات المدینه المنوره، 2003م. | ||
* '''سفر نامه مکه'''، حسام السلطنه، سلطان مرادمیرزا، به کوشش جعفریان، رسول، تهران-ایران، مشعر، 1374ش. | * '''سفر نامه مکه'''، حسام السلطنه، سلطان مرادمیرزا، به کوشش جعفریان، رسول، تهران-ایران، مشعر، 1374ش. | ||
* '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، لبنان-بیروت، عالم الکتب، 1983. | * '''معجم ما استعجم'''، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، لبنان-بیروت، عالم الکتب، 1983. | ||
* '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، لبنان-بیروت، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا | * '''الدره الثمنیه فی اخبار المدینه'''، ابن نجار، محمد بن محمود، لبنان-بیروت، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا.{{پایان}} | ||
{{اماکن مدینه}} | {{اماکن مدینه}} | ||
[[رده:چاه‌های مدینه]] | [[رده:چاه‌های مدینه]] | ||
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] | [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۴
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | مدینه |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| تاریخ بنا | |
| رویدادها | نوشیدن آب توسط پیامبر اسلام(ص) |
چاه حاء در مدینه، نزدیک مسجد نبوی، یکی از چاه‌های تاریخی مهم است که به دلیل ارتباط با پیامبر اسلام(ص) شناخته می‌شود. این چاه پس از نزول آیه "لن تنالوا البر تا تنفقوا مما تحبون" به صدقه تبدیل شد و پیامبر(ص) از آب آن برای وضو و نوشیدن استفاده می‌کردند. پس از خریداری چاه توسط معاویه، قصر بنی حدیله در محل آن ساخته شد.
نام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بِئرحاء به معناى چاهی كه نامش حاء است.[۱]این چاه در باغى واقع بوده و در گذشته باغ هاى مدينه با نام چاه هايش معروف بوده، و به همین دلیل بِئرحاء به معنای باغى كه داراى چاه حاء است هم به کار می رود.[۲] و این چاه به نام های بيرحاء ، بَيْرَحاء[۳] يا بَيْرُحا هم به كار برده‌اند.[۴]
موقعیت مکانی[ویرایش | ویرایش مبدأ]
چاه حاء از چاه‌های معروف مدینه و در فاصله ۸۴ متری[۵] شمال شرقی مسجد نبوی،[۶] در منطقه النویریه قرار داشته است.[۷]
چاه حاء در اسلام[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیامبر(ص) از آب چاه حاء كه عطرى داشت مى‌نوشيد[۸] و آب این چاه را متبرک کرده و با آن وضو گرفتند.[۹]این چاه مکانی برای تأمین آب بوده و به عنوان یک نماد از سخاوت و نیکوکاری در تاریخ اسلام شناخته می‌شود.[۱۰]
در قرن هفتم (ه ق) این چاه وقف نیازمندان و زائران رسول الله (ص) شده است؛[۱۱] و اطراف این چاه دارای نخل‌هایی بوده که به دلیل دسترسی راحت به میوه های آن مورد توجه اهل مدینه بوده است.[۱۲]
پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
چاه حاء متعلق به یکی از اصحاب پیامبر(ص) بوده است.[۱۳]این چاه برای او با ارزش بود،[۱۴] زیرا پیامبر(ص) گاهی از آب این چاه استفاده می‌کرد. وقتی آیه قرآن "لن تنالوا البر حتى تنفقوا مما تحبون"[۱۵](نخواهید رسید به نیکی مگر اینکه از آنچه دوست دارید انفاق کنید) نازل شد، صحابه پیامبر(ص) چاه حاء را صدقه قرار داد و از پیامبر خواست که آن را در جایی که صلاح می‌داند مصرف کند.[۱۶] پيامبر، چاه حاء را صدقه داد[۱۷]و بعدها معاوية بن ابى سفيان پس از خريدارى آن، در آنجا قصرى بنا نهاد كه به قصر بنى حديلة شهرت يافت.[۱۸]
تاریخچه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در مورد این چاه اولین بار در قرن 5 ه.ق نقل شده که«امروزه چاه حاء در قصر بنی حُدَيْلَةَ واقع شده است»[۱۹] ابن‌نجّار در قرن 7 ه . ق نقل می‌کند كه چاه حاء در منطقه نوریّه در وسط باغچه‌ی كوچكى قرار گرفته كه با نخل های خرما احاطه شده است.[۲۰] فيروز آبادى در قرن 9 ه.ق از بناى مسجدى كنار چاه خبر داده و نقل کرده در زمان او باغستان حاء، وقف فقرا و مساكين شده بود. در قرن 12 / 13 ه . ق نقل شده است که چاه حاء در باب مجيدى و قسمت شمالى مسجد النبى قرار دارد، و تا قرن 14 (1350 ه . ق) كنار چاه حاء ، آثار باغستان قديمى وجود داشته است.[۲۱]چاه حاء 20 ذراع (حدود 13 متر) عمق و 3 ذراع( حدود 2 متر) قطر دارد، این چاه تا پیش از توسعه دوم سعودی (سال ۱۴۰۶ق.) از سمت شمال به میدان باب المجیدی می‌رسید در این توسعه به مسجدالنبی ضمیمه گردید.[۲۲]
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ معجم‌البلدان،ج 1، ص 524.
- ↑ مدینه شناسى، ج 1، ص ٣٧٠.
- ↑ المعالم الأثرية فی سنة و سیرة، ص ۴۱.
- ↑ مدينه شناسى، ج ١، ص 369.
- ↑ تاریخ المعالم المدينة المنورة قديما و حدیثا، ص۲۶۵.[۱]
- ↑ مدينه شناسى، ج ١، ص ٣٧٣.
- ↑ التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص ۱۵۵.[۲]
- ↑ تاريخ المدينة المنورة، ص157.[۳]
- ↑ سفرنامه مكه، ص ١٦٠.
- ↑ تاریخ المعالم المدينة المنورة قديما و حدیثا، ص 266.[۴]
- ↑ التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص۱۵۵.[۵]
- ↑ تاریخ المعالم المدينة المنورة قديما و حدیثا، ص ۲۶۶.[۶]
- ↑ مدينه شناسى، ج ١، ص ٣٧١.
- ↑ تاريخ المدينة المنورة، ص157.[۷]
- ↑ ال عمران، ایه 92.
- ↑ التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، ص ۱۵۵.[۸]
- ↑ مدينه شناسى، ج ١، ص ٣٧٣.
- ↑ اخبار المدینه، ص 215.[۹]
- ↑ معجم ما استعجم، جلد 2، ص 431.
- ↑ الدره الثمنیه فی اخبار المدینه، ص 57.
- ↑ مدینه شناسی ص ۳۷۴.
- ↑ مدینه شناسی، ص ۳۷۴.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ریاض-عربستان، المملکه العربیه السعودیه،1419 ق.
- مدینه شناسی، نجفی،محمد باقر، تهران-ایران، مشعر،1392ش.
- التعریف بما انست الهجره من معالم دار الهجره، المطری،جمال الدین محمد بن احمد، ریاض-عربستان، اداره الملک عبد العزیز، 1426ق.
- معجم البلدان، حمودی، یاقوت، لبنان-بیروت،دار صادر، 1995 م.
- تاریخ المدینه المنوره، بن شبه النمیری البصری، ابوزید عمر، لنبان-بیروت، الدار الإسلامیة، 1990م.
- قرآن مجید،ترجمه انصاریان، تهران-ایران، آیین دانش، 1399ش.
- اخبار المدینه، ابن زباله، محمد بن حسن، مدینه منوره-عربستان، مرکز بحوث و دراسات المدینه المنوره، 2003م.
- سفر نامه مکه، حسام السلطنه، سلطان مرادمیرزا، به کوشش جعفریان، رسول، تهران-ایران، مشعر، 1374ش.
- معجم ما استعجم، بکری، عبد الله بن عبد العزیز، لبنان-بیروت، عالم الکتب، 1983.
- الدره الثمنیه فی اخبار المدینه، ابن نجار، محمد بن محمود، لبنان-بیروت، دار الارقم بن ابی الارقم، بی تا.