ترکمنستان: تفاوت میان نسخه‌ها
E ebrahimi (بحث | مشارکت‌ها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Hasaninasab (بحث | مشارکت‌ها) جز حذف از رده:مقاله‌های در دست ویرایش ردهانبوه |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کشور | {{جعبه اطلاعات کشور | ||
| عنوان =ترکمنستان | | عنوان =ترکمنستان | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
| حکومت =جمهوري با يك مجلس قانونگذاري | | حکومت =جمهوري با يك مجلس قانونگذاري | ||
| واحد پول =منات تركمنستان | | واحد پول =منات تركمنستان | ||
| پایتخت = | | پایتخت =عشق‌آباد | ||
| شهرهای مهم = | | شهرهای مهم =عشق‌آباد | ||
| ادیان(درصد) = | | ادیان(درصد) = | ||
| زبان رسمی =تركي تركمني | | زبان رسمی =تركي تركمني | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۹: | ||
| فرق = | | فرق = | ||
| خاندان‌ها = | | خاندان‌ها = | ||
| اقوام = | | اقوام =ترکمن، ازبک، روس | ||
| مراکز علمی = | | مراکز علمی = | ||
| زیارتگاه‌ها = | | زیارتگاه‌ها = | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۵: | ||
| حج‌گزاران مشهور =[[فضیل بن عیاض]]، [[عبدالله مبارک]]، [[سفیان ثوری]] | | حج‌گزاران مشهور =[[فضیل بن عیاض]]، [[عبدالله مبارک]]، [[سفیان ثوری]] | ||
}} | }} | ||
'''ترکمنستان''' کشور مسلمان در آسیای مرکزی است. | |||
این کشور یکی از کشورهای آسیای میانه و جمهوری‌های جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی است. تقریبا نود درصد جمعیت ترکمنستان [[مسلمان]] هستند که بیشتر آنان سنی حنفی مذهب و عده‌ای [[شیعه]] می‌باشند. | |||
این کشور در طول تاریخ ورود اسلام به آن حکومت‌های مختلفی به خود دیده است. چنان‌چه مدتی [[سلجوقیان]]، [[خوارزمشاهیان]]، [[ایلخانان]] و [[تیموریان]] و نیز روس‌ها در آن حکومت رانده‌اند. | |||
قبل از تشکیل حکومت [[صفویه]] در [[ایران]] [[راه حج]] ترکمنستان از ایران می‌گذشت. اما بعد از آن و با ورود ازبکان به [[ماوراءالنهر]] که سنی بودند، اختلافات مذهبی میان صفویه و ازبکان باعث تغییر مسیر حج این کشور گردید. در دوره [[قاجاریه]] ایران یکی از راه‌های اصلی حج مردم ماوراءالنهر به شمار می‌رفت. | |||
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کشور ترکمنستان به استقلال دست یافت. در این دوره حج‌گزاری با محدودیت‌هایی روبرو بود. علت اصلی مخالفت و سخت‌گیری با سفر حج، ترس از ارتباط گروه‌های مخالف دولت با [[کشور عربستان]] و رواج [[وهابیت]] است. | |||
ولیمه‌دادن، اجازه از بزرگان فامیل، رفتن به مکان‌های زیارتی، استقبال مردم از حاجیان و ... از جمله آداب و رسوم مردم ترکمنستان برای سفر حج است. | |||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۵: | ||
در نیمه دوم سده نوزدهم م. روس‌ها سلطه خود را بر ماوراءالنهر و سرزمین‌های ترکمن‌ها که به دلیل جنگ و اختلاف قبیله‌ای ناتوان شده بودند، گستراندند و به سال 1881م. در نبرد گوگ‌تپه ترکمن‌ها را شکست دادند. | در نیمه دوم سده نوزدهم م. روس‌ها سلطه خود را بر ماوراءالنهر و سرزمین‌های ترکمن‌ها که به دلیل جنگ و اختلاف قبیله‌ای ناتوان شده بودند، گستراندند و به سال 1881م. در نبرد گوگ‌تپه ترکمن‌ها را شکست دادند. | ||
به سال 1884م. مرو را نیز تصرف کردند.<ref>تاریخ ترکمنستان، ج1، ص12-13؛ ترکمن‌ها در عصر امپریالیسم، ص237- | به سال 1884م. مرو را نیز تصرف کردند.<ref>تاریخ ترکمنستان، ج1، ص12-13؛ ترکمن‌ها در عصر امپریالیسم، ص237-238، 279.</ref> با پیشروی روسیه در این مناطق، دولت ایران نیز ناچار به پذیرش قرارداد آخال به سال 1299ق./1881م. و دست کشیدن از بخشی از سرزمین‌های مورد ادعای خود شد. | ||
بدین سان، بخشی گسترده از خاک ترکمنستان امروزی زیر تسلط حکومت روسیه درآمد و مناطق ترکمن‌نشین میان ایران و روسیه تقسیم شد.<ref>ایران در دوره سلطنت قاجار، ص236؛ تاریخ ترکمنستان، ج1، ص307.</ref> | بدین سان، بخشی گسترده از خاک ترکمنستان امروزی زیر تسلط حکومت روسیه درآمد و مناطق ترکمن‌نشین میان ایران و روسیه تقسیم شد.<ref>ایران در دوره سلطنت قاجار، ص236؛ تاریخ ترکمنستان، ج1، ص307.</ref> | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۶: | ||
سفر حج برای بسیاری از دانشمندان این شهرها، فرصتی برای آموختن دانش‌های اسلامی و شنیدن حدیث از استادان [[مکه]] و [[مدینه]] و شهرهای مسیر، از جمله بغداد، فراهم می‌ساخت.<ref>الحیاة العلمیة زمن السامانیین، ص75.</ref> | سفر حج برای بسیاری از دانشمندان این شهرها، فرصتی برای آموختن دانش‌های اسلامی و شنیدن حدیث از استادان [[مکه]] و [[مدینه]] و شهرهای مسیر، از جمله بغداد، فراهم می‌ساخت.<ref>الحیاة العلمیة زمن السامانیین، ص75.</ref> | ||
از جمله دانشورانی که از این شهرها به مکه و مدینه سفر کردند و در آن جا مجاور شدند، می‌توان به [[زمخشری]]، نویسنده تفسیر الکشاف، اشاره کرد.<ref>العقد الثمین، ج6، ص37.</ref> از دیگر دانشمندان این سرزمین‌ها که مدتی در [[حرمین]] مجاور بودند، می‌توان از این کسان نام برد: ابوعبدالله محمد بن فضل بن احمد صاعدی فراوی (441-530ق.)، محمد بن احمد بن عبدالله بن محمد کاشانی مروزی (م. 871ق.)، و نیز از صوفیان: [[سفیان ثوری]] (م. 161ق.)، [[عبدالله بن مبارک]] (م. 181ق.)، و [[فضیل بن عیاض]] (م. 187ق.).<ref>العقد الثمین، ج2، ص16؛ | از جمله دانشورانی که از این شهرها به مکه و مدینه سفر کردند و در آن جا مجاور شدند، می‌توان به [[زمخشری]]، نویسنده تفسیر الکشاف، اشاره کرد.<ref>العقد الثمین، ج6، ص37.</ref> از دیگر دانشمندان این سرزمین‌ها که مدتی در [[حرمین]] مجاور بودند، می‌توان از این کسان نام برد: ابوعبدالله محمد بن فضل بن احمد صاعدی فراوی (441-530ق.)، محمد بن احمد بن عبدالله بن محمد کاشانی مروزی (م. 871ق.)، و نیز از صوفیان: [[سفیان ثوری]] (م. 161ق.)، [[عبدالله بن مبارک]] (م. 181ق.)، و [[فضیل بن عیاض]] (م. 187ق.).<ref>العقد الثمین، ج2، ص16؛ ج5، ص449؛ تاریخ حبیب السیر، ج2، ص295.</ref> | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۳۲: | ||
آگاهی‌هایی از میانه و اواخر دوران [[قاجاریه]] نشان می‌دهد که یکی از راه‌های اصلی مردم ماوراءالنهر برای رفتن به حج، ایران بوده است. [[آرمینیوس وامبری]]، از مستشرقان، که به سال 1280ق. در ایران بود، همراه کاروانی از حاجیان ماوراءالنهر که از مکه بازگشته بودند، از تهران به بخارا رفت. | آگاهی‌هایی از میانه و اواخر دوران [[قاجاریه]] نشان می‌دهد که یکی از راه‌های اصلی مردم ماوراءالنهر برای رفتن به حج، ایران بوده است. [[آرمینیوس وامبری]]، از مستشرقان، که به سال 1280ق. در ایران بود، همراه کاروانی از حاجیان ماوراءالنهر که از مکه بازگشته بودند، از تهران به بخارا رفت. | ||
او آگاهی‌هایی در باره ترکمن‌ها در اختیار ما نهاده است. وی و کاروان حاجیان از تهران به شمال ایران رفتند و با گذر از ترکمن صحرا و بخشی از دریای خزر، با کشتی به گمش تپه در استان گلستان ایران وارد شدند و ادامه راه را تا بخارا از خشکی پیمودند. به گفته وامبری، افزون بر این راه، مسیرهای دیگر از جمله آستاراخان و شمال دریای خزر به بخارا برای حاجیان وجود داشته است.<ref>سیاحت درویشی دروغین، | او آگاهی‌هایی در باره ترکمن‌ها در اختیار ما نهاده است. وی و کاروان حاجیان از تهران به شمال ایران رفتند و با گذر از ترکمن صحرا و بخشی از دریای خزر، با کشتی به گمش تپه در استان گلستان ایران وارد شدند و ادامه راه را تا بخارا از خشکی پیمودند. به گفته وامبری، افزون بر این راه، مسیرهای دیگر از جمله آستاراخان و شمال دریای خزر به بخارا برای حاجیان وجود داشته است.<ref>سیاحت درویشی دروغین، ص29، 39، 51-68، 199-200.</ref> | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۷۰: | ||
در پی بازگشت حاجی از سفر، مردم به استقبال او می‌روند و کلاهی مخصوص را که نزدیکانش برای او دوخته‌اند، بر سرش می‌گذارند. سپس به خانه حاجی می‌روند و از او بازدید می‌کنند. این دیدارها تا حدود یک ماه ادامه می‌یابد.<ref>اسناد موجود در دانشنامه.</ref> | در پی بازگشت حاجی از سفر، مردم به استقبال او می‌روند و کلاهی مخصوص را که نزدیکانش برای او دوخته‌اند، بر سرش می‌گذارند. سپس به خانه حاجی می‌روند و از او بازدید می‌کنند. این دیدارها تا حدود یک ماه ادامه می‌یابد.<ref>اسناد موجود در دانشنامه.</ref> | ||
==پیوند به بیرون== | |||
*[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/875358/ اسراء دوغان، مجله میقات حج، «از نگاهی دیگر: حجاج ترکستان راه ها و دشواری ها»، زمستان 1384 - شماره 54، (34 صفحه - از 173 تا 206).] | |||
*[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/937787/ مجله میقات حج، «حج گزاری در کشورهای اسلامی»، زمستان 1373 - شماره 10،(7 صفحه - از 148 تا 154).] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۲۰۷: | خط ۲۱۷: | ||
* '''میقات حج (فصلنامه) ''': تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت؛ | * '''میقات حج (فصلنامه) ''': تهران، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت؛ | ||
* '''نیمی ز ترکستان نیمی ز فرغانه''': مهدی سیدی، مشهد، کتابستان مشهد، 1371ش. | * '''نیمی ز ترکستان نیمی ز فرغانه''': مهدی سیدی، مشهد، کتابستان مشهد، 1371ش. | ||
{{پایان}} | |||
{{کشورهای مرتبط با حج}} | |||
[[رده: | [[رده:کشورهای اسلامی]] | ||
[[رده:کشورهای مرتبط با حج]] | |||
[[رده:کشورهای حج‌گزار]] | |||