مقام امام جعفر صادق (حله)

مقام امام جعفر صادق (حله)، در محله «حی الجمهوری» شهر حله، در میانه نخلستانی مشرف به رود فرات و در کنار زیارتگاه عبدالله الفارس واقع شده است و پیشینه آن حداقل به سده ششم هجری می‌رسد.

پس از ویرانی این مقام، اهالی منطقه در فاصله ١٢٠ متری از سمت شمال آن، یک مقام نمادین دیگر بنا کردند. بنابراین آنچه که امروزه به نام مقام امام جعفر صادق در شهر حله وجود دارد در حقیقت همان بنای نمادین است.

موقعیت جغرافیایی

این مقام، در محله معروف به «حی الجمهوری» در شهر حله، میان نخلستانی مشرف به رود فرات، نزدیک زیارتگاه عبدالله الفارس که عوام، آن را عبدالله فارسی نیز می‌گویند، قرار دارد.

پیشینه مقام

گفتنی است ابن شهرآشوب، به وجود مسجد امام صادق(ع) در حله، اشاره کرده است که نشان می‌دهد دست‌کم از سده ششم هجری، مقام آن امام(ع) در این شهر، شناخته شده و مشهور بوده است.

تخریب بنا

از تاریخ بنای اولیه مقام و روند بازسازی آن، آگاهی دقیقی در دست نیست. اما گفته می‌شود در قرن سیزدهم هجری، تلاش‌هایی برای تخریب مقام، به بهانه توسعه شط فرات، صورت گرفت که البته به نتیجه نرسید. اما بعدها مقام امام صادق(ع) از بین رفت و تنها پایه‌های آن، باقی ماند.

«حیدر آل وتوت» در کتاب «مزارات و مراقد العلماء فی الحلة الفیحاء» می‌نویسد که موفق به یافتن محل اصلی مقام، کنار رود فرات شده است که آب، هنوز در آنجا نفوذ نکرده است؛ در حالی‌که زمین‌های پیرامونش را شسته و گود ساخته است و در آنجا آثاری از پی‌ها و کفِ سخت مقام، دیده می‌شود.

تجدید بنا

با این حال، پس از ویرانی این مقام، مردم در فاصله ١٢٠ متری از سمت شمال آن، یک مقام نمادین دیگر بنا کردند که امروزه، شامل اتاقی کوچک و چهارگوش، به ابعاد نزدیک به 7 * 7 متر و ارتفاع 4 متر است. این بنا، دارای یک گنبد کوچک قدیمی و درِ آهنی سبزرنگ، به ارتفاع ٢ متر و عرض ١ متر است.

منابع

این مقاله برگرفته از زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، ج1، ص77، بخش «امام جعفر صادق». است.

• «مقام امام صادق(ع) در شهر حله»، حيدر الجد، ترجمه: محمدمهدى رضايى، فرهنگ زيارت، ش ٣ و ۴.
• مناقب آل ابي‌طالب، محمد بن علي السروي المازندراني (ابن شهرآشوب)، تحقيق: يوسف البقاعي، ط ٢، بيروت، دار الاضواء، ١۴١٢ه. ق - ١٩٩١م.