مزار امامزاده بکر بن علی

امامزاده بکر بن علی

اطلاعات اوليه
تأسیس	دوره عثمانی
کاربری	زیارتگاه
مکان	عراق * حله
مشخصات
مساحت	2،400 مترمربع
معماری
بازسازی	1412ه.ق * 1416ه.ق

امامزاده بکر بن علی، در فاصله شش کیلومتری شهر حله و سمت راست جاده شهر «کفل» به حله و نزدیک جاده اصلی کوفه به حله واقع شده است.

برخی از محققان معتقدند که منظور از بکر بن علی، همان ابوبکر بن علی بن ابی‌طالب(ع) است که در مورد اسم او، اختلاف‌نظر است.

بنای این امامزاده به قبل از دوران تسلط عثمانی‌ها بر کشور عراق بر‌می‌گردد و در دوره‌های تاریخی مختلف تجدید بنا شده و توسعه یافته است.

موقعیت جغرافیایی

این مرقد، در اطراف حله و سمت راست جاده شهر «کفل» به حله و نزدیک جاده اصلی کوفه به حله، در فاصله شش کیلومتری شهر حله، واقع شده است.

شخصیت‌شناسی

در بررسی‌های به عمل آمده درباره این اسم، متاسفانه هیچ‌گونه اثری از آن، یافت نشده است و برخی از محققان معتقدند که منظور از بکر، همان ابوبکر بن علی بن ابی‌طالب(ع) است که در مورد اسم او، اختلاف‌نظر است؛ برخی، او را عبدالله و برخی، عبیدالله و برخی، محمد می‌دانند.

همچنین درباره نام مادرش، برخی معتقدند که مادرش، لیلی دختر مسعود بن خالد دارمی و برخی می‌گویند که مادرش، «ام‌ولد» است. به هرحال، باید بررسی عمیق در این‌باره را به صاحب‌نظران واگذار نمود.

توصیف ساختمان امامزاده

گنبد بارگاه امامزاده بکر بن علی در حله

بنای این امامزاده به قبل از دوران تسلط عثمانی‌ها بر کشور عراق بر‌می‌گردد؛ زیرا در این دوره، عثمانی‌ها گنبد کوچکی بر روی مرقد بنا کردند که در دوره‌های تاریخی مختلف تجدید بنا شده و توسعه یافته است.

گنبد بنا

مرقد، دارای گنبدی کوچک و بنای آن، به اواخر دوران عثمانی‌ها در کشور عراق بازمی‌گردد. مرقد در سال ١٣٨٧ه.ق، تجدید بنا شد و روی آن، گنبد بزرگتری از آجر ساختند که ارتفاع آن به نُه متر می‌رسد. مساحت حرم زیر گنبد، 25 مترمربع است و روی قبر مطهرش، ضریحی از آهن قرار دارد و بر قبر وی، لوحی با این متن وجود دارد: «این قبرِ بکر بن ابی‌طالب است که مادرش، لیلی، دختر مسعود بن خالد تمیمی است».

توسعه و تجدید بنا

حرم مرقد در سال 1412ه.ق، تجدید بنا شد و تعدادی از رواق‌ها به آن افزوده شد و در سال 1416ه.ق، نیز ایوانی به حرم اضافه شد. ضریح در سمت شمالی حرم واقع شده و از آهن آبکاری شده با آلومینیوم، ساخته شده و مساحت آن 52/1 متر و بلندی آن، 5/2 متر است.

نمایی از ضریح امامزاده بکر بن علی در حله

بخش جلویی ضریح، از سه پنجره تشکیل شده که روی آن، سوره حمد نقش بسته است. دیوار اطراف ضریح، دیوار آجری، سیمانی بوده و روی آن، نام ائمه اطهار(ع) نقش بسته است.

رواق‌ها و ایوان

حرم، دارای سه رواق است که در سال 1412ه.ق، ساخته شده‌اند؛ دو رواق آن، متعلق به زنان و یک رواق، متعلق به مردان است. رواق مردان، در سمت راست حرم قرار دارد و محرابی نیز در آن، تعبیه شده است و دو رواق سمت چپ و شمال حرم، متعلق به زنان می‌باشد.

مرقد، ایوانی دارد که مساحت آن، از رواق‌ها کوچک‌تر است و به‌وسیله دری چوبی، به طول دو متر و عرض 2/5 متر، از حرم جدا می‌گردد که روی در مذکور، آیه ﴿بسم الله الرحمن الرحیم وَ لاٰ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّٰهِ اَمْوٰاتاً بَلْ اَحْیٰاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ﴾ نقش بسته و زیر آن نوشته شده است: «السلام علیک یا من فدی لاخیه الحسین بنفسه السلام علیک ایها الشهید ابوبکر بن علی بن ابی‌طالب».

صحن مرقد

مرقد، دارای صحنی به طول 60 متر و عرض40 متر است. بنابراین باید مساحت کل مرقد، 2،400 مترمربع باشد. صحن، دو اتاق دارد که یکی، متعلق به خدام مرقد است و دیگری، انبار آنجا به حساب می‌آید. بخشی از کف صحن، موزاییک و بخش دیگر آن، سیمانی است.

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «امامزاده بکر بن علی»، ج2، ص132. است.