ثویه (کوفه): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
واژه ثویه، به دو گونه، ثُویّه و ثَوِیّه تلفظ شده است. [[احمد بن عبدالله بکری]]، جغرافی‌دان، ثَوِیّه را دقیق‌تر می‌داند.<ref>البیان، ج ۱، ص۱۸۰.</ref>
واژه ثویه، به دو گونه، ثُویّه و ثَوِیّه تلفظ شده است. [[احمد بن عبدالله بکری]]، جغرافی‌دان، ثَوِیّه را دقیق‌تر می‌داند.<ref>البیان، ج ۱، ص۱۸۰.</ref>
==علت نامگذاری==
==علت نامگذاری==
مردم [[کوفه]]، مردگانشان را در ثویه دفن می‌کردند؛ به همین دلیل به ثویه که یکی از معانی‌اش مدفون شدن است، شهرت یافت. برخی<ref>احمد بن عبدالله بکری.</ref> معقدند، ثویه، زندان بوده؛<ref>اوفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> به همین خاطر به ثویه که یکی از معانی‌اش زندانی شدن است، مشهور شد.
مردم [[کوفه]]، مردگانشان را در ثویه دفن می‌کردند؛ به همین دلیل به «ثویه» که یکی از معانی‌اش مدفون شدن است، شهرت یافت. برخی<ref>احمد بن عبدالله بکری.</ref> معقدند، ثویه، زندان بوده؛<ref>اوفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> به همین خاطر به «ثویه» که یکی از معانی‌ دیگرش زندانی شدن است، مشهور شد.


==گستره جغرافیایی==
==گستره جغرافیایی==
خط ۱۶: خط ۱۶:
ثویه، در طرف صحرا، و پشت دو شهر کوفه و حیره، در شرق منطقه [[غری]] واقع شده است.
ثویه، در طرف صحرا، و پشت دو شهر کوفه و حیره، در شرق منطقه [[غری]] واقع شده است.


خطیب بغدادی، بین دو منطقه ثویه و غری خلط کرده است. شاید علت این اشتباه این باشد که هر دو منطقه در پشت شهر کوفه و در کنار یکدیگر قرار دارند.<ref>تاریخ بغداد، ج ۱، ص۱۳۸.</ref>
خطیب بغدادی، بین دو منطقه ثویه و غری خلط کرده است. شاید علت ااشتباه او، این باشد که هر دو منطقه در پشت شهر کوفه و در کنار یکدیگر قرار دارند.<ref>تاریخ بغداد، ج ۱، ص۱۳۸.</ref>


ثویه ناحیه‌ای بیابانی و وسیع است که قبایل عرب در آن ساکن شده‌اند. یکی از این قبایل، قبیله معروف طَی میباشد.<ref>الأغانی، ج ۱۹، ص۱۲۷.</ref>  
ثویه ناحیه‌ای بیابانی و وسیع است که قبایل عرب در آن ساکن شده‌اند. یکی از این قبایل، قبیله معروف طَی است.<ref>الأغانی، ج ۱۹، ص۱۲۷.</ref>  


==آرامگاه صحابه و تابعین==
==آرامگاه صحابه و تابعین==
ثویه بیابانی در بیرون کوفه بود، که ۶ هزار مسلمان<ref>الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.</ref> و گروه زیادی از [[صحابه]] و [[تابعین]]<ref>وفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> و یاران نزدیک [[امام علی(ع]]<ref>تاریخ الکوفه، ص۶۸.</ref> در آن دفن شدند؛ از جمله: [[خباب بن ارت]]<ref>طبقات ابن سعد، ج ۳، ص۱۶۷.</ref> و[[کمیل بن زیا]]. رسم مردم کوفه بر این بود که مردگان را در ثویه، که به کوفه نزدیک بود، دفن می‌کردند و کسی را در منطقه [[غری]] که کنار ثویه است دفن نمی‌کردند. امام علی(ع) وصیت کرد در ثویه دفن نشود؛ بلکه در منطقه غری دفن شود و قبرش مخفی بماند تا بدنش از دست‌دازی دشمنانش حفظ شود.
ثویه بیابانی در بیرون کوفه بود، که ۶ هزار مسلمان<ref>الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.</ref> و گروه زیادی از [[صحابه]] و [[تابعین]]<ref>وفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.</ref> و یاران نزدیک [[امام علی(ع)]]<ref>تاریخ الکوفه، ص۶۸.</ref> در آن دفن شدند؛ از جمله: [[خباب بن ارت]]<ref>طبقات ابن سعد، ج ۳، ص۱۶۷.</ref> و [[کمیل بن زیاد]].  
 
رسم مردم کوفه بر این بود که مردگان را در ثویه، که به کوفه نزدیک بود، دفن می‌کردند و کسی را در منطقه [[غری]] که کنار ثویه بود دفن نمی‌کردند. امام علی(ع) وصیت کرد در ثویه دفن نشود؛ بلکه در منطقه غری دفن شود و قبرش مخفی بماند تا بدنش از دست‌دازی دشمنانش حفظ شود.


===مزار کمیل بن زیاد===
===مزار کمیل بن زیاد===
از قبور صحابه و تابعین که در ثویه دفن شدند اثری باقی نیست؛ فقط [[قبر کمیل بن زیاد]]، مشخص مانده است.
از قبور صحابه و تابعین که در ثویه دفن شدند اثری باقی نیست؛ فقط [[قبر کمیل بن زیاد]]، مشخص مانده است.


==پایگاه نظامیان انگلیسی==
==پایگاه نظامیان انگلیسی==

نسخهٔ ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۱۹


ثَویّه، محدوده‌ای بیابانی، پشت دو شهر کوفه و حیره و در شرق منطقه غری قرار دارد. ۶ هزار مسلمان و گروه زیادی از صحابه و تابعین و یاران نزدیک امام علی(ع) در آن دفن شده‌اند. مرقد کمیل بن زیاد در این منطقه قرار دارد.

مفهوم‌شناسی

واژه ثویه، مؤنث ثوی، و به معنای اقامت کردن است.[۱] در قرآن، مشتقّات «ثواء» ذکر شده؛ مانند النَّارُ مَثْوَاکمْ؛[۲] یعنی آتش دوزخ محل اقامت شماست. زندانی شدن[۳] و مدفون شدن،[۴] معانی دیگری است که برای این واژه بیان شده است.

واژه ثویه، به دو گونه، ثُویّه و ثَوِیّه تلفظ شده است. احمد بن عبدالله بکری، جغرافی‌دان، ثَوِیّه را دقیق‌تر می‌داند.[۵]

علت نامگذاری

مردم کوفه، مردگانشان را در ثویه دفن می‌کردند؛ به همین دلیل به «ثویه» که یکی از معانی‌اش مدفون شدن است، شهرت یافت. برخی[۶] معقدند، ثویه، زندان بوده؛[۷] به همین خاطر به «ثویه» که یکی از معانی‌ دیگرش زندانی شدن است، مشهور شد.

گستره جغرافیایی

گستره ثویه، از خندق شهر کوفه[۸] آغاز می‌شود و به طرف شهر نجف و در امتداد خط مستقیمی که موازی خندق شهر کوفه است، به طرف جنوب، به شهر حیره می‌رسد.[۹] ثویه، در طرف صحرا، و پشت دو شهر کوفه و حیره، در شرق منطقه غری واقع شده است.

خطیب بغدادی، بین دو منطقه ثویه و غری خلط کرده است. شاید علت ااشتباه او، این باشد که هر دو منطقه در پشت شهر کوفه و در کنار یکدیگر قرار دارند.[۱۰]

ثویه ناحیه‌ای بیابانی و وسیع است که قبایل عرب در آن ساکن شده‌اند. یکی از این قبایل، قبیله معروف طَی است.[۱۱]

آرامگاه صحابه و تابعین

ثویه بیابانی در بیرون کوفه بود، که ۶ هزار مسلمان[۱۲] و گروه زیادی از صحابه و تابعین[۱۳] و یاران نزدیک امام علی(ع)[۱۴] در آن دفن شدند؛ از جمله: خباب بن ارت[۱۵] و کمیل بن زیاد.

رسم مردم کوفه بر این بود که مردگان را در ثویه، که به کوفه نزدیک بود، دفن می‌کردند و کسی را در منطقه غری که کنار ثویه بود دفن نمی‌کردند. امام علی(ع) وصیت کرد در ثویه دفن نشود؛ بلکه در منطقه غری دفن شود و قبرش مخفی بماند تا بدنش از دست‌دازی دشمنانش حفظ شود.

مزار کمیل بن زیاد

از قبور صحابه و تابعین که در ثویه دفن شدند اثری باقی نیست؛ فقط قبر کمیل بن زیاد، مشخص مانده است.

پایگاه نظامیان انگلیسی

منطقه ثویه و مرقد کمیل بن زیاد، در سال ۱۹۱۸م، پایگاه نظامیان انگلیسی به فرماندهی بالفور شده بود، که به دنبال کشته شدن حاکم نجف، به این منطقه فرستاده شده بودند.[۱۶]

پانوشت

  1. السان العرب، ج ۱۴، ص۱۲۵.
  2. انعام، آیه ۱۲۸.
  3. معجم البلدان، ج ۱، ص۹۴۰.
  4. تاج العروس، ج ۱۰، ص۶۴.
  5. البیان، ج ۱، ص۱۸۰.
  6. احمد بن عبدالله بکری.
  7. اوفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.
  8. در حال حاضر خندق شهر کوفه، به خندق «سعده» شناخته می‌شود.
  9. االکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.
  10. تاریخ بغداد، ج ۱، ص۱۳۸.
  11. الأغانی، ج ۱۹، ص۱۲۷.
  12. الکامل فی التاریخ، ج ۲، ص۴۸۲.
  13. وفیات الاعیان، ج ۲، ص۵۰۶.
  14. تاریخ الکوفه، ص۶۸.
  15. طبقات ابن سعد، ج ۳، ص۱۶۷.
  16. ثورة النجف، ص۳۵.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله ثويه و موقعيت جغرافيايى آن، حسن الحكيم، ترجمه محمدحسين خوشنويس، فصلنامه فرهنگ زیارت، جلد ۵، ص۷۲، ۱۳۸۸، است.
  • لسان العرب، ابن‌منظور.
  • معجم البلدان، یاقوت حموی.
  • تاج العروس، زبیدی.
  • البیان، آیت الله خوئی.
  • وفیات الاعیان، ابن‌خلکان.
  • الکامل فی التاریخ، ابن‌اثیر.
  • الأغانی، ابوالفرج اصفهانی.
  • تاریخ بغداد، خطیب بغدادی.
  • تاریخ الکوفه، سیدحسین براقی نجفی.
  • ثورة النجف، حسن الاسدی.