مقام نخل مریم (کربلا): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
خط ۶: خط ۶:
مقام نخل مریم، با نام‌های نخلة مریم و جذع النخلة نیز خوانده شده است. <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> نخل مریم، به درخت خرمایی اشاره دارد که [[حضرت مریم]] هنگام به دنیا آوردن [[حضرت عیسی(ع)]] به آن پناه برد. بر پایه روایتی از [[امام سجاد(ع)]]، مکان به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع)‌، [[کربلا]]، در محل [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)‌]] بود.<ref name=":1" /> نام جذع النخلة نیز، به واژگان «جذع النخلة» به معنای تنه درخت خرما، در آیه ۲۳ سوره مریم اشاره دارد.  
مقام نخل مریم، با نام‌های نخلة مریم و جذع النخلة نیز خوانده شده است. <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> نخل مریم، به درخت خرمایی اشاره دارد که [[حضرت مریم]] هنگام به دنیا آوردن [[حضرت عیسی(ع)]] به آن پناه برد. بر پایه روایتی از [[امام سجاد(ع)]]، مکان به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع)‌، [[کربلا]]، در محل [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)‌]] بود.<ref name=":1" /> نام جذع النخلة نیز، به واژگان «جذع النخلة» به معنای تنه درخت خرما، در آیه ۲۳ سوره مریم اشاره دارد.  


== موقعیت ==
==موقعیت==
مقام نخل مریم، در [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، ديوار جنوبى بالاسر، رو به روی ضریح، به فاصله تقريبى دو متر از آن، در محل خواندن دو رکعت نماز زیارت قرار داشت.<ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.</ref> عضد الدوله نیز، در سفرنامه خود،‌ در سال ۱۲۸۴ق. نخل مریم را در «پيش روى مبارک و بالا سر مطهر» دانسته است.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref>
مقام نخل مریم، در [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، ديوار جنوبى بالاسر، رو به روی ضریح، به فاصله تقريبى دو متر از آن، در محل خواندن دو رکعت نماز زیارت قرار داشت.<ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.</ref> عضد الدوله نیز، در سفرنامه خود،‌ در سال ۱۲۸۴ق. نخل مریم را در «پيش روى مبارک و بالا سر مطهر» دانسته است.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref>


خط ۱۲: خط ۱۲:
این مقام، محرابی با سنگ‌های مرمر و دارای دو ستون به درازای نزدیک به نیم‌متر بود؛ وسط و بالای این دو ستون، سنگ مرمر گردی، به رنگ سیاه مایل به قرمز نصب بود و روی آن آیه‌ای از [[قرآن]] نوشته شده بود که به [[حضرت مریم(س)]] پس از به دنیا آوردن [[حضرت عیسی(ع)|عیسی(ع)]] می‌گفت: «هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً»{{یادداشت|برگدان فارسی آن: «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}} بر پایه گزارشی، این سنگ سیاه، در حفاری‌های حرم پیدا شده بود، البته مردم بر این باور بودند که این سنگ، با امداد غیبی، بدون دخالت بشر، به این مکان آمده است.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref>
این مقام، محرابی با سنگ‌های مرمر و دارای دو ستون به درازای نزدیک به نیم‌متر بود؛ وسط و بالای این دو ستون، سنگ مرمر گردی، به رنگ سیاه مایل به قرمز نصب بود و روی آن آیه‌ای از [[قرآن]] نوشته شده بود که به [[حضرت مریم(س)]] پس از به دنیا آوردن [[حضرت عیسی(ع)|عیسی(ع)]] می‌گفت: «هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً»{{یادداشت|برگدان فارسی آن: «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}} بر پایه گزارشی، این سنگ سیاه، در حفاری‌های حرم پیدا شده بود، البته مردم بر این باور بودند که این سنگ، با امداد غیبی، بدون دخالت بشر، به این مکان آمده است.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref>


این مقام، با سنگ‌های مرمر خالص زینت داده شده بود، به گونه‌ای که بیننده درآغاز می‌پنداشت جنس آن‌ها آینه است. در وسط این محراب سنگ سیاهی به شکل دایره با قطر نزدیک به ۴۰ سانتی‌متر قرار داشت. این سنگ در حفاری‌های حرم پیدا شده بود و برای تیمن در آن محل نصب شده بود.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. این سنگ سیاه، میان دو ستون باريك تراشيده به ارتفاع يك ذراع، نصب شده بود.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> ناصرالدین شاه قاجار، در سال ۱۲۸۷ق. (۱۲۴۹ش)، از این دو ستون کوتاه یاد کرده و سنگ گرد را به رنگ سیاه مایل به قرمز گزارش کرده است. وی از زبان مردم گفته این سنگ ۱۵سال پیش خودش از خراسان با زائران می‌غلتیده و تا این جا آمده است.<ref>شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> بنا بر گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. مردم بر این باور بودند که این سنگ بدون امداد بشر به آن آستان آمده است.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> برخی گزارش کرده‌اند روی سنگ مرمر سیاه، نوشته شده بود: هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً{{یادداشت|ماجرای به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع) است که حضرت مریم(س) به تنه درخت خرمایی پناه برد. پس از به دنیا آمدن عیسی(ع) ندایی به مریم(س) گفت:‌ «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}}<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.</ref>  سید سلمان هادی آل طعمه (ت.۱۳۵۴ق) <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> گفته این سنگ را دیده است.<ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۴.</ref>
این مقام، با سنگ‌های مرمر خالص زینت داده شده بود، به گونه‌ای که بیننده درآغاز می‌پنداشت جنس آن‌ها آینه است. در وسط این محراب، سنگ سیاهی به شکل دایره با قطر نزدیک به ۴۰ سانتی‌متر قرار داشت.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. این سنگ سیاه، میان دو ستون باريك تراشيده به ارتفاع يك ذراع، نصب شده بود.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> [[ناصرالدین شاه قاجار]]، در سال ۱۲۸۷ق. (۱۲۴۹ش)، از این دو ستون کوتاه یاد کرده و سنگ گرد را به رنگ سیاه مایل به قرمز گزارش کرده است. وی از زبان مردم گفته این سنگ ۱۵سال پیش خودش از خراسان با زائران می‌غلتیده و تا این جا آمده است.<ref>شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> بنا بر گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. مردم بر این باور بودند که این سنگ بدون امداد بشر به آن آستان آمده است.<ref>سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161. </ref> برخی گزارش کرده‌اند روی سنگ مرمر سیاه، نوشته شده بود: «هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً»{{یادداشت|ماجرای به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع) است که حضرت مریم(س) به تنه درخت خرمایی پناه برد. پس از به دنیا آمدن عیسی(ع) ندایی به مریم(س) گفت:‌ «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»}}<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.</ref>  سید سلمان هادی آل طعمه (ت.۱۳۵۴ق) <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref> گفته این سنگ را دیده است.<ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۴.</ref>


==ساخت==
==ساخت==
محراب نخل مريم، به دستور سلطان اويس جلائرى (م.۷۷۴ق)، در ضمن دیگر بازسازی‌های او، در سال ۷۶۷ق.<ref name=":0">دائرة‌المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج۲، ص۴۳.</ref> ساخته شد. تاریخ ساخت آن در همان محل نوشته شده و حتی پس از سال ۱۲۱۶ق. که وهابیان به کربلا یورش بردند باقی بود. هنگامی که عثمانیان حکومت را به دست گرفتد، آن تاریخ را برداشتند.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> به گزارش برخی، در سال ۱۲۱۶ق. تاریخ بازسازی حرم که سلطان اویس جلائری انجام داده بود،‌از روی دیوار برداشته شد و به جای آن سنگ مرمر معروف به نخل مریم نصب شد.<ref name=":0" />
محراب نخل مريم، به دستور سلطان اويس جلائرى (م.۷۷۴ق)، در ضمن دیگر بازسازی‌های او، در سال ۷۶۷ق.<ref name=":0">دائرة‌المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج۲، ص۴۳.</ref> ساخته شد. تاریخ ساخت آن، در همان محل نوشته شده و حتی پس از [[حمله وهابیان به کربلا|یورش وهابیان به کربلا]]، در سال ۱۲۱۶ق. باقی بود. هنگامی که [[بنی عثمان|عثمانیان]] حکومت را به دست گرفتد، آن تاریخ را برداشتند.<ref>تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.</ref> به گزارش برخی، در سال ۱۲۱۶ق. تاریخ بازسازی حرم که سلطان اویس جلائری انجام داده بود،‌ از روی دیوار برداشته شد و به جای آن سنگ مرمر معروف به نخل مریم نصب شد.<ref name=":0" />


==تخریب==
==تخریب==
در سال ١٣۶۶ق (١٩۴۶م) طاهر قیسی، برای نابودی مکان تاریخی نخل مریم بسیار پافشاری کرده،<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، سوم و چهارم، تابستان و پاییز 1389، ص 232؛ ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص۲۵۱. </ref> آن را از بین برد. او اهل سنت بوده و بر این باور بود که مردم نباید به این سنگ تبرک کنند. پیش از تخریب، مردم به این سنگ تبرک کرده، سپس به زیارت قبر حبیب بن مظاهر می‌رفتند. <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref>
در سال ١٣۶۶ق (١٩۴۶م)، طاهر قیسی، برای نابودی مکان تاریخی نخل مریم بسیار پافشاری کرده،<ref>حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، سوم و چهارم، تابستان و پاییز 1389، ص 232؛ ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص۲۵۱. </ref> آن را از بین برد. او اهل سنت بوده و بر این باور بود که مردم نباید به این سنگ [[تبرک]] بجویند. پیش از تخریب، مردم به این سنگ تبرک کرده، سپس به زیارت [[قبر حبیب بن مظاهر اسدی|قبر حبیب بن مظاهر]] می‌رفتند. <ref>گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.</ref>


==مکان ولادت حضرت عیسی==
==مکان ولادت حضرت عیسی==
بر پایه قرآن، حضرت مریم(س)، پس از این که به مکانی دور رفت، درد زایمان او را به سمت تنه درخت خرمایی کشاند. مریم(س) آرزو کرد کاش پیش از این می‌مرد و از فراموش‌شدگان می‌بود. حضرت عیسی(ع) به دنیا آمده، به امر خدا از زیر پای مریم(س) نهر آبی جاری شد و درخت خرما به بار نشست. <ref>سوره مریم، ۲۲-۲۵.</ref>
بر پایه [[قرآن]]، [[حضرت مریم]](س)، پس از این که به مکانی دور رفت، درد زایمان او را به سمت تنه درخت خرمایی کشاند. مریم(س) آرزو کرد کاش پیش از این می‌مرد و از فراموش‌شدگان می‌بود. [[حضرت عیسی(ع)]] به دنیا آمده، به امر خدا از زیر پای مریم(س) نهر آبی جاری شد و درخت خرما به بار نشست.<ref>سوره مریم، ۲۲-۲۵.</ref> در قرآن، به مکان دقیق ولادت حضرت عیسی(ع) اشاره نشده و تنها گفته شده مریم به مکانی دور، کناره گرفت.<ref>سوره مریم، ۲۲.</ref>  روایات، در این‌باره گوناگون است؛ برخی از مکان‌های گفته شده در روایات عبارتند از: بیت لحم،<ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۰۸.</ref> کربلا در محل [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)]]<ref>تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۱۷.</ref> و صخره‌ای سفید در زمین براثا که محل [[مسجد براثا (جدید)|مسجد براثا]]<nowiki/>ی کنونی است. <ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۱۰.</ref> بر پایه روایتی، [[امام سجاد(ع)]] پس از خواندن آیه «پس مریم به عیسی باردار شد و با او به مکان دوری پناه جست»،{{یادداشت| فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا}}<ref>سوره مریم، ۲۲.</ref> مکان دور را کربلا دانسته است. بنا بر این روایت، حضرت مریم(س) از [[دمشق]] بیرون رفت تا این که به کربلا رسید. او عیسی را در محل [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)]] به دنیا آورد و همان شب بازگشت.<ref name=":1">تهذيب الأحكام، ج‏6، ص73.</ref>
در قرآن، به مکان دقیق ولادت حضرت عیسی(ع) اشاره نشده و تنها گفته شده مریم به مکانی دور کناره گرفت.<ref>سوره مریم، ۲۲.</ref>  روایات، در این‌باره گوناگون است؛ برخی از مکان‌های گفته شده عبارتند از: بیت لحم،<ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۰۸.</ref> کربلا در محل قبر امام حسین(ع) <ref>تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۱۷.</ref> و صخره‌ای سفید در زمین براثا که محل مسجد براثای کنونی است. <ref>بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۱۰.</ref> بر پایه روایتی، [[امام سجاد(ع)]] درباره آیه «پس مریم به عیسی باردار شد و با او به مکان دوری پناه جست.»{{یادداشت| فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا}}<ref>سوره مریم، ۲۲.</ref> مکان دور را کربلا دانسته است. بنا بر این روایت، حضرت مریم(س) از [[دمشق]] بیرون رفت تا این که به کربلا رسید. او عیسی را در محل [[آستان مقدس امام حسین(ع)|قبر امام حسین(ع)]] به دنیا آورد و همان شب بازگشت.<ref name=":1">تهذيب الأحكام، ج‏6، ص73.</ref>


==پانوشت==
==پانوشت==

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۴

نام

مقام نخل مریم، با نام‌های نخلة مریم و جذع النخلة نیز خوانده شده است. [۱] نخل مریم، به درخت خرمایی اشاره دارد که حضرت مریم هنگام به دنیا آوردن حضرت عیسی(ع) به آن پناه برد. بر پایه روایتی از امام سجاد(ع)، مکان به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع)‌، کربلا، در محل قبر امام حسین(ع)‌ بود.[۲] نام جذع النخلة نیز، به واژگان «جذع النخلة» به معنای تنه درخت خرما، در آیه ۲۳ سوره مریم اشاره دارد.

موقعیت

مقام نخل مریم، در حرم امام حسین(ع)، ديوار جنوبى بالاسر، رو به روی ضریح، به فاصله تقريبى دو متر از آن، در محل خواندن دو رکعت نماز زیارت قرار داشت.[۳] عضد الدوله نیز، در سفرنامه خود،‌ در سال ۱۲۸۴ق. نخل مریم را در «پيش روى مبارک و بالا سر مطهر» دانسته است.[۴]

بنا

این مقام، محرابی با سنگ‌های مرمر و دارای دو ستون به درازای نزدیک به نیم‌متر بود؛ وسط و بالای این دو ستون، سنگ مرمر گردی، به رنگ سیاه مایل به قرمز نصب بود و روی آن آیه‌ای از قرآن نوشته شده بود که به حضرت مریم(س) پس از به دنیا آوردن عیسی(ع) می‌گفت: «هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً»[یادداشت ۱] بر پایه گزارشی، این سنگ سیاه، در حفاری‌های حرم پیدا شده بود، البته مردم بر این باور بودند که این سنگ، با امداد غیبی، بدون دخالت بشر، به این مکان آمده است.[۵]

این مقام، با سنگ‌های مرمر خالص زینت داده شده بود، به گونه‌ای که بیننده درآغاز می‌پنداشت جنس آن‌ها آینه است. در وسط این محراب، سنگ سیاهی به شکل دایره با قطر نزدیک به ۴۰ سانتی‌متر قرار داشت.[۶] بر پایه گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. این سنگ سیاه، میان دو ستون باريك تراشيده به ارتفاع يك ذراع، نصب شده بود.[۷] ناصرالدین شاه قاجار، در سال ۱۲۸۷ق. (۱۲۴۹ش)، از این دو ستون کوتاه یاد کرده و سنگ گرد را به رنگ سیاه مایل به قرمز گزارش کرده است. وی از زبان مردم گفته این سنگ ۱۵سال پیش خودش از خراسان با زائران می‌غلتیده و تا این جا آمده است.[۸] بنا بر گزارشی در سال ۱۲۸۴ق. مردم بر این باور بودند که این سنگ بدون امداد بشر به آن آستان آمده است.[۹] برخی گزارش کرده‌اند روی سنگ مرمر سیاه، نوشته شده بود: «هُزّى اِلَيكِ بِجِزعِ النَّخلِ تُساقِط عَلَيكِ رَطباً جَنياً»[یادداشت ۲][۱۰] سید سلمان هادی آل طعمه (ت.۱۳۵۴ق) [۱۱] گفته این سنگ را دیده است.[۱۲]

ساخت

محراب نخل مريم، به دستور سلطان اويس جلائرى (م.۷۷۴ق)، در ضمن دیگر بازسازی‌های او، در سال ۷۶۷ق.[۱۳] ساخته شد. تاریخ ساخت آن، در همان محل نوشته شده و حتی پس از یورش وهابیان به کربلا، در سال ۱۲۱۶ق. باقی بود. هنگامی که عثمانیان حکومت را به دست گرفتد، آن تاریخ را برداشتند.[۱۴] به گزارش برخی، در سال ۱۲۱۶ق. تاریخ بازسازی حرم که سلطان اویس جلائری انجام داده بود،‌ از روی دیوار برداشته شد و به جای آن سنگ مرمر معروف به نخل مریم نصب شد.[۱۳]

تخریب

در سال ١٣۶۶ق (١٩۴۶م)، طاهر قیسی، برای نابودی مکان تاریخی نخل مریم بسیار پافشاری کرده،[۱۵] آن را از بین برد. او اهل سنت بوده و بر این باور بود که مردم نباید به این سنگ تبرک بجویند. پیش از تخریب، مردم به این سنگ تبرک کرده، سپس به زیارت قبر حبیب بن مظاهر می‌رفتند. [۱۶]

مکان ولادت حضرت عیسی

بر پایه قرآن، حضرت مریم(س)، پس از این که به مکانی دور رفت، درد زایمان او را به سمت تنه درخت خرمایی کشاند. مریم(س) آرزو کرد کاش پیش از این می‌مرد و از فراموش‌شدگان می‌بود. حضرت عیسی(ع) به دنیا آمده، به امر خدا از زیر پای مریم(س) نهر آبی جاری شد و درخت خرما به بار نشست.[۱۷] در قرآن، به مکان دقیق ولادت حضرت عیسی(ع) اشاره نشده و تنها گفته شده مریم به مکانی دور، کناره گرفت.[۱۸] روایات، در این‌باره گوناگون است؛ برخی از مکان‌های گفته شده در روایات عبارتند از: بیت لحم،[۱۹] کربلا در محل قبر امام حسین(ع)[۲۰] و صخره‌ای سفید در زمین براثا که محل مسجد براثای کنونی است. [۲۱] بر پایه روایتی، امام سجاد(ع) پس از خواندن آیه «پس مریم به عیسی باردار شد و با او به مکان دوری پناه جست»،[یادداشت ۳][۲۲] مکان دور را کربلا دانسته است. بنا بر این روایت، حضرت مریم(س) از دمشق بیرون رفت تا این که به کربلا رسید. او عیسی را در محل قبر امام حسین(ع) به دنیا آورد و همان شب بازگشت.[۲]

پانوشت

  1. ↑ گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ تهذيب الأحكام، ج‏6، ص73.
  3. ↑ گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.
  4. ↑ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161.
  5. ↑ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161؛ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳؛ شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.
  6. ↑ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.
  7. ↑ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161.
  8. ↑ شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، ص۱۱۹ و ۱۲۰.
  9. ↑ سفرنامه عضد الملك به عتبات، ص161.
  10. ↑ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۳ و ۴، ص 232.
  11. ↑ گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.
  12. ↑ گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۴.
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ دائرة‌المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، ج۲، ص۴۳.
  14. ↑ تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، ص۸۳.
  15. ↑ حاشیه و متن حائر حسینی، فصلنامه فرهنگ زیارت، سوم و چهارم، تابستان و پاییز 1389، ص 232؛ ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی، ص۲۵۱.
  16. ↑ گفت و گو با نويسنده سخت‌كوش استاد سيد سلمان هادى آل طعمه، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۴، ص۵۰.
  17. ↑ سوره مریم، ۲۲-۲۵.
  18. ↑ سوره مریم، ۲۲.
  19. ↑ بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۰۸.
  20. ↑ تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۳؛ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۱۷.
  21. ↑ بحارالانوار، ج۱۴، ص۲۱۰.
  22. ↑ سوره مریم، ۲۲.
  1. ↑ برگدان فارسی آن: «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»
  2. ↑ ماجرای به دنیا آمدن حضرت عیسی(ع) است که حضرت مریم(س) به تنه درخت خرمایی پناه برد. پس از به دنیا آمدن عیسی(ع) ندایی به مریم(س) گفت:‌ «تنه درخت را تکان بده تا خرمای تازه برایت بیافتد!»
  3. ↑ فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله فصلنامه فرهنگ زیارت، است.
  • تاریخ مرقد الحسین و العباس(ع)، سلمان هادی آل طعمه، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۶ق. سفرنامه عضد الملك به عتبات، علیرضا عضدالملك، موسسه پژوهشي و مطالعات فرهنگي، تهران، 1370ش.
  • دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره، محمدصادق محمد کرباسی، المرکز الحسینی للدراسات، لندن، ۱۴۱۴ق.
  • شهریار جاده‌ها، سفرنامه ناصرالدین شاه به عتبات، به کوشش محمدرضا عباسی، پرویز بدیعی، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲ش.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=مقام_نخل_مریم_(کربلا)&oldid=25766»