اعلام الکوفه (کتاب)

نویسنده

سید مُضَر الحُلو (ت.1952م/۱۳۳۰-۱۳۳۱ق) ، زاده بصره بوده و پنجمین و کوچکترین پسر سید جابر الحلو است. وی از دوران نوجوانی، مانند پدر به خطابه روی آورده و در اندک زمانی، یکی از منبری‌های معروف بصره شد. پس از مدتی، به کویت و سپس به سوریه مهاجرت کرده و در جوار آستان حضرت زینب(س) ساکن شده و کار خطابه و منبر را در آن کشور ادامه داد. وی کتاب دیگری با نام «البیان عما فی لسان المیزان؛ دراسة مقارنة بین الکتب الرجالیة الاربعة عند الامامیة و کتاب لسان المیزان لابن حجر العسقلانی» نیز نگاشته، که در قم، توسط مجمع الذخائر الاسلامیه به چاپ رسیده است. سید حسن امین تاریخ‌نگار (م.1423ق)، هنگامی که با خبر شد سید مضر الحلو، در حال تدوین کتاب اعلام الکوفه است، در نامه‌ای به تاریخ ۲۰۰۳/۳/۲۸ از تلاش‌های مؤلف تقدیر و تشکر کرده است.

ساختار

کتاب اعلام الکوفه، با نام کامل «اعلام الكوفة: موسوعة تعنی بتراجم اعلام الكوفة منذ تأسیسها سنة سبع عشرة للهجرة إلی نهایات القرن الرابع الهجری»،

البته برخی از معرفی‌ها در حد یک سطر یا دو سطر است.

جلد نهم نمایه اثر است.

محتوا

این کتاب، به معرفی سرشناسان و محدثان کوفه، از آغاز پایه‌گذاری این شهر در سال ۱۷ قمری، تا پایان سده چهارم قمری پرداخته است. افراد معرفی شده، شامل کسانی که مدتی در کوفه ساکن شده‌اند نیز شده و در انتخاب آنها، مذهب، دخالتی نداشته است؛ از این رو، به سرشناسان اهل سنت نیز پرداخته شده است.

گروه‌هایی که سرگذشت آنها در این کتاب آمده، عبارتند از:

• صحابه(462 نفر)،
• تابعین(997 نفر)،
• عالمان و محدثان(6734 نفر)،
• مفسران(11 نفر)،
• مورخان(11نفر)،
• نویسندگان(852 نفر)،
• شاعران و ادیبان(384 نفر)،
• نحوی‌ها و صرفی‌ها(80 نفر)،
• قاریان(125نفر)،
• طبیبان(5نفر)،
• خوانندگان(27نفر)،
• خلفا و والیان(167 نفر)،
• قاضیان(75 نفر(۷۵نفر).

در این کتاب، از ۱۱۹ زن نیز نام برده شده و در مجموع، زندگی‌نامه ۶۳۴۶ تن آمده است.

چاپ

این کتاب، توسط انتشارات دارالمورخ العربی در بیروت، به سال 1435ق (2014م/1393ش) در قطع وزیری و در نه جلد به چاپ رسیده است.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله معرفی بزرگان کوفه در کتاب «اعلام الکوفة»، علی احمدی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و دوم، بهار ۱۳۹۴، ص۱۷۵ است.

اعلام فی دایره الضوء: الوجیه السید مضر الحلو، مجلة الموسم، العددان ۵۷ و ۵۸، ۱۴۲۷ق.