چاه انس بن مالک: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
چاه اَنَس بن مالک: از چاه‌های قدیمی مدینه
'''چاه اَنَس بن مالک'''، یکی از چاه‌های قدیمی [[مدینه]] است، که در شرق [[مسجد‌ النبی(ص)]] قرار داشته است.


== مکان ==
چاه انس در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله بنی جُدیله<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و در خانه انس بن مالک* خادمِ پیامبر از بنی‌عُدی بن نَجّار خزرج قرار داشت و در جاهلیت آن را با نام برود می‌شناختند.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> این چاه که از املاک پدر انس بود، در منابع متقدم با نام انس<ref>تاریخ المدینه المنوره، ج1، ص160؛ المعالم الاثیره ص41.</ref> و گاه با نام پدرش مالک<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص503.</ref> معروف بوده و در قرون متأخر از آن با نام‌هایی چون حَضارم<ref>مراة الحرمین، ج1، ص428.</ref> و رباطیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> یا زناطیه<ref>سفرنامه‌های خطی فارسی، ج1، ص312.</ref> یاد شده است.
چاه انس در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله بنی جُدیله<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و در خانه انس بن مالک* خادمِ پیامبر از بنی‌عُدی بن نَجّار خزرج قرار داشت و در جاهلیت آن را با نام برود می‌شناختند.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> این چاه که از املاک پدر انس بود، در منابع متقدم با نام انس<ref>تاریخ المدینه المنوره، ج1، ص160؛ المعالم الاثیره ص41.</ref> و گاه با نام پدرش مالک<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص503.</ref> معروف بوده و در قرون متأخر از آن با نام‌هایی چون حَضارم<ref>مراة الحرمین، ج1، ص428.</ref> و رباطیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> یا زناطیه<ref>سفرنامه‌های خطی فارسی، ج1، ص312.</ref> یاد شده است.


چاه انس با آب شیرین و گوارای خود مورد استفاده مردم مدینه در زمان سختی و قحطی بود.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> گزارش‌هایی از نوشیدن آب این چاه توسط پیامبر(ص) حکایت دارند. به روایتی با ورود پیامبر به مدینه و سکونت در خانه ابوایوب انصاری، ابوایوب برای آن حضرت از آب گوارای چاه انس آورد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص504.</ref> در گزارشی دیگر به نقل از انس پیامبر(ص) در میهمانی خانه وی، مقداری از آب چاه در شیر ریخت و نوشید.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص125؛ سبل الهدی، ج7، ص223.</ref> در روایتی از انس که در منابع متقدم از آن یادی نشده، وی شیرینی آب این چاه را به معجزه پیامبر دانسته است.<ref>دلائل النبوه، ج1، ص162.</ref>  
== نوشیدن پیامبر(ص) از آن ==
چاه انس با آب شیرین و گوارای خود مورد استفاده مردم مدینه در زمان سختی و قحطی بود.<ref>تاریخ المدینه، ج1، ص160.</ref> گزارش‌هایی از نوشیدن آب این چاه توسط پیامبر(ص) حکایت دارند. به روایتی با ورود پیامبر به مدینه و سکونت در خانه ابوایوب انصاری، ابوایوب برای آن حضرت از آب گوارای چاه انس آورد.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص504.</ref> در گزارشی دیگر به نقل از انس پیامبر(ص) در میهمانی خانه وی، مقداری از آب چاه در شیر ریخت و نوشید.<ref>وفاء الوفاء، ج3، ص125؛ سبل الهدی، ج7، ص223.</ref> در روایتی از انس که در منابع متقدم از آن یادی نشده، وی شیرینی آب این چاه را به معجزه پیامبر دانسته است.<ref>دلائل النبوه، ج1، ص162.</ref>


== پیشینه ==
سمهودی (-۹۲۲ق) از موقوفه بودن این چاه برای کاروانسرایی در شمال باغ رومیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و خیاری (-۱۹۶۰م) از وجود این چاه در زمان خود در داخل بنایی زیبا سخن گفته است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص270.</ref> ایوب صبری پاشا (-۱۳۰۷ق)<ref>موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص776.</ref> و پس از وی رفعت پاشا (-۱۳۵۳ق)<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص428.</ref> در بیان موقعیت مکانی این چاه آن را نزدیک بارگاه منسوب به عبدالله پدر پیامبر(ص) دانسته‌اند.
سمهودی (-۹۲۲ق) از موقوفه بودن این چاه برای کاروانسرایی در شمال باغ رومیه<ref>وفاء الوفا، ج3، ص125.</ref> و خیاری (-۱۹۶۰م) از وجود این چاه در زمان خود در داخل بنایی زیبا سخن گفته است.<ref>تاریخ معالم المدینه، ص270.</ref> ایوب صبری پاشا (-۱۳۰۷ق)<ref>موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص776.</ref> و پس از وی رفعت پاشا (-۱۳۵۳ق)<ref>مرآة الحرمین، ج1، ص428.</ref> در بیان موقعیت مکانی این چاه آن را نزدیک بارگاه منسوب به عبدالله پدر پیامبر(ص) دانسته‌اند.


== امروزه ==
چاه انس تا سال ۱۳۵۳ق. در میان باغی از موقوفات اشراف علوی موجود بود اما با توسعه مسجد و گسترش شهر از بین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص315.</ref>
چاه انس تا سال ۱۳۵۳ق. در میان باغی از موقوفات اشراف علوی موجود بود اما با توسعه مسجد و گسترش شهر از بین رفت.<ref>مدینه‌شناسی، ج1، ص315.</ref>


نسخهٔ ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۳

چاه اَنَس بن مالک، یکی از چاه‌های قدیمی مدینه است، که در شرق مسجد‌ النبی(ص) قرار داشته است.

مکان

چاه انس در شرق مسجدالنبی، در مجاورت محله بنی جُدیله[۱] و در خانه انس بن مالک* خادمِ پیامبر از بنی‌عُدی بن نَجّار خزرج قرار داشت و در جاهلیت آن را با نام برود می‌شناختند.[۲] این چاه که از املاک پدر انس بود، در منابع متقدم با نام انس[۳] و گاه با نام پدرش مالک[۴] معروف بوده و در قرون متأخر از آن با نام‌هایی چون حَضارم[۵] و رباطیه[۶] یا زناطیه[۷] یاد شده است.

نوشیدن پیامبر(ص) از آن

چاه انس با آب شیرین و گوارای خود مورد استفاده مردم مدینه در زمان سختی و قحطی بود.[۸] گزارش‌هایی از نوشیدن آب این چاه توسط پیامبر(ص) حکایت دارند. به روایتی با ورود پیامبر به مدینه و سکونت در خانه ابوایوب انصاری، ابوایوب برای آن حضرت از آب گوارای چاه انس آورد.[۹] در گزارشی دیگر به نقل از انس پیامبر(ص) در میهمانی خانه وی، مقداری از آب چاه در شیر ریخت و نوشید.[۱۰] در روایتی از انس که در منابع متقدم از آن یادی نشده، وی شیرینی آب این چاه را به معجزه پیامبر دانسته است.[۱۱]

پیشینه

سمهودی (-۹۲۲ق) از موقوفه بودن این چاه برای کاروانسرایی در شمال باغ رومیه[۱۲] و خیاری (-۱۹۶۰م) از وجود این چاه در زمان خود در داخل بنایی زیبا سخن گفته است.[۱۳] ایوب صبری پاشا (-۱۳۰۷ق)[۱۴] و پس از وی رفعت پاشا (-۱۳۵۳ق)[۱۵] در بیان موقعیت مکانی این چاه آن را نزدیک بارگاه منسوب به عبدالله پدر پیامبر(ص) دانسته‌اند.

امروزه

چاه انس تا سال ۱۳۵۳ق. در میان باغی از موقوفات اشراف علوی موجود بود اما با توسعه مسجد و گسترش شهر از بین رفت.[۱۶]

پانویس

  1. ↑ وفاء الوفا، ج3، ص125.
  2. ↑ تاریخ المدینه، ج1، ص160.
  3. ↑ تاریخ المدینه المنوره، ج1، ص160؛ المعالم الاثیره ص41.
  4. ↑ انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص503.
  5. ↑ مراة الحرمین، ج1، ص428.
  6. ↑ وفاء الوفا، ج3، ص125.
  7. ↑ سفرنامه‌های خطی فارسی، ج1، ص312.
  8. ↑ تاریخ المدینه، ج1، ص160.
  9. ↑ انساب الاشراف، ج1، ص199؛ الطبقات، ج1، ص504.
  10. ↑ وفاء الوفاء، ج3، ص125؛ سبل الهدی، ج7، ص223.
  11. ↑ دلائل النبوه، ج1، ص162.
  12. ↑ وفاء الوفا، ج3، ص125.
  13. ↑ تاریخ معالم المدینه، ص270.
  14. ↑ موسوعه مرآة الحرمین، ج4، ص776.
  15. ↑ مرآة الحرمین، ج1، ص428.
  16. ↑ مدینه‌شناسی، ج1، ص315.

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل چاه انس بن مالک.
  • انساب الاشراف، احمد بن یحیی البلاذری ( -۲۷۹ق.)، به کوشش محمد باقر محمودی، بیروت، موسسه الاعلمی، ۱۳۹۴ق.
  • تاریخ المدینة المنوره(اخبار المدینه النبویه)، عمر بن شبّه النمیری ( -۲۶۲ق.)، به کوشش فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر، ۱۳۶۸ش.
  • تاریخ معالم المدینة المنوره قدیماً و حدیثاً، احمد یاسین الخیاری ( -۱۳۸۰ق.)، عربستان، عامه، ۱۴۱۹ق.
  • دلائل النبوه، ابونعیم الاصفهانی ( -۴۳۰ق.)، به کوشش محمد رواس و عبدالبر عباس، بیروت، دارالنفائس، ۱۴۰۶ق.
  • سبل الهدی و الرشاد فی سیره خیر العباد، محمد بن یوسف الشمس الشامی ( -۹۴۲ق.)، به کوشش عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق.
  • سفرنامه‌های خطی فارسی، گروهی از نویسندگان، به کوشش هارون وهومن، تهران، اختران، ۱۳۸۸ش.
  • الطبقات الکبری، محمد بن سعد ( -۲۳۰ق.)، بیروت، دارالصادر، ۱۴۰۹ق.
  • مدینه شناسی، سید محمد باقر نجفی، تهران، شرکت قلم، ۱۳۶۴ش.
  • مرآة الحرمین، ابراهیم رفعت باشا ( -۱۳۵۳ق.)، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
  • المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، بیروت، دارالقلم، ۱۴۱۱ق.
  • موسوعه مرآة الحرمین الشریفین، ایوب صبری باشا ( -۱۲۹۰ق.)، القاهره، دارالآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق.
  • وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، علی بن عبدالله السمهودی ( -۹۱۱ق.)، به کوشش محمد محیی الدین عبدالحمید، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=چاه_انس_بن_مالک&oldid=30962»