حزوره

حَزوَره، از بازارهای قدیمی مکه است، که به فاصله 120متري رکن يماني کعبه، نزديک مناره باب الوداع، در ديوار جنوبي مسجدالحرام قرار داشته است.

از این بازار در برخی رویدادهای تاریخی یاد شده است؛ مانند حفر چاه عجول توسط قصی بن کلاب جد چهارم حضرت محمد(ص) در این بازار و دفن عبدالله بن زبیر در آن.

نام

واژه حزوره، در لغت به معنای تپه و تلّ کوچک خاکی است. بر پایه نقلی، یکی از پرده‌داران کعبه کنیزی را به نام حزوره برای خدمت به کعبه برگزید و بنایی در نزدیکی بازار گندم‌فروشان، در جنوب کعبه، برای سکونت او ساخت؛ بعدها این مکان به نام آن کنیز شهرت یافت.

مکان

موقعيت دقيق مکاني حزوره، مورد اختلاف است. برخي آن را پشت خانه ام هاني، دختر ابوطالب، گروهي آن را نزديک سقايه خيزران، مادر هارون‌الرشيد، پشت خانه ارقم، و بعضي ديگر مقابل ردم در وادي دانسته‌اند.

برخی، مکان دقیق بازار حزوره را خانه ام هانی دانسته‌اند. به باور آنان، این بازار،‌ به فاصله 120 متري رکن يماني کعبه، نزديک مناره باب الوداع، در ديوار جنوبي مسجدالحرام بوده است.

در تاریخ

قُصی بن کِلاب جد چهارم حضرت محمد(ص)، چاهی به نام عجول در حزوه حفر کرد. در خبري ديگر، حفر دوباره زمزم توسط عبدالمطلب و ذبح گاو در حزوره براي پي بردن به نشانه‌هايي که در خواب ديده بود، گزارش شده است. بر پایه گزارشی، عبدالله بن زبير در سال 73ق، در حزوره دفن شد.

باب حزوره

نوشتار اصلی: باب حزوره

حزوره، نام يکي از درهاي ديوار غربي مسجدالحرام و نيز مناره‌هاي آن نیز هست. باب حزوه برابر باب بنی‌هاشم در ضلع شرقی مسجد ساخته شده بود و هدف از طراحی آن، خروج سیل از آن در بود، تا ویرانی کمتری در مسجد رخ دهد.

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل [ حزوره، ج۷].

• اتحاف الوري بأخبار أم القري، عمر بن محمد ابن فهد (م.885.ق.)، تحقيق و تقديم فهيم محمد شلتوت، مکة المکرمه، جامعة أم القري، 1403ق.
• اخبار مکة في قديم الدهر و حديثه، محمد بن اسحق الفاکهي (م.275ق.)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله بن ‌دهيش، مکه، مکتبة الاسدي، 1424ق.
• اخبار مکة و ما جاء فيها من الآثار، محمد بن عبدالله الازرقي(م.248ق.)، به کوشش رشدي الصالح ملحس، بيروت، دارالاندلس، 1416ق.
• الارج المسکي في التاريخ المکي، علي بن عبدالقادر الطبري(م.1070.ق.)، تحقيق و تقديم احمد اشرف جمال، مکه المکرمه، المکتبه التجاريه، 1416ق.
• التاريخ القويم لمکة و بيت الله الکريم، محمد طاهر الکردي، تصحيح عبدالملک بن عبدالله بن ‌دهيش، بيروت، دار خضر، 1420ق.
• تحصيل المرام في اخبار البيت الحرام و المشاعر العظام و مکة و الحرم و ولاتها الفخام، محمد بن احمد الصباغ (م.1321ق.)، به کوشش عبدالملک بن عبدالله بن ‌دهيش، مکه، مکتبة الاسدي، 1424ق.
• التحفة اللطيفة في تاريخ المدينة الشريفه، محمد بن عبدالرحمان سخاوي (م.902ق.)، دارالکتب العلميه، بيروت، 1414ق.
• سنن الترمذي (الجامع الصحيح)، محمد عيسي الترمذي (م.279ق.)، به کوشش عبدالوهاب عبداللطيف، بيروت، دارالفکر، 1402ق.
• الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربيه)، اسماعيل بن حماد الجوهري (م.393ق.)، به کوشش احمد عبدالغفور العطار، بيروت، دارالعلم للملايين، 1407ق.
• عرف الطيب من اخبار مکة و مدينة الحبيب، محمد بن محمد عاقولي (م.797.ق.)، تحقيق علي عمر، قاهره، مکتبة الثقافة الدينية، 1428ق.
• لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور (م.711ق.)، قم، ادب الحوزه، 1405ق.
• مسند الامام احمد بن حنبل، احمد بن حنبل (م.241ق.)، بيروت، دارالصادر، بي‌تا.