زیارت امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==زیارتنامههای مخصوص== | ==زیارتنامههای مخصوص== | ||
زیارتنامههای مخصوص امام حسین(ع)، زیارتنامه‌هایی هستند که در روایات به خواندن آنها در ایام خاصی سفارش شده است. | |||
این زیارتنامهها در دو اصل [[تولی]] و [[تبری]] همانند هستند. سلام و لعن دو محتوای مشترک در این زیارت‌نامه‌هاست. این زیارتنامهها، غیر از شباهت‌ها، هر کدام دارای محتوای نوی است. در زیارت‌نامه نیمه رجب، از سلام‌های بسیار به پیامبران، شنیدن و آگاه بودن امام(ع) از گفته‌های [[زائر]]، جواب دادن امام(ع) و درخواست [[شفاعت]] از امام(ع) سخن گفته شده است. زیارت‌نامه نیمه شعبان، شهادت‌نامه‌ای است که در آن سلام فراوان یافت نمی‌شود. در این زیارت‌نامه، زائر شهادت می‌دهد امام حسین(ع) کشته شده ولی نمرده، جاوید شده و شهادتش دل پیروایش را زنده کرده است. در زیارت‌نامه عید فطر و قربان، زائر، شادی‌اش را از آمدن به زیارت، از محبتش به [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و از پیروی خود از اهل‌بیت(ع) اعلام می‌کند. در زیارت‌نامه شب و روز عرفه، پس از سلام بر همه امامان(ع)، امام حسین(ع) مخاطب قرار گرفته و ویژگی‌های او در قالب زیارت‌نامه به او عرضه شده است. زیارت‌نامه عاشورا از زبان [[امام محمدباقر(ع)]] خوانده می‌شود. وی ۳۵ بار دشمنان را نفرین و از آنها برائت جسته است؛ به ویژه از آل ابی‌سفیان، آل زیاد و [[آل مروان]]. زیارت‌نامه اربعین، به تکلیف امام در برابر پرچمداران کفر و استبداد، ایستادگی او در برابر آنها و ریخته شدن خونش در این راه پرداخته است.<ref>زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲، ص۲۰ و ۲۱.</ref> | |||
==روزهای خاص زیارتی== | ==روزهای خاص زیارتی== | ||
نسخهٔ ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۱۴
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
.jpg)
روایت‌ها، برخی روزها را به صورت ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی کرده‌اند. بر پایه این روایات، ثواب زیارت مزار او در روزهای اول ماه رجب، نیمه آن، نیمه ماه شعبان، ماه رمضان، شب قدر، عید فطر، عید قربان، شب و روز عرفه، شب و روز عاشورا، روز اربعین و شب و روز جمعه بیشتر از زمان‌های دیگر است. امامان(ع)، برای برخی از این روزها، زیارت‌نامه‌ای خاص گفته‌اند که با همدیگر شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد.
اهمیت و جایگاه
زیارت امام حسین(ع) در روایات شیعه، دارای آثار معنوی پرشماری مانند آمرزش گناهان[۱] و دعای خیر فرشتگان برای زائران[۲] دانسته شده است. همچنین در روایات، برای زیارت وی، به آثار مادی مانند برآورده شدن حاجت[۳] و افزایش روزی[۴] اشاره شده است.
زیارت امام حسین(ع) در برخی روایات شیعه واجب شمرده شده،[۵] که نه به معنای وجوب تکلیفی؛ بلکه به معنای تأکید امامان(ع) بر زیارت وی دانسته شده است.[۶]
زیارتنامههای مطلقه
زیارتنامههای مطلقه امام حسین(ع)، زیارتنامه‌هایی هستند که مختص روز خاصی نبوده و خواندن آن در همه ایام سفارش شده است.[۷] زیارتنامههای مطلقه امام حسین(ع) زیاد است و شیخ عباس قمی محدث شیعه، هفت زیارت را در کتاب مفاتیح الجنان ذکر کرده است. برای زیارت‌های مطلقه نام خاصی ذکر نشده؛ فقط یکی از آنها به زیارت وارث شهرت یافته است.[۸]
زیارتنامههای مخصوص
زیارتنامههای مخصوص امام حسین(ع)، زیارتنامه‌هایی هستند که در روایات به خواندن آنها در ایام خاصی سفارش شده است.
این زیارتنامهها در دو اصل تولی و تبری همانند هستند. سلام و لعن دو محتوای مشترک در این زیارت‌نامه‌هاست. این زیارتنامهها، غیر از شباهت‌ها، هر کدام دارای محتوای نوی است. در زیارت‌نامه نیمه رجب، از سلام‌های بسیار به پیامبران، شنیدن و آگاه بودن امام(ع) از گفته‌های زائر، جواب دادن امام(ع) و درخواست شفاعت از امام(ع) سخن گفته شده است. زیارت‌نامه نیمه شعبان، شهادت‌نامه‌ای است که در آن سلام فراوان یافت نمی‌شود. در این زیارت‌نامه، زائر شهادت می‌دهد امام حسین(ع) کشته شده ولی نمرده، جاوید شده و شهادتش دل پیروایش را زنده کرده است. در زیارت‌نامه عید فطر و قربان، زائر، شادی‌اش را از آمدن به زیارت، از محبتش به اهل‌بیت(ع) و از پیروی خود از اهل‌بیت(ع) اعلام می‌کند. در زیارت‌نامه شب و روز عرفه، پس از سلام بر همه امامان(ع)، امام حسین(ع) مخاطب قرار گرفته و ویژگی‌های او در قالب زیارت‌نامه به او عرضه شده است. زیارت‌نامه عاشورا از زبان امام محمدباقر(ع) خوانده می‌شود. وی ۳۵ بار دشمنان را نفرین و از آنها برائت جسته است؛ به ویژه از آل ابی‌سفیان، آل زیاد و آل مروان. زیارت‌نامه اربعین، به تکلیف امام در برابر پرچمداران کفر و استبداد، ایستادگی او در برابر آنها و ریخته شدن خونش در این راه پرداخته است.[۹]
روزهای خاص زیارتی
روایات، به زيارت امام حسین(ع) در همه سال سفارش کرده‌اند؛ در این میان، برخی روزها به صورت ویژه سفارش شده‌اند. اهل حدیث و فقیهان شیعه، این روایات را زیر عنوان‌های «استحباب» و «تاکید استحباب» دسته‌بندی کرده‌اند.[۱۰] برای نمونه، حر عاملى، مجموعه روایت‌های زيارت امام حسين(ع) در شب جمعه را زیر عنوان «باب تأكّد زيارة الحسين كل ليلة جمعة و كل يوم» نامگذاری کرده است.[۱۱] دلیل خاص بودن این روزها را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران و فرشتگان در این روز[۱۲] و بیشتر بودن لطف و کرم خدا در این روزها به امام حسین(ع) و زائران او دانسته شده است.[۱۳]
روزهایی که در روایات، به عنوان روزهای ویژه برای زیارت امام حسین(ع) معرفی شده است، به این شرح است:
اول ماه رجب
امام صادق(ع)، زیارت امام حسین(ع) در اول ماه رجب را باعث آمرزش گناهان دانسته است؛ وی این آمرزش را قطعی و بدون بازگشت معرفی کرده است.[یادداشت ۱][۱۴]
نیمه ماه رجب
امام رضا(ع)، در پاسخ این پرسش که چه وقتی برای زیارت کردن امام حسین(ع) بهتر است، نیمه ماه رجب و نیمه ماه شعبان را معرفی کرد.[۱۵] برخی از روایات، زیارت امام حسین(ع) در این روز را، زیارتی دانسته‌اند که مردم از آن غافل‌اند.
نیمه ماه شعبان
حر عاملی، ۱۲ روایت درباره زیارت امام حسین(ع) در نیمه شعبان گردآورده است. برای نمونه، امام صادق(ع)، کسی را که دوست دارد با ۱۲۴ هزار نبی دست بدهد، سفارش به زیارت قبر حسین(ع) در نیمه شعبان کرده است. وی دلیل خاص بودن این روز را، زیارت امام حسین(ع) توسط ارواح پیامبران در این روز دانسته است.[۱۶] از دیگر آثار زیارت در نیمه ماه شعبان، آمرزش گناهان[۱۷] و ثواب هزار حج[۱۸] بیان شده است.
ماه رمضان و شب‌های قدر
به گفته امام باقر(ع)، زیارت امام حسین(ع) در شب قدر،[یادداشت ۲] دست دادن با ۲۴ هزار فرشته و پیامبری است که برای زیارت امام حسین(ع) در آن شب به کربلا آمده‌اند.[۱۹] در روایتی دیگر گفته شده اگر زائر امام حسین(ع)در ماه رمضان، در راه برگشت از دنیا برود، بدون محاسبه اعمال، در امنیت وارد بهشت خواهد شد.[۲۰]
عيد فطر و عید قربان
یکی از اثرهای زیارت امام حسین(ع) در روز عید فطر و قربان، آمرزیده شدن گناهان گذشته و آینده زائر معرفی شده است. امام صادق(ع)، برای کسی که در طول یک سال، شب‌های نیمه شعبان، عید فطر و عید قربان به زیارت امام حسین(ع) رفته باشد، ثواب بیشتری ذکر کرده است؛ او، ثواب این زیارت را هزار حج و هزار عمره مقبول و اجابت هزار دعای دنیایی و آخرتی دانسته است.[۲۱]
شب و روز عرفه
نزدیک به ۱۵ روایت، درباره ارزش زیارت امام حسین(ع) در شب و روز عرفه آمده است. برای نمونه، هر گام زائر به سمت قبر امام حسین(ع) در شب و روز عرفه، برابر با یک حج کامل دانسته شده است.[۲۲] در روایتی دیگر، زیارت او در روز عرفه، برابر با یک میلیون حج همراه با امام مهدی(ع) معرفی شده است.[۲۳] آمرزش همه گناهان گذشته[۲۴] و شادمانی در روز قیامت[۲۵] از دیگر آثار این زیارت مخصوصه است.
شب و روز عاشورا
روایات درباره ارزش زیارت امام حسین(ع) در شب و روز عاشورا بسیار است. زیارت وی در این روز به شرط معرفت، برابر با زیارت خدا در عرش معرفی شده است. امام صادق(ع) به زائری که شب عاشورا را کنار قبر امام حسین(ع) بگذراند، مژده داده روز قیامت خدا را با چهره خون‌آلود دیدار کرده، به طوری که گویا با امام حسین(ع) در کربلا کشته شده است. زائری که روز عاشورا کنار قبر او بماند، با کسی که در برابر وی شهید شده باشد برابر دانسته شده است.[۲۶] واجب شدن بهشت برای زائر[۲۶] و ادای حق پیامبر(ص)، امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)[۲۷] از دیگر آثار این زیارت مخصوصه است.
روز اربعین
روز اربعین، بیستم ماه صفر، روز برگشت کاروان اهل بیت امام حسین(ع) از شام به سوی مدینه و روزی است که جابر بن عبدالله انصاری به زیارت قبر امام حسین(ع) رفت.[۲۸] برای زیارت در این روز دو روایت آمده است. امام حسن عکسری(ع)، زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین را یکی از نشانه‌های پنج‌گانه مؤمن دانسته است.[یادداشت ۳] امام صادق(ع) به صفوان جمال زیارت‌نامه‌ای را آموزش داد تا روز اربعین هنگامی که روز بالا می‌آید بخواند و پس از آن دو رکعت نماز بگذارد، دعا کند و برگردد.[۲۹]
شب و روز جمعه
بر پایه روایتی از امام صادق(ع)، شب‌های جمعه خدا و پیامبرش به زیارت امام حسین(ع) می‌روند.[یادداشت ۴][۱۳] برای کسی که جمعه هر هفته به زیارت او برود، آمرزش گناهان، با حسرت نرفتن از دنیا و همراهی با امام حسین(ع) در بهشت مژده داده شده است.[۳۰]
پانوشت
- ↑ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص٢١٣، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ص۱۷۵.
- ↑ کامل الزیارات، ص۱۲۷، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۷۲.
- ↑ كامل الزيارات، ص١۵٨، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.
- ↑ كامل الزيارات، ص۱۳۸، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۸۸.
- ↑ کامل الزیارات، ص۵۵، به نقل از آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.
- ↑ آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۸.
- ↑ کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲.
- ↑ کلیات مفاتیح الجنان، ص۴۲۲-۴۲۷.
- ↑ زیارت‌های مخصوصه امام حسین(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲، ص۲۰ و ۲۱.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴۶۵، ۴٧٣، ۴۷۹ و ج ۴، ص۴٧۵-۴٧۸.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١۴، ص ۴٧٩.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ کامل الزیارات، ص ١١٣.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶٣.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۴.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۵ و ۳۶۶.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١، ص ٣۶۸.
- ↑ وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۷۴.
- ↑ کامل الزیارات، ص ٣٣٠.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧١.
- ↑ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۵۸۰.
- ↑ تهذیب الاحکام، ج ۶، ص ۴۹.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶١
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣۶۲.
- ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٢.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧۳.
- ↑ مصباح المتهجد، ص ۷۸۷.
- ↑ وسائل الشیعه، ج ١٠، ص ٣٧٣.
- ↑ کامل الزیارات، ص ١۸۳.
- ↑ من زار قبر الحسين عليه‌السلام أول رجب غفر الله له البتّة.
- ↑ امام باقر(ع)، مرادش را از شب قدر در این روایت، شب ۲۳ ماه رمضان، که امید است شب قدر باشد، معرفی کرده است.
- ↑ امام حسن عسکری(ع)، نشانه‌های مؤمن را ۵۱ رکعت نماز در روز، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانی را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن دانسته است.
- ↑ مراد از زيارت خدا، زيادى عنايت و تفضل او بر امام حسين(ع) است.
منابع
- آداب سفر و زیارت عتبات عالیات، علی قاضی عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی(۴۶۰ق)، تحقیق و تصحیح على اكبر غفارى، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ق.
- کامل الزیارات، جعفر بن محمد ابن قولویه، تصحیح غلامرضا عرفانیان یزدی، نجف، المطبعة المبارکة المرتضویة، ۱۳۵۶ق.
- مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، محمد بن الحسن طوسى(460ق)، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، 1411ق.
- من لا يحضره الفقيه، محمد بن على ابن بابويه(381ق)، علی‌اکبر غفاری، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ق.
- وسائل الشيعة، محمد بن حسن حر عاملى(1104ق)، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، ۱۴۰۹ق.