اخبار دارالهجره: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
گویا اخبار دار الهجره از منابع فیروزآبادی (م.817ق.) در نگارش المَغانِم المَطابه بوده و او درباره بنای مسجدالنبی، [[قبرستان بقیع]] و [[سقیفه بنی‌ساعده]] و [[مسجد عرصه|مسجد عَرَصه]]، آگاهی‌هایی از این کتاب برگرفته است<ref>المغانم المطابه، ص253.</ref>. همچنین سخاوی (م.902ق.) آن را ذیل کتاب‌های فضیلت‌های مدینه ثبت کرده است.<ref>الاعلان بالتوبیخ، ص274.</ref> | گویا اخبار دار الهجره از منابع فیروزآبادی (م.817ق.) در نگارش المَغانِم المَطابه بوده و او درباره بنای مسجدالنبی، [[قبرستان بقیع]] و [[سقیفه بنی‌ساعده]] و [[مسجد عرصه|مسجد عَرَصه]]، آگاهی‌هایی از این کتاب برگرفته است<ref>المغانم المطابه، ص253.</ref>. همچنین سخاوی (م.902ق.) آن را ذیل کتاب‌های فضیلت‌های مدینه ثبت کرده است.<ref>الاعلان بالتوبیخ، ص274.</ref> | ||
== | ==محتوا== | ||
بیشترین گزارش‌ها و قطعات باقیمانده از اخبار دار الهجره، در وفاء الوفاء سمهودی (م.911ق) آمده است.<ref>وفاء الوفاء، ج1، ص125، 311-315، 451-459.</ref> شاید با گردآوری و تدوین نقل شده‌های سمهودی بتوان مباحث اصلی کتاب را بازسازی کرد. این گزارش‌ها مباحثی متنوع را در بر می‌گیرند؛ همچون: اخبار و آگاهی‌هایی درباره فضیلت‌های [[مدینه]]، نخستین ساکنان مدینه از [[یهود]] و [[انصار]] و نسب انصار، درگیری [[قبیله اوس|اوس]] و [[قبیله خزرج|خَزرَج]] با یهود، [[هجرت]] پیامبر اسلام(ص)و منازل و راه طی شده از [[مکه]] تا مدینه، سکونت [[پیامبر(ص)]] در خانه [[ابوایوب انصاری]]، [[عقد اخوت|پیمان برادری]] انصار و [[مهاجران]]، سنت‌های نبوی از سال اول تا دهم قمری و برخی از مهم‌ترین رخدادهای سال‌های هجرت تا [[حجة الوداع|حَجَّةُ الوِداع]]، مکان نخست [[مسجدالنبی]] و چگونگی ساخت آن، توسعه آن در روزگار [[عمر بن خطاب]]، فضیلت [[منبر]] و [[روضه]]، حجره‌های [[همسران پیامبر]]، و تَخلیق (خوشبو کردن) مسجدالنبی. همچنین بخشی از گزارش‌های رزین عبدری درباره این مباحث است: مساجد مدینه، فضیلت‌های [[مسجد قبا]]، [[قبرستان بقیع]]، [[مقبره شهدای احد|مقبره شهدای اُحُد]] و کسانی که در آن دفن شده‌اند، نام برخی از چاه‌های مدینه مانند [[بئر اریس|بئر اُریس]] و [[عقبه|عَقَبه]]، صدقاتُ النبی، و مناطق و روستاهای مدینه. گزارش سیره [[فاطمه زهرا(س)]] در زیارت قبور بقیع که در [[الدرة الثمینه]] ابن نجار و کتاب‌های پس از او بازتاب یافته، گویا نخست در کتاب اخبار دار الهجره آمده است.<ref>تحقیق النصره، ص133.</ref> مبحث سنت‌ها و تشریعات نبوی در سال‌های پس از [[هجرت]] در [[مدینه]]، از طریق رزین عبدری در کتاب‌های بعد بازتاب یافته است.<ref>وفاء الوفاء، ج1، ص462.</ref> <br /> | بیشترین گزارش‌ها و قطعات باقیمانده از اخبار دار الهجره، در وفاء الوفاء سمهودی (م.911ق) آمده است.<ref>وفاء الوفاء، ج1، ص125، 311-315، 451-459.</ref> شاید با گردآوری و تدوین نقل شده‌های سمهودی بتوان مباحث اصلی کتاب را بازسازی کرد. این گزارش‌ها مباحثی متنوع را در بر می‌گیرند؛ همچون: اخبار و آگاهی‌هایی درباره فضیلت‌های [[مدینه]]، نخستین ساکنان مدینه از [[یهود]] و [[انصار]] و نسب انصار، درگیری [[قبیله اوس|اوس]] و [[قبیله خزرج|خَزرَج]] با یهود، [[هجرت]] پیامبر اسلام(ص)و منازل و راه طی شده از [[مکه]] تا مدینه، سکونت [[پیامبر(ص)]] در خانه [[ابوایوب انصاری]]، [[عقد اخوت|پیمان برادری]] انصار و [[مهاجران]]، سنت‌های نبوی از سال اول تا دهم قمری و برخی از مهم‌ترین رخدادهای سال‌های هجرت تا [[حجة الوداع|حَجَّةُ الوِداع]]، مکان نخست [[مسجدالنبی]] و چگونگی ساخت آن، توسعه آن در روزگار [[عمر بن خطاب]]، فضیلت [[منبر]] و [[روضه]]، حجره‌های [[همسران پیامبر]]، و تَخلیق (خوشبو کردن) مسجدالنبی. همچنین بخشی از گزارش‌های رزین عبدری درباره این مباحث است: مساجد مدینه، فضیلت‌های [[مسجد قبا]]، [[قبرستان بقیع]]، [[مقبره شهدای احد|مقبره شهدای اُحُد]] و کسانی که در آن دفن شده‌اند، نام برخی از چاه‌های مدینه مانند [[بئر اریس|بئر اُریس]] و [[عقبه|عَقَبه]]، صدقاتُ النبی، و مناطق و روستاهای مدینه. گزارش سیره [[فاطمه زهرا(س)]] در زیارت قبور بقیع که در [[الدرة الثمینه]] ابن نجار و کتاب‌های پس از او بازتاب یافته، گویا نخست در کتاب اخبار دار الهجره آمده است.<ref>تحقیق النصره، ص133.</ref> مبحث سنت‌ها و تشریعات نبوی در سال‌های پس از [[هجرت]] در [[مدینه]]، از طریق رزین عبدری در کتاب‌های بعد بازتاب یافته است.<ref>وفاء الوفاء، ج1، ص462.</ref> <br /> | ||
گزارش‌های تاریخ‌‌نگارانی مانند مراغی (م.816ق.)، فیروزآبادی (م.817ق.) و سمهودی (م.911ق.) از کتاب اخبار دار الهجره و تحلیل و مقایسه آن‌ها نشان می‌دهد که عمده آگاهی‌ها و گزارش‌های این کتاب از تاریخ قدیم [[مدینه]] است و تاریخ تحلیلی، سیاسی، طبیعی و جغرافیای مدینه در سده‌های نزدیک به مؤلف را در بر نداشته است. نگاه رزین معطوف به تاریخ [[هجرت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] و پیامدها و تغییراتی است که در پی داشته است؛ از جمله تغییر نظام سیاسی مدینه، تحول در نظام فکری مردم و نوسازی یثرب کهن و تغییر آن به مدینة النبی و شکل‌گیری نخستین شهر اسلامی در تاریخ گسترش [[اسلام]]. گزارش او از مجموعه رفتارهای سیاسی ـ نظامی پیامبر(ص) در این شهر، نتیجه اهمیتی است که در پی تحولات این شهر در اذهان تاریخ‌‌نگاران اسلامی پدید آمده است. وی بیشتر به تاریخ معنوی مدینه و تحولاتی پرداخته که بر اثر ورود پیامبر(ص) به مدینه، در این شهر رخ داده است. | گزارش‌های تاریخ‌‌نگارانی مانند مراغی (م.816ق.)، فیروزآبادی (م.817ق.) و سمهودی (م.911ق.) از کتاب اخبار دار الهجره و تحلیل و مقایسه آن‌ها نشان می‌دهد که عمده آگاهی‌ها و گزارش‌های این کتاب از تاریخ قدیم [[مدینه]] است و تاریخ تحلیلی، سیاسی، طبیعی و جغرافیای مدینه در سده‌های نزدیک به مؤلف را در بر نداشته است. نگاه رزین معطوف به تاریخ [[هجرت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] و پیامدها و تغییراتی است که در پی داشته است؛ از جمله تغییر نظام سیاسی مدینه، تحول در نظام فکری مردم و نوسازی یثرب کهن و تغییر آن به مدینة النبی و شکل‌گیری نخستین شهر اسلامی در تاریخ گسترش [[اسلام]]. گزارش او از مجموعه رفتارهای سیاسی ـ نظامی پیامبر(ص) در این شهر، نتیجه اهمیتی است که در پی تحولات این شهر در اذهان تاریخ‌‌نگاران اسلامی پدید آمده است. وی بیشتر به تاریخ معنوی مدینه و تحولاتی پرداخته که بر اثر ورود پیامبر(ص) به مدینه، در این شهر رخ داده است. | ||