ستون حرس

ستون حرس

اطلاعات اوليه
مکان	مسجدالنبی
نام‌های دیگر	ستون علی، ستون مجلس قلاده
وقایع مرتبط	علی(ع) در کنار این ستون می‌نشست و از پیامبر حفاظت می‌کرد
مشخصات
وضعیت	اين ستون از سمت شمال، پشت ستون توبه و روبروی خانه پيامبر كه اكنون مرقد مطهّر ايشان است، قرار دارد و رسول خدا از درِ روبروی آن برای گزاردن نماز به مسجد وارد می‌شد.

ستون حرس، از ستون‌های مسجدالنبی بود که امام علی(ع)، در آن‌جا، مشغول نگهبانی از پیامبر می‌شد.

ستون حرس، ستونی است که علی(ع) کنار آن برای نگهبانی و حفاظت از پیامبر قرار می‌گرفت. از این رو این ستون به ستون حرس شهرت یافت. محرس نیز به این ستون گفته شده‌است.

این ستون همچنین به عنوان مصلای علی(ع) نیز شناخته می‌شود و ستون علی نام دیگر این ستون است.

این ستون از ستون‌های ضریح پیامبر است و نیمی از آن داخل ضریح قرار دارد. از همین رو زائرین نمی‌توانند به این ستون که تبرک جستن به آن توصیه شده، نزدیک شوند.

مکان ستون حرس

اين ستون از سمت شمال، پشت ستون توبه و روبروی خانه پيامبر كه اكنون مرقد مطهّر ايشان است، قرار دارد و رسول خدا از درِ مقابل آن برای گزاردن نماز به مسجد وارد می‌شد. سمهودی آن را نخستين ستون رديف سوم ستون‌ها خوانده، به اعتبار آن که رديف برابر محراب نبی، صف اول برای ستون از مشرق به مغرب در روضه مطهره است. اکنون نيمی از اين ستون در كنار روضه مطهره و درون ضریح قرار گرفته و به رغم فضيلت آن، زائران از فيض نمازگزاردن كنار آن، محروم هستند.

ستون حرس، محل نگهبانی علی(ع) از پیامبر

اين ستون از آن رو بدين نام شهرت يافت که علی بن ابی‌طالب كنار آن براي نگهبانی از پيامبر قرار مي‌گرفت. بر پايه گزارش‌هايی، تا هنگام نزول آيه {... و اللهُ يَعصِمُكَ مِنَ النَّاسِ...} (مائده/۵، ۶۷) نگهبانی از رسول خدا ادامه داشت و پس از آن، به فرمان ايشان نگهبانی پايان يافت. به ‌گزارش برخی منابع، حفاظت از رسول خدا به علي اختصاص نداشته؛ اما از اين جهت که وی به لحاظ قرابت نسبی و سببی و نيز نزديک بودن محل سکونتش به پيامبر در حفاظت از ايشان اهتمام بيشتر داشته، اقدام او نمايان‌تر بوده است.

ستون محرس

اين ستون با عنوان مَحْرَس نیز شناخته می‌شود ؛ محرس از ريشه «ح ـ ر ـ س» به جاي نگهبانی و حراست گفته می‌شود.

ستون علی(ع)

اين ستون از آن رو که امام علی، نمازها و نافله‌های خود را کنار آن مي‌خوانده، به «مصلي علي بن اﺑﻰ‌طالب» نيز شناخته می‌شود. بر پايه برخی نوشته‌ها، شهرت اين ستون به مصلّاي علي بن ابي‌طالب به اندازه‏‌ای است كه بر كسی از مردم مدينه پوشيده نيست. بر پايه ‌گزارش سمهودی، حکمران مدينه، نماز را نزد اين ستون برپا می‌کرد، به گونه‌ای که ستون پشت سر او قرار می‌گرفت.

ستون حرس همان ستون مجلس قلاده است؟!

به اين ستون «مجلس قلاده» نيز گفته می‌شد؛ زيرا در اين مکان برخی از بزرگان صحابه همچون گردن‌بند (قلاده) حلقه مي‌زدند. سمهودی اين سخن را نپذيرفته و مجلس قلاده را نامی ديگر براي ستون وفود دانسته است.

فضیلت ستون حرس

تبرک جستن به ستون محرس سفارش شده است.

جستارهای وابسته

• مسجدالنبی
• ستون‌های مسجدالنبی
• ستون وفود
• ستون توبه

منابع

• اخبار المدينه، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزيز، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۴ق؛

• التعريف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره، محمد المطري (م.۷۴۱ق.)، بيروت، المکتبه العلميه، ۱۴۰۲ق؛

• الغدير، الاميني (م.۱۳۹۲ق.)، بيروت، دار الکتاب العربي، ۱۳۸۷ق؛

• لسان العرب‏، ابن منظور (م.۷۱۷ق.)، قم، ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق؛

• المعالم الأثيره، محمد محمد حسن شراب، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛

• موسوعه مکه المکرمه و المدينه المنوره، احمد زکي يماني، مکه، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛

• وفاء الوفاء‏، السمهودي ‏(م.۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائي، مکه، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.