امام حسن عسکری(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱: | خط ۱: | ||
امام حسن عسکری(ع) امام یازدهم [[شیعیان]] و پدر [[حضرت مهدی]] | امام حسن عسکری(ع) امام یازدهم [[شیعیان]] و پدر [[حضرت مهدی(ع)]] است. آن حضرت در سال ۲۳۲ق در [[مدینه]] به دنیا آمد. در کودکی به همراه پدرش و به اجبار خلیفه عباسی به [[سامراء]] در [[عراق|کشور عراق]] امروزی سفر کرد و باقی عمر تا زمان شهادت(۲۶۰ هجری) را در آنجا تحت نظارت حکومت عباسی زندگی می‌کرد. وی در کنار پدرش [[امام هادی(ع)]] در [[سامراء]] به خاک سپرده شد که به [[آستان مقدس امامین عسکریین(ع)|آستان امامین عسکریین]] (دو امام عسکری) معروف است. | ||
درباره حج‌گزاری امام حسن عسکری(ع) گزارشی در دست نیست و بنابر قول مشهور تنها امامی است که به دلیل تحت نظر قرار داشتن در سامرا، به حج نرفت. از امام عسکری روایاتی درباره حج و فلسفه لبیک گفتن و عبارات آن روایت شده است. همچنین علاوه بر تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع)، دعاهایی نیز از او در منابع آمده است. | |||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
حسن بن علی بن محمد(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام از ائمه دوازده گانه [[شیعه]] است. پدرش [[امام هادی(ع)]] و مادرش کنیزی از اهل نوبه بود که مورخان نام او را سَلیل<ref>. اثباب الوصیة، ص244.</ref>، سوسن<ref>. دلائل الامامة، ص424؛ تذکره الخواص، ص 324. </ref> و حُدَیْث<ref>. الکافی، ج1، ص503؛ الارشاد، ص313؛ اعلام الوری، ج2، ص 131. </ref> ذکر کرده‌اند. درباره محل و زمان تولد امام عسکری اختلاف نظر وجود دارد ولی قول مشهور تولد او را در هشتم ربیع الاخر سال ۲۳۲ هجری در [[مدینه]] دانسته‌اند.<ref>. دلائل الامامه، ص423، و مناقب آل ابی طالب، ج3، ص523. </ref> از دوران کودکی و جوانی امام عسکری اطلاعی در دست نیست. آن حضرت در پی دستگیری پدرش از سوی متوکل عباسی در سال ۲۳۶ هجری و در سن چهار سالگی یا در سال 233 <ref>.المقالات و الفرق،ص 100.</ref> به سامرا سفر کرد و تا پایان عمر در آنجا اقامت داشت.<ref>. اثبات الوصیه، ص243-244.</ref> | حسن بن علی بن محمد(ع) مشهور به امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام از ائمه دوازده گانه [[شیعه]] است. پدرش [[امام هادی(ع)]] و مادرش کنیزی از اهل نوبه بود که مورخان نام او را سَلیل<ref>. اثباب الوصیة، ص244.</ref>، سوسن<ref>. دلائل الامامة، ص424؛ تذکره الخواص، ص 324. </ref> و حُدَیْث<ref>. الکافی، ج1، ص503؛ الارشاد، ص313؛ اعلام الوری، ج2، ص 131. </ref> ذکر کرده‌اند. درباره محل و زمان تولد امام عسکری اختلاف نظر وجود دارد ولی قول مشهور تولد او را در هشتم ربیع الاخر سال ۲۳۲ هجری در [[مدینه]] دانسته‌اند.<ref>. دلائل الامامه، ص423، و مناقب آل ابی طالب، ج3، ص523. </ref> از دوران کودکی و جوانی امام عسکری اطلاعی در دست نیست. آن حضرت در پی دستگیری پدرش از سوی متوکل عباسی در سال ۲۳۶ هجری و در سن چهار سالگی یا در سال 233 <ref>.المقالات و الفرق،ص 100.</ref> به سامرا سفر کرد و تا پایان عمر در آنجا اقامت داشت.<ref>. اثبات الوصیه، ص243-244.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۸: | ||
{{اصلی|آستان مقدس امامین عسکریین(ع)}} | {{اصلی|آستان مقدس امامین عسکریین(ع)}} | ||
پیکر | پیکر امام حسن عسکری(ع) در کنار پدرش [[امام هادی(ع)]] در [[سامراء]] مدفون شده است در زیارتگاهی که به آستان امامین عسکریین (دو امام عسکری) معروف است. | ||
==دوره امامت== | ==دوره امامت== | ||
امام حسن عسکری(ع) بیست و سه سال همراه پدرش امام هادی بود و پس از شهادت پدر و با وصیت او<ref>. الارشاد ص313-315؛ اعلام الوری با علام الهدی. ص131-133 133 مناقب آل ابی طالب، ج3، ص523-524. </ref> جانشین پدر شده و امامت شیعیان را در ۲۲ سالگی بر عهده گرفت. مدت امامت او را شش سال (از ۲۵۴ تا ۲۶۰ق) ذکر کرده‌اند.<ref>الغیبه، ص۱۲۰-۱۲۲.</ref> | امام حسن عسکری(ع) بیست و سه سال همراه پدرش امام هادی بود و پس از شهادت پدر و با وصیت او<ref>. الارشاد ص313-315؛ اعلام الوری با علام الهدی. ص131-133 133 مناقب آل ابی طالب، ج3، ص523-524. </ref> جانشین پدر شده و امامت شیعیان را در ۲۲ سالگی بر عهده گرفت. مدت امامت او را شش سال (از ۲۵۴ تا ۲۶۰ق) ذکر کرده‌اند.<ref>الغیبه، ص۱۲۰-۱۲۲.</ref> | ||
امامت حسن عسکری همزمان با سه خلیفه عباسی به نام‌های مُعْتَز (حکومت: ۲۵۲ – ۲۵۵) و مُهْتَدی (حکومت: ۲۵۵ – ۲۵۶) و معتمد (حکومت: 256 – 279)<ref>. دلائل الامامة، ص423 و اعلام الوری، ص349؛ مناقب آل ابی طالب، ج3، ص523.</ref> بود. معتز ضمن زندانی کردن امام عسکری(ع) قصد کشتن آن حضرت را داشت؛ اما به دست ترکان کشته شد.<ref>. الغیبه، ص208. </ref> در زمان مهتدی<ref>. الغیبه، ص 205.</ref> و معتمد عباسی<ref>الغیبه،، ص219؛ الارشاد، ص323؛ اعلام الوری، ص 131.</ref> هم آزار و زندانی کردن امام عسکری ادامه داشت. | |||
امامت حسن عسکری همزمان با سه خلیفه عباسی به نام‌های | |||
==اصحاب== | ==اصحاب== | ||
با وجود کنترل حکومت عباسی بر رفت و آمد افراد به خانه امام عسکری(ع)، عده‌ای از شیعیان به عنوان راوی، وکیل و صحابی امام عسکری با ایشان ارتباط داشتند؛ از جمله [[ابراهیم بن مهزیار]]، [[عبد العظیم حسنی|عبدالعظیم حسنی]]، عثمان بن سعید العمری، فضل بن شاذان نیشابوری.<ref>. رجال الطوسی، ص397-400. </ref> | |||
==امام حسن عسکری(ع) و حج== | ==امام حسن عسکری(ع) و حج== | ||
درباره حج‌گزاری امام حسن عسکری(ع) گزارشی در دست نیست و بنابر قول مشهور تنها امامی است که به دلیل تحت نظر قرار داشتن در سامرا، به حج نرفت. با این حال در برخی منابع اشاره شده که از آن حضرت در [[مکه]] روایتی نقل شده است.<ref>. حج الانبیائ و الائمه، ص 466.</ref> گزارشی از بلاذری نیز حاکی از حضور امام در مکه | درباره حج‌گزاری امام حسن عسکری(ع) گزارشی در دست نیست و بنابر قول مشهور تنها امامی است که به دلیل تحت نظر قرار داشتن در سامرا، به حج نرفت. با این حال در برخی منابع اشاره شده که از آن حضرت در [[مکه]] روایتی نقل شده است.<ref>. حج الانبیائ و الائمه، ص 466.</ref> گزارشی از بلاذری نیز حاکی از حضور امام در مکه است.<ref>.کشف الغمه، ج3، ص 198.</ref> | ||
===فرستادن فرزند به مکه=== | ===فرستادن فرزند به مکه=== | ||
گفته شده امام اندکی پیش از رحلت، مادرش را به حج فرستاد.<ref>.اثبات الوصیه، ص 255.</ref> بنابر برخی گزارش‌ها، امام عسکری (ع) نخست پسر خود را در سامرا و سپس در مدینه پنهان کرد. امام دوازدهم در مدینه تحت سرپرستی مادر بزرگ پدری خود زندگی کرد. بنا به روایت مسعودی، امام عسکری (ع) سه روز بعد از تولد امام مهدی از مادر خود درخواست کرد تا به حج مشرف شود و پسرش را با او فرستاد. آنان با حفاظت احمد بن محمد بن- مطهر، یار صمیمی و نزدیک امام یازدهم به مکه رفتند. بنظر می‌رسد آنان پس از برگزاری مناسک حج به مدینه عزیمت کرده و آن را محل اختفای امام دوازدهم قرار داده‌اند.<ref>.تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)،ص124.</ref> | گفته شده امام اندکی پیش از رحلت، مادرش را به حج فرستاد.<ref>.اثبات الوصیه، ص 255.</ref> بنابر برخی گزارش‌ها، امام عسکری(ع) نخست پسر خود را در سامرا و سپس در مدینه پنهان کرد. امام دوازدهم در مدینه تحت سرپرستی مادر بزرگ پدری خود زندگی کرد. بنا به روایت مسعودی، امام عسکری(ع) سه روز بعد از تولد امام مهدی از مادر خود درخواست کرد تا به حج مشرف شود و پسرش را با او فرستاد. آنان با حفاظت احمد بن محمد بن- مطهر، یار صمیمی و نزدیک امام یازدهم به مکه رفتند. بنظر می‌رسد آنان پس از برگزاری مناسک حج به مدینه عزیمت کرده و آن را محل اختفای امام دوازدهم قرار داده‌اند.<ref>.تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم(عج)،ص124.</ref> | ||
===سفر حج اصحاب امام=== | |||
=== سفر حج اصحاب امام عسکری === | |||
برخی اصحاب امام یازدهم همانند جعفر بن شریف جرجانی<ref>. الخرائج و الجرائح، ج1، ص 424؛ بحار الانوار، ج50، ص 262؛ موسوعه الامام العسکری، ج1، ص 335.</ref> و احمد بن اسحاق اشعری قمی<ref>. اختیار معرفه الرجال، ص 831؛ الغیبه، ص 170.</ref> نیز سفر حج داشته‌اند. | برخی اصحاب امام یازدهم همانند جعفر بن شریف جرجانی<ref>. الخرائج و الجرائح، ج1، ص 424؛ بحار الانوار، ج50، ص 262؛ موسوعه الامام العسکری، ج1، ص 335.</ref> و احمد بن اسحاق اشعری قمی<ref>. اختیار معرفه الرجال، ص 831؛ الغیبه، ص 170.</ref> نیز سفر حج داشته‌اند. | ||
==روایات امام درباره حج== | |||
برخی روایات نقلش شده از ایشان حاوی بخشی از احکام و اسرار | === روایات امام درباره حج === | ||
برخی روایات نقلش شده از ایشان حاوی بخشی از احکام و اسرار حج‌اند؛ از جمله روایتی از محمد بن مطهر درباره [[حج بذلی]].<ref>. مسند الامام العسکری، ص 252؛ حلیه الابرار، ج2، ص 493. </ref> همچنین از امام عسکری(ع) حدیثی درباره فلسفه لبیک گفتن و عبارات آن روایت شده است.<ref>.من لا یحضره الفقیه، ج2، ص327- 328؛ علل الشرائع، ص 417.</ref> | |||
==کتاب‌های منسوب به امام== | ==کتاب‌های منسوب به امام== | ||
از جمله فعالیت‌های فرهنگی امام، کتاب‌هایی است که به ایشان نسبت داده شده | از جمله فعالیت‌های فرهنگی امام، کتاب‌هایی است که به ایشان نسبت داده شده است؛ از جمله: | ||
* کتاب المنقبه | * کتاب المنقبه | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۴: | ||
* تفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری | * تفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری | ||
البته غیر از تفسیر | البته غیر از تفسیر مذکور، روایات مختلفی به طور پراکنده از امام عسکری(ع) در تفسیر برخی آیات قرآن وجود دارد.<ref>. کشف الغمه، ص208-210. </ref> علاوه بر موارد ذکر شده دعاهایی نیز از امام عسکری(ع) در منابع ذکر شده است.<ref>. کشف الغمه ، ص211. </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||