ویکی حج

کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه تمرین۱: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== معرفی ==
== معرفی ==
خیبر منطقه‌ای حاصل‌خیز در شمال مدینه است که در عصر پیامبر(ص) از مراکز یهودی‌نشین حجاز بود.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷، ص۶۷۴.</ref> درباره سابقه و علت حضور یهودیان در این منطقه مطالب گوناگونی گفته شده است. برخی گزارش‌ها، کوچ آنان را به زمان حضرت موسی برگردانده‌اند<ref>الاغانی، ج22، ص111-114.</ref>اما این مطلب درست نمی‌نماید<ref>الروض الانف، ج4، ص290.</ref> برخی ورود یهودیان به این منطقه را از زمان بخت‌نصر می‌دانند،<ref>فتوح البلدان، ج1، ص16؛ تاریخ الطبری، ج1، ص383.</ref> از این رو گفته شده که ورود آنان به یثرب و خیبر جنبه افسانه‌ای یافته است.<ref>محمد و الیهود، ص60.</ref> لذا زمان تأسیس منطقه خیبر نیز روشن نیست.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷، ص۶۷۴.</ref> خیبر در زمان قدیم محل سکونت یهودیان بود.<ref>قزوینی، زکریابن محمد، ''آثارالبلاد و اخبارالعباد''، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴ص ۹۲.</ref> تعیین زمان مهاجرت یهودیان به این منطقه دشوار است.<ref>ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۰ش، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref> برخی گفته‌اند که آنان در زمان بُختُنَصّر (حک: ۶۰۵–۵۶۲ق م)، شاه بابل  به خیبر کوچیدند.<ref>مَقریزی، احمدبن علی، ''امتاع الاسماع بما للنبی صلی الله علیه وسلم من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع''، چاپ محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹ ج ۱۴، ص ۳۶۶)</ref>
خیبر منطقه‌ای حاصل‌خیز در شمال مدینه است که در عصر پیامبر(ص) از مراکز یهودی‌نشین حجاز بود.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷، ص۶۷۴.</ref> خیبر در زمان قدیم محل سکونت یهودیان بود.<ref>''آثارالبلاد و اخبارالعباد''، ص۹۲.</ref> درباره سابقه و علت حضور یهودیان در این منطقه مطالب گوناگونی گفته شده است. و تعیین زمان مهاجرت یهودیان به این منطقه دشوار است.<ref>ناجی، «خیبر، غزوه»، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref> برخی گزارش‌ها، کوچ آنان را به زمان حضرت موسی برگردانده‌اند<ref>الاغانی، ج۲۲، ص۱۱۱ و ص۱۱۴.</ref> و  برخی گفته‌اند که آنان در زمان بُختُنَصّر (حک: ۶۰۵–۵۶۲ق م)، شاه بابل  به خیبر کوچیدند.<ref>فتوح البلدان، ج۱، ص۱۶؛ تاریخ الطبری، ج۱، ص۳۸۳.</ref> از این رو گفته شده که ورود آنان به یثرب و خیبر جنبه افسانه‌ای یافته است.<ref>محمد و الیهود، ص۶۰.</ref> لذا زمان تأسیس منطقه خیبر نیز روشن نیست.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷، ص۶۷۴.</ref>  
...


غزوه خیبر و برخی سریه‌ها در منطقه خیبر اتفاق افتاد. .<ref>السیرة النبویه، ج2، ص618.</ref><ref>المغازی، ج1، ص391-392؛ ج2، ص566.</ref> از نظر اقتصادی، خیبر اهمیت کشاورزی و بازرگانی داشت. خرمای خیبر زبانزد و مشهور بود و در ضرب‌المثلی آمده که بردن خرما به خیبر بیهوده است.<ref>معجم البلدان، ج2، ص195، 411.</ref> خیبر به دلیل قرار گرفتن در مسیر تجاری، اهمیت بازرگانی نیز داشت.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷،</ref> مناطق دیگری نیز در اطراف خیبر محل سکونت یهودیان بود که همراه با غزوه خیبر، با آنان صلح شد. از آن جمله فدک، روستایی در شمال شرق خیبر، بود که فاصله آن را تا مدینه شش شب گفته‌اند.<ref>الطبقات الکبری، ج2، ص69.</ref>
غزوه خیبر و برخی سریه‌ها در منطقه خیبر اتفاق افتاد.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۱۸؛ المغازی، ج۱، ص۳۹۱ و ص۳۹۲، ج۲، ص۵۶۶.</ref> از نظر اقتصادی و به دلیل قرار گرفتن در مسیر تجاری، خیبر اهمیت کشاورزی و بازرگانی داشت.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷،</ref> خرمای خیبر زبانزد و مشهور بود و در ضرب‌المثلی آمده که بردن خرما به خیبر بیهوده است.<ref>معجم البلدان، ج۲، ص۱۹۵ و ص۴۱۱.</ref> در اطراف منطقه خیبر نیز یهودیان سکونت داشتند که پس از غزوه خیبر، با مسلمانان صلح کردند. از آن جمله [[فدک]]، روستایی در شمال شرق خیبر، بود که فاصله آن را تا مدینه شش شب گفته‌اند.<ref>الطبقات الکبری، ج۲، ص۶۹.</ref> یهودیان خیبر با این مناطق ارتباط داشتند و با برخی قبایل هم پیمان بودند.<ref>المغازی، ج۲، ص۶۳۹ و ص۴۴۰.</ref> گزارشی هم از تعامل اهالی خیبر با مشرکان مکه وجود دارد که مربوط به جنگ احزاب است. در این واقعه جمعی از بنی‌نضیر از خیبر به مکه رفتند تا قریش را به انتقام اخراجشان از مدینه، به جنگ با مسلمانان وادار کنند.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱۴.</ref> در سده‌های نخست هجری، ناحیه خیبر از توابع مدینه و جزء منطقة حجاز به شمار می‌رفت و با مدینه هشت منزل و به قولی سه روز راه فاصله داشت.<ref>ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۰ش، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref> خیبر پس از صدر اسلام چندان شهرتی نداشت و در منابع مختلف از آن کمتر یاد شده است؛ به ویژه که رویداد مهمی در آن اتفاق نیفتاده است.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷،</ref>


بیشترین ارتباط خیبر و اهالی آن در عصر پیامبر، با حوالی خود، مانند وادی القری و فدک بود؛ به خصوص که این مناطق یهودی‌نشین و هم‌عقیده بودند. هم‌پیمانی آن‌ها با قبیله غَطَفان نیز شهرت دارد.<ref>المغازی، ج2، ص639، 440، 642.</ref>گزارشی هم از تعامل آنان با مشرکان مکه وجود دارد که مربوط به جنگ احزاب است. در این واقعه جمعی از بنی‌نضیر از خیبر به مکه رفتند تا قریش را به انتقام اخراجشان از مدینه، به جنگ با مسلمانان وادار کنند.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص214.</ref>
منطقة خیبر امروزه نام یکی از استان‌های عربستان در ۱۶۵ کیلومتری شمالِ مدینه در جاده منتهی به شام (جاده تَبوک) واقع و مرکز آن شهر الشُّرَیْف است<ref>المعالم الاثیره، ص۱۰۹.</ref>.<ref>ناجی، «خیبر، غزوه»، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref> این منطقه در عصر حاضر، استانی کوهستانی با سنگ‌های سیاه (حرّه) است که حدود ۵۰ روستا با حدود ۵۸۰۰۰ سکنه دارد و محصول اصلی آن خرماست.<ref>خیبر، ص۳۱ و ص۴۲.</ref>  
 
در سده‌های نخست هجری، ناحیة خیبر از توابع مدینه و جزء منطقة حجاز به شمار می‌رفت و با مدینه هشت منزل و به قولی سه روز راه فاصله داشت.<ref>ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۰ش، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref> خیبر پس از صدر اسلام چندان شهرتی نداشت و در منابع مختلف از آن کمتر یاد شده است؛ به ویژه که رویداد مهمی در آن اتفاق نیفتاده است.<ref>«خیبر، غزوه»، دانشنامه حج و حرمین شریفین، ج۷،</ref>
 
...
 
خیبر امروزه نام یکی از استان‌های عربستان و همچنین نام شهری است که مرکزیت این استان را دارد. این شهر در ناحیه‌ای کوهستانی و در مسیر تبوک و جاده اردن قرار دارد. فاصله آن تا مدینه حدود ۱۶۵ کیلومتر است.<ref>المعالم الاثیره، ص109.</ref> این منطقه در عصر حاضر، استانی کوهستانی با سنگ‌های سیاه (حرّه) است که حدود ۵۰ روستا با حدود ۰۰۰/۵۸ سکنه دارد و محصول اصلی آن خرماست.<ref>خیبر، ص31، 42-43.</ref> منطقة خیبر امروزه در ۱۶۵ کیلومتری شمالِ مدینه در جادة منتهی به شام (جاده تَبوک) واقع و مرکز آن شهر الشُّرَیْف است.<ref>ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۰ش، ج۱۶، ذیل مدخل.</ref>


== غزوه خیبر ==
== غزوه خیبر ==
خط ۳۲: خط ۲۵:


== منابع ==
== منابع ==
* ''آثارالبلاد و اخبارالعباد''، قزوینی، زکریابن محمد، بیروت، ۱۴۰۴ق.
* '''الاغانی'''، ابوالفرج الاصفهانی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق
* '''الاغانی'''، ابوالفرج الاصفهانی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق
* ''الاماکن، او، مااتّفق لفظه و افترق مسمّاه من الامکنة''، حازمی همدانی، محمدبن موسی، ریاض، چاپ حمد جاسر، بی‌تا.
* ''الاماکن، او، مااتّفق لفظه و افترق مسمّاه من الامکنة''، حازمی همدانی، محمدبن موسی، ریاض، چاپ حمد جاسر، بی‌تا.
خط ۳۷: خط ۳۱:
* ''تاریخ پیامبر اسلام''، آیتی، محمدابراهیم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۶ش
* ''تاریخ پیامبر اسلام''، آیتی، محمدابراهیم، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۶۶ش
* '''تاریخ الیعقوبی'''، یعقوبی، احمد بن اسحاق، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۵ق.
* '''تاریخ الیعقوبی'''، یعقوبی، احمد بن اسحاق، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۵ق.
* ناجی، محمدرضا، «خیبر، غزوه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۰ش
* '''دانشنامه حج و حرمین شریفین'''، «خیبر، غزوه»، صادقی، محسن، تهران، مشعر، بی‌تا.
* '''دانشنامه حج و حرمین شریفین'''، «خیبر، غزوه»، صادقی، محسن، تهران، مشعر، بی‌تا.
* '''الروض الانف'''، السهیلی، به کوشش عبدالرحمان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۲ق.
* '''الروض الانف'''، السهیلی، به کوشش عبدالرحمان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۲ق.
برگرفته از «https://wikihaj.com/view/کاربر:Mo.ali.rezapour/صفحه_تمرین۱»