مقام امام علی (کربلا)

مقام امام علی(ع)، در شهر کربلا و بازار سراجین به موازات خیابان علی‌اکبر، وجود داشته است که محل توقف و نماز خواندن امام علی(ع) همراه با لشکر خود، در مسیر بازگشت از یکی از جنگ‌ها، بوده است.

برخی از تاریخ پژوهان به وجود این مقام در شهر کربلا اشاره کرده‌اند، اما از وضعیت و مکان فعلی این مقام، اطلاعی در دست نیست.

پیشینه مقام

در تعدادی از منابع تاریخی، روایات گوناگونی نقل شده است که براساس آن، وقتی امام علی(ع) در مسیر خود به سمت صفین یا در مسیر بازگشت خود از آنجا، به دشت کربلا رسید، واقعه عاشورا را پیشگویی کرد.

از جمله «نصر بن مزاحم، به سند خود از حسن بن کثیر، از پدرش نقل کرده است که گفت: زمانی که امام علی(ع) به کربلا رسید، در آن توقف نمود. به ایشان گفتند: «اینجا کربلاست». امام فرمود: «ذات کرب و بلاء».

سپس با دست خود به نقطه‌ای اشاره کرد و گفت: «ها هنا موضع رحالهم ومُناخ رکابهم».

سپس به نقطه دیگری اشاره کرد و فرمود: «هاهنا مهراق دمائهم».

او همچنین از هرثمة بن سلیم روایت کرده است که در مسیر جنگ صفین، با امیرمؤمنان(ع) به کربلا رسیدیم. پس از آنکه به امامت ایشان نماز خواندیم، امام(ع) خاک کربلا را بویید و گفت: «واهاً لک ایتها التربة، لیحشرنّ منک قومٌ یدخلون الجنّة بغیر حساب».

شیخ صدوق نیز در امالی خود، روایت مفصلی را از ابن‌عباس نقل کرده است که براساس آن، زمانی که آنها در مسیر جنگ صفین به همراهی امام علی(ع) به منطقه نینوا رسیدند، امام(ع) رؤیای خود را درباره شهادت امام حسین(ع) در کربلا، برای ابن عباس شرح داد و بسیار گریست.

شبیه این روایات، در تعداد دیگری از منابع شیعه، از جمله ارشاد شیخ مفید و الهدایه حسین بن حمدان خصیبی نیز نقل شده است.

وضعیت فعلی مقام

سلمان آل‌طعمه اشاره کرده است که در بازار سرّاجین (به موازات خیابان علی‌اکبر)، مقامی منسوب به امام علی(ع) وجود داشته است که محل توقف و نماز خواندن ایشان همراه با لشکر خود، در مسیر بازگشت از یکی از جنگ‌هایشان، به شمار آمده است.

عامر الکربلائی نیز به وجود این مقام، اشاره کرده است. اما محمدمهدی فقیه بحرالعلوم در کتاب زیارتگاه‌های عراق می‌نویسد: از وضعیت فعلی این مقام، اطلاعی به دست نیاورده است.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «مقام امام علی(ع)»، ج1، ص244. است.

• وقعة صفین، نصر بن مزاحم المنقری، تحقیق: عبدالسلام محمد‌هارون، بیروت، دار الجیل، ١4١٠ه. ق - ١٩٩٠م.
• مزارات الاولیاء فی ارض کربلاء، عامر الکربلائی، تحقیق و تصحیح: کاظم نزر المیاحی، قم، ط ١، ذوی‌القربی، ١٣٨6ه. ش.
• کربلاء فی الذاکرة، سلمان‌هادی الطعمة، بغداد، مطبعة العانی، ١٩٨٨م.
• الهدایة الکبری، حسین بن حمدان الخصیبی، ط ١، بیروت، مؤسسة البلاغ، ١4٢٣ه. ق - ٢٠٠٢م.
• الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم‌السّلام) لاحیاء التراث، ط ٢، بیروت، دار المفید، ١4١4ه. ق - ١٩٩٣م.
• الامالی، محمد بن محمد البغدادی (الشیخ المفید)، تحقیق: حسین استاد ولی و علی‌اکبر الغفاری، قم، منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیه، ١4٠٣ه. ق.