زیارتگاه حضرت علی‌اکبر (ع)

پایین پای قبر مضجع شریف امام حسین(ع)

قبر حضرت علی‌اکبر(ع)، در کنار قبر مطهر پدر بزرگوارش امام حسین(ع) و پایین پای ایشان در کربلا است.

حضرت علی‌اکبر(ع) در روز عاشورا در رکاب پدرش به شهادت رسید. ایشان هم از نظر اخلاقی و هم از نظر ظاهری شبیه‌ترین فرد به پیامبر(ص) بود به گونه‌ای که معاویه دشمن اهل‌بیت(ع) ایشان را شایسته‌ترین فرد برای خلافت می‌دانست.

قبر ایشان در داخل ضریح نصب شده بر روی قبر مطهر امام حسین(ع) است. به همین علت ضریح امام حسین(ع) شش‌گوشه ساخته شده است.

معرفی اجمالی حضرت علی‌اکبر

علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب(ع)، ملقب به علی‌اکبر، فرزند بزرگوار امام حسین(ع) است که در روز عاشورا، در رکاب پدر خویش به شهادت رسید. کنیه او، ابوالحسن و مادرش، لیلا دختر ابومرّة بن عروة بن مسعود بن عامر ثقفی است.

برخی از علمای شیعه، ازجمله شیخ مفید، شیخ طبرسی و حسین بن حمدان خصیبی (از امامان درزی‌های اسماعیلیه)، معتقدند که امام زین‌العابدین(ع) بزرگ‌تر از علی شهید در کربلا بوده و در واقع آن حضرت، علی‌اکبر و برادر شهیدش در کربلا، علی‌اصغر بوده است. اما دیگران، شهید در کربلا را علی‌اکبر دانسته‌اند.

از شرح حال علی‌اکبر(ع) تا پیش از واقعه عاشورا، اطلاع چندانی در دست نیست. «ابوالفرج اصفهانی» در روایتی، برخی از ویژگی‌های علی‌اکبر را از زبان معاویه، چنین بیان کرده است:

شایسته‌ترین افراد برای امر خلافت، علی[اکبر]، فرزند حسین است؛ زیرا جدش رسول خدا است و شجاعت بنی‌هاشم، سخاوت بنی‌امیه و زیبایی قبیله ثقیف را در خود جمع کرده است.

شهادت

علی‌اکبر(ع) در روز عاشورا، پس از شهادت همه اصحاب امام حسین(ع)، از پدرش اجازه خواست تا به میدان برود؛ پدر نیز به او اجازه داد و او به میدان جنگ شتافت.

در زیارت رجبیه، از علی‌اکبر(ع) نام برده شده و در زیارت ناحیه مقدسه، به وی، به عنوان نخستین شهید از خاندان رسالت، سلام داده شده و بر قاتل اول، نفرین و لعنت فرستاده شده است. او کنار امام حسین(ع) و پایین پای آن حضرت، به خاک سپرده شده است.

موقعیت فعلی قبر

امروزه قبر مطهر وی، داخل ضریح نصب شده بر قبر مطهر حضرت سیدالشهداء(ع) قرار دارد و به همین علت، طول ضلع شرقی ضریح، در قسمت موازی قبر علی‌اکبر، به‌اندازه حدود یک متر بیشتر از طول ضریح در قسمت موازی قبر امام حسین(ع) است. البته عرض ضریح در این قسمت، به مقدار دو دهانه (پنجره)، کمتر از عرض ضریح امام(ع) در قسمت بالاسر ایشان است.

برای همین، ضریح مطهر امام حسین(ع)، به شکل شش‌گوشه، ساخته شده است.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «قبر حضرت علی اکبر(ع)»، ج1، ص178. است.

• تذكرة الخواص، سبط ابن الجوزي، قم، الشريف الرضي، ١۴١٨ه. ق - ١٣٧۶ه. ش.
• دلائل الامامة، محمد بن جرير بن رستم الطبري، ط ٢، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١٩٨٨م.
• نسب قريش، مصعب بن عبدالله بن مصعب الزبيري، تحقيق: ليفي بروفنسال، ط ٣، القاهرة، دار المعارف.
• الهداية الكبري، حسين بن حمدان الخصيبي، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٢٣ه. ق - ٢٠٠٢م.
• اعلام الوري بأعلام الهدي، فضل بن الحسن (الطبرسي)، تحقيق: مؤسسة آل البيت(ع) لإحياء التراث، قم، مؤسسة آل البيت(عليهم السلام) لإحياء التراث، ١۴١٧ه. ق.
• الارشاد في معرفة حجج الله علي العباد، محمد بن محمد بن نعمان (الشيخ المفيد)، تحقيق: مؤسسة آل البيت(عليهم السلام) لاحياء التراث، ط ٢، بيروت، دار المفيد، ١۴١۴ه. ق - ١٩٩٣م.
• مقاتل الطالبيين، ابوالفرج الاصفهاني، تحقيق: السيد احمد صقر، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴٠٨ه. ق - ١٩٨٧م.
• اللهوف في قتلي الطفوف، السيد ابن طاووس، ط ١، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ١۴١۴ه. ق - ١٩٩٣م.
• الشجرة المباركة في انساب الطالبية، فخرالدين الرازي، ط ٢، قم، مكتبة آيةالله العظمي المرعشي النجفي، ١۴١٩ه. ق.