قاسم بن موسی الکاظم(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
شیخ مفید (رحمه الله) و دیگران، مادرش را ام ولد دانسته‌اند.<ref>الارشاد، ج٢، ص٢٠١؛ المجدی فی انساب الطالبیّین، ص١٠٧؛ الکواکب المشرقه، ج٢، ص١٨؛ کشف الغمه، ج٣، ص٢۶.</ref> ولی حرزالدین، بر این باور است که، مادرش اُم‌البنین و برادر اعیانی [[امام رضا(ع)]] و [[حضرت معصومه(س)]] است.<ref>مراقد المعارف، ج٢، ص١٨١.</ref> | شیخ مفید (رحمه الله) و دیگران، مادرش را ام ولد دانسته‌اند.<ref>الارشاد، ج٢، ص٢٠١؛ المجدی فی انساب الطالبیّین، ص١٠٧؛ الکواکب المشرقه، ج٢، ص١٨؛ کشف الغمه، ج٣، ص٢۶.</ref> ولی حرزالدین، بر این باور است که، مادرش اُم‌البنین و برادر اعیانی [[امام رضا(ع)]] و [[حضرت معصومه(س)]] است.<ref>مراقد المعارف، ج٢، ص١٨١.</ref> | ||
== جایگاه == | عالمان انساب، او را جزء فرزندان بدون نسل امام کاظم(ع) شمرده‌اند. وی موفق به انتخاب همسر نشده و فرزندی نداشته است.<ref>عمدة الطالب، ص٢٢٧؛ النفحة العنبرية، ص۶٣؛ مناهل الضرب فى انساب العرب، ص٣٩٣؛ الشجرة المباركة، ص٧٧؛ الفخرى فى انساب الطالبيّين، ص١٧؛ التذكرة، ص١۵١؛ فرزندان امام موسى بن جعفر(ع)، ص٢۴.</ref> | ||
تاریخ‌دانان، همه بر این باورند که قاسم بن موسی (ع)، در زمان زندگی پدرش امام کاظم (ع) درگذشت. او مانند برخی دیگر از خویشان و فرزندان علوی (ع)، تحت پیگرد مخالفان [[اهل بیت|اهل‌بیت (ع)]] قرار گرفت و به ناچار، [[مدینه]] را ترک کرد و به‌صورت ناشناس، در منطقه سوری{{یادداشت|درگذشته، زمان زندگی قاسم بن موسی(ع)، «شهر قاسم» که اکنون محل دفن اوست، روستایی به نام شوشه یا سورا بود.}}<ref>زندگی و مزار حضرت قاسم(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۴۵.</ref> در اطراف حلّه، با سختی زندگی می‌کرد؛ تا این‌که به سبب غصه زندانی بودن پدرش، امام کاظم (ع) و سختی غربت و تنهایی، در جوانی درگذشته، به خاک سپرده شد و بارگاهی برایش ساختند.<ref>حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، ج٢، ص۴٣١.</ref> | |||
==جایگاه== | |||
بر پایه روایتی در کتاب کافی، وقتی از [[امام کاظم(ع)]] درباره امامِ پس از خود سؤال می‌شود، او فرزندش [[امام رضا(ع)|علی (ع)]] را معرفی می‌کند و به گفته وی، اگر تعیین امام به عهده او بود، فرزند دیگرش قاسم را معرفی می‌کرد؛ چون او شخص سزاوری است و امام (ع) نیز او را دوست دارد؛ ولی تعیین امامت بر عهده خدا است و این مقام را در وجود هرکسی که لایق باشد و خود صلاح بداند قرار می‌دهد.<ref>الکافی، ج١، ص٣١۴؛ عیون اخبار الرضا، ج٢، ص٧٠؛ تنقیح المقال، ج٢؛ ص٢۶؛ الجامع لرواة واصحاب الامام الرضا، ج١، ص۵١٢؛ بحارالانوار، ج۵٠، ص٢۶؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٣.</ref> امام کاظم (ع) نام قاسم را در وصیت‌نامه خود آورده است. او برخی کارهای معنوی را به او می‌سپرد؛<ref>زیاتگاه‌های عراق، ص۱۲۰.</ref> برای نمونه از سلیمان جعفری راوی شیعی، روایت شده که دیده است امام کاظم (ع) به قاسم دستور داد بالای سر برادرش که در حال جان دادن بود برود و سوره صافات را بخواند؛ وقتی به آیه یازدهم سوره{{یادداشت|«فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا» که برگردان فارسی آن عبارت است از: «پس [از کافران] بپرس آیا ایشان [از نظر] آفرینش سخت ترند یا کسانی که [در آسمانها] خلق کردیم»}} رسید، آخرین نفس را کشید و به راحتی از دنیا رفت.<ref>الفوائد الرجالیة، ج٣، ص١٩٢؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، ج٢؛ ص۴٣٠؛ تنقیح المقال، ج٢، ص٢۶؛ منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۵؛ بدر فروزان، ص٣٧.</ref> | بر پایه روایتی در کتاب کافی، وقتی از [[امام کاظم(ع)]] درباره امامِ پس از خود سؤال می‌شود، او فرزندش [[امام رضا(ع)|علی (ع)]] را معرفی می‌کند و به گفته وی، اگر تعیین امام به عهده او بود، فرزند دیگرش قاسم را معرفی می‌کرد؛ چون او شخص سزاوری است و امام (ع) نیز او را دوست دارد؛ ولی تعیین امامت بر عهده خدا است و این مقام را در وجود هرکسی که لایق باشد و خود صلاح بداند قرار می‌دهد.<ref>الکافی، ج١، ص٣١۴؛ عیون اخبار الرضا، ج٢، ص٧٠؛ تنقیح المقال، ج٢؛ ص٢۶؛ الجامع لرواة واصحاب الامام الرضا، ج١، ص۵١٢؛ بحارالانوار، ج۵٠، ص٢۶؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٣.</ref> امام کاظم (ع) نام قاسم را در وصیت‌نامه خود آورده است. او برخی کارهای معنوی را به او می‌سپرد؛<ref>زیاتگاه‌های عراق، ص۱۲۰.</ref> برای نمونه از سلیمان جعفری راوی شیعی، روایت شده که دیده است امام کاظم (ع) به قاسم دستور داد بالای سر برادرش که در حال جان دادن بود برود و سوره صافات را بخواند؛ وقتی به آیه یازدهم سوره{{یادداشت|«فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا» که برگردان فارسی آن عبارت است از: «پس [از کافران] بپرس آیا ایشان [از نظر] آفرینش سخت ترند یا کسانی که [در آسمانها] خلق کردیم»}} رسید، آخرین نفس را کشید و به راحتی از دنیا رفت.<ref>الفوائد الرجالیة، ج٣، ص١٩٢؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، ج٢؛ ص۴٣٠؛ تنقیح المقال، ج٢، ص٢۶؛ منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۵؛ بدر فروزان، ص٣٧.</ref> | ||
== در نگاه عالمان == | ==در نگاه عالمان== | ||
[[علی نمازی شاهرودی]]، نویسنده مستدرک سفینة البحار، او را «سیدی جلیل‌القدر» خوانده که پدرش، امام کاظم (ع) او را بسیار دوست داشته است.<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٢.</ref> عبدالحسین شبستری، نویسنده احسن التراجم، او را «مردی عالم و دارای جایگاهی بلند» معرفی کرده است.<ref>احسن التراجم، ج٢، ص٢٨ و ٢٩.</ref> [[شیخ عباس قمی]] نیز از بزرگی قدر و شأن او خبر داده است.<ref>منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۴؛ تحفة الاحباب، ص٣٩٣؛ بدر فروزان، صص٣۶ و ٣٧.</ref> | [[علی نمازی شاهرودی]]، نویسنده مستدرک سفینة البحار، او را «سیدی جلیل‌القدر» خوانده که پدرش، امام کاظم (ع) او را بسیار دوست داشته است.<ref>مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٢.</ref> عبدالحسین شبستری، نویسنده احسن التراجم، او را «مردی عالم و دارای جایگاهی بلند» معرفی کرده است.<ref>احسن التراجم، ج٢، ص٢٨ و ٢٩.</ref> [[شیخ عباس قمی]] نیز از بزرگی قدر و شأن او خبر داده است.<ref>منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۴؛ تحفة الاحباب، ص٣٩٣؛ بدر فروزان، صص٣۶ و ٣٧.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = مقاله | | پیش از لینک = مقاله | ||
| خط ۲۵: | خط ۳۰: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1267/1/44 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1267/1/44 | ||
}} | }} | ||
* '''احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم (ع)'''، عبدالحسین شبستری، المؤتمر العالمی للامام الرضا (ع)، مشهد، ۱۴۱۱ق. | |||
* '''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، دار المفید، بیروت، ۱۴۱۴ق (۱۹۹۳م) | *'''احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم (ع)'''، عبدالحسین شبستری، المؤتمر العالمی للامام الرضا (ع)، مشهد، ۱۴۱۱ق. | ||
* '''الجامع لرواة وأصحاب الامام الرضا (ع)'''، کنگره امام رضا (ع)، مشهد، ۱۳۷۸ش. | *'''الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد'''، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، دار المفید، بیروت، ۱۴۱۴ق (۱۹۹۳م) | ||
* '''الکافی'''، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح علی اکبر الغفاری، دار الکتب الاسلامیة، تهران. | *'''الجامع لرواة وأصحاب الامام الرضا (ع)'''، کنگره امام رضا (ع)، مشهد، ۱۳۷۸ش. | ||
* '''المجدی فی انساب الطالبیین'''، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق احمد المهدوی، الدامغانی، کتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، قم، ۱۴۲۲ق (۱۳۸۰ش) | *'''الکافی'''، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح علی اکبر الغفاری، دار الکتب الاسلامیة، تهران. | ||
* '''بحارالانوار'''، محمدباقر المجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ق. | *'''المجدی فی انساب الطالبیین'''، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق احمد المهدوی، الدامغانی، کتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، قم، ۱۴۲۲ق (۱۳۸۰ش) | ||
* '''بدر فروزان'''، عباس فیض، قم، ۱۳۲۲ق. | *'''بحارالانوار'''، محمدباقر المجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ق. | ||
* '''تحفة الاحباب فی نوادر آثار الأصحاب'''، شیخ عباس قمی، تحقیق سید جعفر حسینی و علی محدث‌زاده، دارالکتب الاسلامیّة، تهران، ۱۳۷۰ش. | *'''بدر فروزان'''، عباس فیض، قم، ۱۳۲۲ق. | ||
* '''تنقیح المقال فی علم الرجال'''، عبدالله المامقانی، تحقیق و استدراک محیی‌الدین المامقانی، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، قم، ۱۴۲۶ق. | *'''تحفة الاحباب فی نوادر آثار الأصحاب'''، شیخ عباس قمی، تحقیق سید جعفر حسینی و علی محدث‌زاده، دارالکتب الاسلامیّة، تهران، ۱۳۷۰ش. | ||
* '''حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)'''، باقر شریف قرشی، المکتبة الحیدریة، النجف، ۱۳۹۰ق. | *'''تنقیح المقال فی علم الرجال'''، عبدالله المامقانی، تحقیق و استدراک محیی‌الدین المامقانی، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، قم، ۱۴۲۶ق. | ||
* '''رجال السید بحرالعلوم (الفوائد الرجالیة)'''، السید محمد مهدی بحرالعلوم، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، مکتبة العلمین، النجف، ۱۳۸۵ق. | *'''حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)'''، باقر شریف قرشی، المکتبة الحیدریة، النجف، ۱۳۹۰ق. | ||
* '''عیون اخبار الرضا (ع)'''، الصدوق، تحقیق حسین اعلمی، مؤسسه الاعلمی، بیروت، ۱۴۰۴ ه.ق باترجمه علی‌اکبر غفاری. | *'''رجال السید بحرالعلوم (الفوائد الرجالیة)'''، السید محمد مهدی بحرالعلوم، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، مکتبة العلمین، النجف، ۱۳۸۵ق. | ||
* '''کشف الغمّة فی معرفة الائمة'''، علی بن عیسی الاربلی، دار الاضواء، بیروت، ۱۴۰۵ق. | *'''عیون اخبار الرضا (ع)'''، الصدوق، تحقیق حسین اعلمی، مؤسسه الاعلمی، بیروت، ۱۴۰۴ ه.ق باترجمه علی‌اکبر غفاری. | ||
* '''مراقد المعارف'''، محمد حرزالدین، تحقیق محمدحسین حرزالدین، سعید بن جبیر، قم، ۲۰۰۷م. | *'''کشف الغمّة فی معرفة الائمة'''، علی بن عیسی الاربلی، دار الاضواء، بیروت، ۱۴۰۵ق. | ||
* '''مستدرکات علم رجال الحدیث'''، علی النمازی الشاهرودی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۲۵ق. | *'''مراقد المعارف'''، محمد حرزالدین، تحقیق محمدحسین حرزالدین، سعید بن جبیر، قم، ۲۰۰۷م. | ||
* '''منتهی الآمال'''، شیخ عباس قمی، هجرت، قم، ۱۳۸۰ش. | *'''مستدرکات علم رجال الحدیث'''، علی النمازی الشاهرودی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۲۵ق. | ||
* '''الکواکب المشرقة فی انساب وتاریخ و تراجم الاسرة العلویة الزاهرة'''، السید مهدی الرجائی، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی، قم، ۱۳۹۰ش. | *'''منتهی الآمال'''، شیخ عباس قمی، هجرت، قم، ۱۳۸۰ش. | ||
*'''الکواکب المشرقة فی انساب وتاریخ و تراجم الاسرة العلویة الزاهرة'''، السید مهدی الرجائی، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی، قم، ۱۳۹۰ش. | |||
*النفحة العنبرية فى أنساب خير البرية، محمدكاظم اليمانى الموسوى، تحقيق: السيد مهدى الرجائى، ط 1، قم، مكتبة آيةالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق- 1377 ه. ش. | |||
*مناهل الضرب فى انساب العرب، سيد جعفر الاعرجى النجفى الحسينى، قم، مكتبة آيتالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق. | |||
*الشجرة المباركة فى انساب الطالبية، فخرالدين الرازى، ط 2، قم، مكتبة آيةالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق. | |||
*الفخرى فى أنساب الطالبييّن، عزيزالدين ابوطالب اسماعيل بن الحسين المروزى الازورقانى، قم، مكتبة آيةالله العظمى مرعشى نجفى، 1409 ه. ق. | |||
*التذكرة فى الانساب المطهرة، احمد بن محمد بن المهنّا الحسينى العبيدلى، تحقيق: السيد مهدى الرجائى، قم، مكتبة آيت الله العظمى المرعشى النجفى، 1421 ه. ق- 1379 ه. ش. | |||
*<br /> | |||
نسخهٔ ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۰۶
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۰ مهر ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
قاسم به موسی الکاظم (ع)، فرزند امام کاظم(ع)
شیخ مفید (رحمه الله) و دیگران، مادرش را ام ولد دانسته‌اند.[۱] ولی حرزالدین، بر این باور است که، مادرش اُم‌البنین و برادر اعیانی امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) است.[۲]
عالمان انساب، او را جزء فرزندان بدون نسل امام کاظم(ع) شمرده‌اند. وی موفق به انتخاب همسر نشده و فرزندی نداشته است.[۳]
تاریخ‌دانان، همه بر این باورند که قاسم بن موسی (ع)، در زمان زندگی پدرش امام کاظم (ع) درگذشت. او مانند برخی دیگر از خویشان و فرزندان علوی (ع)، تحت پیگرد مخالفان اهل‌بیت (ع) قرار گرفت و به ناچار، مدینه را ترک کرد و به‌صورت ناشناس، در منطقه سوری[یادداشت ۱][۴] در اطراف حلّه، با سختی زندگی می‌کرد؛ تا این‌که به سبب غصه زندانی بودن پدرش، امام کاظم (ع) و سختی غربت و تنهایی، در جوانی درگذشته، به خاک سپرده شد و بارگاهی برایش ساختند.[۵]
جایگاه
بر پایه روایتی در کتاب کافی، وقتی از امام کاظم(ع) درباره امامِ پس از خود سؤال می‌شود، او فرزندش علی (ع) را معرفی می‌کند و به گفته وی، اگر تعیین امام به عهده او بود، فرزند دیگرش قاسم را معرفی می‌کرد؛ چون او شخص سزاوری است و امام (ع) نیز او را دوست دارد؛ ولی تعیین امامت بر عهده خدا است و این مقام را در وجود هرکسی که لایق باشد و خود صلاح بداند قرار می‌دهد.[۶] امام کاظم (ع) نام قاسم را در وصیت‌نامه خود آورده است. او برخی کارهای معنوی را به او می‌سپرد؛[۷] برای نمونه از سلیمان جعفری راوی شیعی، روایت شده که دیده است امام کاظم (ع) به قاسم دستور داد بالای سر برادرش که در حال جان دادن بود برود و سوره صافات را بخواند؛ وقتی به آیه یازدهم سوره[یادداشت ۲] رسید، آخرین نفس را کشید و به راحتی از دنیا رفت.[۸]
در نگاه عالمان
علی نمازی شاهرودی، نویسنده مستدرک سفینة البحار، او را «سیدی جلیل‌القدر» خوانده که پدرش، امام کاظم (ع) او را بسیار دوست داشته است.[۹] عبدالحسین شبستری، نویسنده احسن التراجم، او را «مردی عالم و دارای جایگاهی بلند» معرفی کرده است.[۱۰] شیخ عباس قمی نیز از بزرگی قدر و شأن او خبر داده است.[۱۱]
پانویس
- ↑ الارشاد، ج٢، ص٢٠١؛ المجدی فی انساب الطالبیّین، ص١٠٧؛ الکواکب المشرقه، ج٢، ص١٨؛ کشف الغمه، ج٣، ص٢۶.
- ↑ مراقد المعارف، ج٢، ص١٨١.
- ↑ عمدة الطالب، ص٢٢٧؛ النفحة العنبرية، ص۶٣؛ مناهل الضرب فى انساب العرب، ص٣٩٣؛ الشجرة المباركة، ص٧٧؛ الفخرى فى انساب الطالبيّين، ص١٧؛ التذكرة، ص١۵١؛ فرزندان امام موسى بن جعفر(ع)، ص٢۴.
- ↑ زندگی و مزار حضرت قاسم(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۴۵.
- ↑ حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، ج٢، ص۴٣١.
- ↑ الکافی، ج١، ص٣١۴؛ عیون اخبار الرضا، ج٢، ص٧٠؛ تنقیح المقال، ج٢؛ ص٢۶؛ الجامع لرواة واصحاب الامام الرضا، ج١، ص۵١٢؛ بحارالانوار، ج۵٠، ص٢۶؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٣.
- ↑ زیاتگاه‌های عراق، ص۱۲۰.
- ↑ الفوائد الرجالیة، ج٣، ص١٩٢؛ حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، ج٢؛ ص۴٣٠؛ تنقیح المقال، ج٢، ص٢۶؛ منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۵؛ بدر فروزان، ص٣٧.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۶، ص٢۶٢.
- ↑ احسن التراجم، ج٢، ص٢٨ و ٢٩.
- ↑ منتهی الآمال، ج٢، ص٣۵۴؛ تحفة الاحباب، ص٣٩٣؛ بدر فروزان، صص٣۶ و ٣٧.
منابع
این مقاله برگرفته از مقاله زندگی و مزار حضرت قاسم (ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره نهم، زمستان ۱۳۹۰، ص۴۴ و کتاب زیارتگاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، احمد خامه‌یار، مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش. است.
- احسن التراجم لاصحاب الامام موسی الکاظم (ع)، عبدالحسین شبستری، المؤتمر العالمی للامام الرضا (ع)، مشهد، ۱۴۱۱ق.
- الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محمد بن محمد بن نعمان (الشیخ المفید)، تحقیق: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لاحیاء التراث، دار المفید، بیروت، ۱۴۱۴ق (۱۹۹۳م)
- الجامع لرواة وأصحاب الامام الرضا (ع)، کنگره امام رضا (ع)، مشهد، ۱۳۷۸ش.
- الکافی، محمد بن یعقوب الکلینی، تصحیح علی اکبر الغفاری، دار الکتب الاسلامیة، تهران.
- المجدی فی انساب الطالبیین، علی بن محمد العلوی العمری، تحقیق احمد المهدوی، الدامغانی، کتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی العامة، قم، ۱۴۲۲ق (۱۳۸۰ش)
- بحارالانوار، محمدباقر المجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ق.
- بدر فروزان، عباس فیض، قم، ۱۳۲۲ق.
- تحفة الاحباب فی نوادر آثار الأصحاب، شیخ عباس قمی، تحقیق سید جعفر حسینی و علی محدث‌زاده، دارالکتب الاسلامیّة، تهران، ۱۳۷۰ش.
- تنقیح المقال فی علم الرجال، عبدالله المامقانی، تحقیق و استدراک محیی‌الدین المامقانی، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، قم، ۱۴۲۶ق.
- حیاة الامام موسی بن جعفر (ع)، باقر شریف قرشی، المکتبة الحیدریة، النجف، ۱۳۹۰ق.
- رجال السید بحرالعلوم (الفوائد الرجالیة)، السید محمد مهدی بحرالعلوم، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم و حسین بحرالعلوم، مکتبة العلمین، النجف، ۱۳۸۵ق.
- عیون اخبار الرضا (ع)، الصدوق، تحقیق حسین اعلمی، مؤسسه الاعلمی، بیروت، ۱۴۰۴ ه.ق باترجمه علی‌اکبر غفاری.
- کشف الغمّة فی معرفة الائمة، علی بن عیسی الاربلی، دار الاضواء، بیروت، ۱۴۰۵ق.
- مراقد المعارف، محمد حرزالدین، تحقیق محمدحسین حرزالدین، سعید بن جبیر، قم، ۲۰۰۷م.
- مستدرکات علم رجال الحدیث، علی النمازی الشاهرودی، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۲۵ق.
- منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، هجرت، قم، ۱۳۸۰ش.
- الکواکب المشرقة فی انساب وتاریخ و تراجم الاسرة العلویة الزاهرة، السید مهدی الرجائی، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی، قم، ۱۳۹۰ش.
- النفحة العنبرية فى أنساب خير البرية، محمدكاظم اليمانى الموسوى، تحقيق: السيد مهدى الرجائى، ط 1، قم، مكتبة آيةالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق- 1377 ه. ش.
- مناهل الضرب فى انساب العرب، سيد جعفر الاعرجى النجفى الحسينى، قم، مكتبة آيتالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق.
- الشجرة المباركة فى انساب الطالبية، فخرالدين الرازى، ط 2، قم، مكتبة آيةالله العظمى المرعشى النجفى، 1419 ه. ق.
- الفخرى فى أنساب الطالبييّن، عزيزالدين ابوطالب اسماعيل بن الحسين المروزى الازورقانى، قم، مكتبة آيةالله العظمى مرعشى نجفى، 1409 ه. ق.
- التذكرة فى الانساب المطهرة، احمد بن محمد بن المهنّا الحسينى العبيدلى، تحقيق: السيد مهدى الرجائى، قم، مكتبة آيت الله العظمى المرعشى النجفى، 1421 ه. ق- 1379 ه. ش.