سید عبدالکریم بن طاووس: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۳: خط ۳:
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]


== تبار ==
==تبار==
آل طاووس، يكى از خاندان‌هاى مشهور [[حله]]، اصل آنها از [[مدينه]] بوده و به اين ديار، كوچ كرده‌اند. این خاندان، دارای پایگاه علمی و سیاسی در [[عراق]] بودند. آنها از سوی پدر به [[امام حسن(ع)]] و از سوى مادر به [[امام سجاد(ع)]] مى‌رسند؛ زيرا جد اعلای آنها از جانب پدر، [[حسن مثنى]]، پسر امام حسن(ع) بوده و از جانب مادر به ام كلثوم، دختر امام سجاد(ع)، مادر سليمان بن داوود، فرزند .
آل طاووس، خاندانی اهل [[مدينه]] بودند، که به [[حله]]، كوچ كرده و دارای پایگاه علمی و سیاسی در [[عراق]] شدند. آنها از سوی پدر به [[امام حسن(ع)]] و از سوى مادر به [[امام سجاد(ع)]] مى‌رسند؛ زیرا سلیمان بن داوود که در شجره آنها است، از یک سو به [[حسن مثنی]] فرزند امام حسن(ع) و از سوی دیگر به ام‌کلثوم دختر امام سجاد(ع) می‌رسد.


نياى بزرگ اين طايفۀ‌ى علوى، سيد محمد، مشهور به طاووس، فرزند اسحاق، فرزند حسن، فرزند محمد، فرزند سليمان، فرزند داوود و او فرزند حسن مثنى است و به دليل حسن وجه، به طاووس ملقب شد و فرزندان و تبارش بعد از اقامت در عتبات عراق، به آل طاووس شهرت يافتند. بزرگان اين خاندان علاوه بر مراتب دانش و تقوا، به دليل پيوستگى به خاندان طهارت، از دوران اقامت در مدينه و بعد از آن در حله، مصر، كربلا و نجف اشرف، نقيب الاشراف و نقيب النقبا بوده اند و دراين سمت بر امور سادات و علويان نظارت داشته، مسائل و مشكلات آنان را حل و فصل مى‌كرده اند.<ref>لولو البحرين، علامه بحرانى، ص ٢۴۴، عمده الطالب فى المناقب آل ابى طالب، ابن عنيد، ص ١۵٧ ١۵۶، منتهى الامال، محدث قميف ح اول، ص ۴٧۶</ref>
نياى بزرگ اين خاندان، سيد محمد، مشهور به طاووس، فرزند اسحاق، فرزند حسن، فرزند محمد، فرزند سليمان، فرزند داوود، فرزند حسن مثنى است. وی به علت زیبایی چهره، طاووس لقب گرفته و تبارش پس از اقامت در [[عتبات عالیات|عتبات]] عراق، به آل طاووس شهرت يافتند.<ref name=":0">لولو البحرين، علامه بحرانى، ص ٢۴۴، عمده الطالب فى المناقب آل ابى طالب، ابن عنيد، ص ١۵٧ ١۵۶، منتهى الامال، محدث قميف ح اول، ص ۴٧۶</ref> وی عالم و محدث بوده و مقام ریاست سادات علوی را در حله و سورا عهده‌دار بود.<ref name=":1">دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ح ٢، ص ۵۴؛ ماخذ قيل، ص ٣۴٢، رياض العلماء، ميرزا عبدالله افندى اصفهانى، ترجمه محمد باقر ساعدى، ج ۶، ص ١٨۶ ١٨٧، مفاخر اسلام، على دوانيف ح۴، ص ۵٩ ۵٨.</ref>


اسحاق كه نامش در سلسله نسب آل طاووس، پرتو افشانى دارد، سيدى بزرگوار، وارسته و اهل عبادت و تهجد بوده است و جد چهارم وى، داوود، نوادۀ حضرت امام حسن مجتبى (ع) ، برادر رضاعى امام صادق (ع) مى‌باشد؛ زيرا مادرش فاطمه، دختر امام حسين (ع) و همسر حسن مثنى، صادق آل محمد را شيرداده است. امام ششم نيز اعمال ام داوود را براى رهايى داوود از زندان منصور عباسى، به آن بانوى بزرگوار تعليم داده است.<ref>دائرة المارف تشيع، ج اول، ص ٣۴١.</ref>
یکی دیگر از بزرگان این خاندان، اسحاق پدر سید محمد طاووس است، که نوه امام حسن(ع) و برادر رضاعی [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] بوده است؛ زیرا مادرش فاطمه، که دختر [[امام حسین(ع)]] و همسر حسن مثنی است، امام صادق(ع) را شیر داده است. اسحاق را عابد و وارسته خوانده‌اند. امام صادق(ع)، به مادر وی اعمالی را آموزش داد تا با انجام آنها، فرزند او داوود، از زندان [[منصور عباسی]] رها شود. این اعمال به اعمال ام داوود شهرت یافت.<ref>دائرة المارف تشيع، ج اول، ص ٣۴١.</ref>


==پانوشت==
 
بزرگان اين خاندان، از دوران اقامت در مدينه و پس از آن در حله، [[مصر]]، [[کربلاء|كربلا]] و [[نجف]] نقيب الاشراف و نقيب النقبا بوده و بر امور سادات و علويان نظارت داشتند.<ref name=":0" />
 
=== پدر ===
پدر وی، احمد بن موسی، مکنی به ابوالفضائل، فقیه، محدث و مفسر بوده و به فقیه [[اهل بیت|اهل بیت(ع)]] شهرت دارد. او و برادرش رضی‌الدین علی بن موسی، هر دو فرزندان سید محمد طاووس و معروف به «ابن طاووس» هستند. هرجا در کتاب‌های فقه، رجال، حدیث، شعر، ادب و کلام لفظ ابن طاووس بیاید، مراد احمد بن موسی بوده و هرجا در کتاب‌های دعا، زیارت، اخبار اهل بیت(ع) و گزارش رخدادهای [[عاشورا]] بیاید، مراد رضی‌الدین علی بن موسی است.<ref name=":1" />
 
=== مادر ===
يكى از نياكان مادری وی، [[ورام بن ابى فراس]]، از فرزندان [[مالك اشتر]] است. برخى، ورام را جد پدرى او دانسته‌ و برخی دیگر رد کرده‌اند؛ زیرا در این صورت، این خاندان سید نخواهد بود.{{یادداشت|نسب ابوالحسن ورام، اين گونه است: ورام، فرزند ابن فراس، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند عيسى، فرزند ابى النجم، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند خولدن و او فرزند ابراهيم، پسر مالك بن حارث اشتر نخعى.}}<ref>الانوار الساطعه فى المائه السابعه، شيخ آقا بزرگ تهرانى، ص ١٩٧؛ حیات سید عبدالکریم بن طاووس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۸۱ و ۸۲.</ref> «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»، معروف به مجموعه ورام نوشته او است.<ref>امل الامل، شيخ حر عاملى، ج ٢، ص ٣٣٩ ٣٣٨.</ref>
 
== پانوشت ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۱۸ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۴۶

تبار

آل طاووس، خاندانی اهل مدينه بودند، که به حله، كوچ كرده و دارای پایگاه علمی و سیاسی در عراق شدند. آنها از سوی پدر به امام حسن(ع) و از سوى مادر به امام سجاد(ع) مى‌رسند؛ زیرا سلیمان بن داوود که در شجره آنها است، از یک سو به حسن مثنی فرزند امام حسن(ع) و از سوی دیگر به ام‌کلثوم دختر امام سجاد(ع) می‌رسد.

نياى بزرگ اين خاندان، سيد محمد، مشهور به طاووس، فرزند اسحاق، فرزند حسن، فرزند محمد، فرزند سليمان، فرزند داوود، فرزند حسن مثنى است. وی به علت زیبایی چهره، طاووس لقب گرفته و تبارش پس از اقامت در عتبات عراق، به آل طاووس شهرت يافتند.[۱] وی عالم و محدث بوده و مقام ریاست سادات علوی را در حله و سورا عهده‌دار بود.[۲]

یکی دیگر از بزرگان این خاندان، اسحاق پدر سید محمد طاووس است، که نوه امام حسن(ع) و برادر رضاعی امام صادق(ع) بوده است؛ زیرا مادرش فاطمه، که دختر امام حسین(ع) و همسر حسن مثنی است، امام صادق(ع) را شیر داده است. اسحاق را عابد و وارسته خوانده‌اند. امام صادق(ع)، به مادر وی اعمالی را آموزش داد تا با انجام آنها، فرزند او داوود، از زندان منصور عباسی رها شود. این اعمال به اعمال ام داوود شهرت یافت.[۳]


بزرگان اين خاندان، از دوران اقامت در مدينه و پس از آن در حله، مصر، كربلا و نجف نقيب الاشراف و نقيب النقبا بوده و بر امور سادات و علويان نظارت داشتند.[۱]

پدر

پدر وی، احمد بن موسی، مکنی به ابوالفضائل، فقیه، محدث و مفسر بوده و به فقیه اهل بیت(ع) شهرت دارد. او و برادرش رضی‌الدین علی بن موسی، هر دو فرزندان سید محمد طاووس و معروف به «ابن طاووس» هستند. هرجا در کتاب‌های فقه، رجال، حدیث، شعر، ادب و کلام لفظ ابن طاووس بیاید، مراد احمد بن موسی بوده و هرجا در کتاب‌های دعا، زیارت، اخبار اهل بیت(ع) و گزارش رخدادهای عاشورا بیاید، مراد رضی‌الدین علی بن موسی است.[۲]

مادر

يكى از نياكان مادری وی، ورام بن ابى فراس، از فرزندان مالك اشتر است. برخى، ورام را جد پدرى او دانسته‌ و برخی دیگر رد کرده‌اند؛ زیرا در این صورت، این خاندان سید نخواهد بود.[یادداشت ۱][۴] «تنبيه الخواطر و نزهة النواظر»، معروف به مجموعه ورام نوشته او است.[۵]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ لولو البحرين، علامه بحرانى، ص ٢۴۴، عمده الطالب فى المناقب آل ابى طالب، ابن عنيد، ص ١۵٧ ١۵۶، منتهى الامال، محدث قميف ح اول، ص ۴٧۶
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ح ٢، ص ۵۴؛ ماخذ قيل، ص ٣۴٢، رياض العلماء، ميرزا عبدالله افندى اصفهانى، ترجمه محمد باقر ساعدى، ج ۶، ص ١٨۶ ١٨٧، مفاخر اسلام، على دوانيف ح۴، ص ۵٩ ۵٨.
  3. دائرة المارف تشيع، ج اول، ص ٣۴١.
  4. الانوار الساطعه فى المائه السابعه، شيخ آقا بزرگ تهرانى، ص ١٩٧؛ حیات سید عبدالکریم بن طاووس، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص۸۱ و ۸۲.
  5. امل الامل، شيخ حر عاملى، ج ٢، ص ٣٣٩ ٣٣٨.
  1. نسب ابوالحسن ورام، اين گونه است: ورام، فرزند ابن فراس، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند عيسى، فرزند ابى النجم، فرزند ورام، فرزند حمدان، فرزند خولدن و او فرزند ابراهيم، پسر مالك بن حارث اشتر نخعى.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله حیات سید عبدالکریم بن طاووس، غلارمضا گلی زواره، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار 1393، ص79 است.