مقام امام زمان (مسجد سهله): تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
|||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید و روایاتی وجود دارد که آن را با حضرت مهدی(عج) مرتبط ساخته است. با توجه به وجود روایات مزبور، مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی(عج) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است. | مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید و روایاتی وجود دارد که آن را با حضرت مهدی(عج) مرتبط ساخته است. با توجه به وجود روایات مزبور، مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی(عج) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است. | ||
== | ==مکان و بنا== | ||
این مقام، در جنوب صحن [[مسجد سهله]]، متصل به شبستان مسجد | این مقام، در [[عراق]]، [[کوفه]] و جنوب صحن [[مسجد سهله]]، متصل به شبستان مسجد قرار داشته و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری، بنا شده است.<ref name=":2">زیارتگاههای عراق، ص۱۲۵.</ref> | ||
==ضریح مقام== | ==ضریح مقام== | ||
روی مقام حضرت مهدی(عج)، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که پیش‌از این، در محل محراب شهادت امیرمؤمنان(ع) در [[مسجد کوفه]] قرار داشت که گویا شیعیان هند، آن را هدیه کرده بودند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص156.</ref> اما در حال حاضر، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی، تعویض گشته است. ساختمان و گنبد مقام نیز به شیوه معماری جدیدی، در حال بازسازی است. | روی مقام حضرت مهدی(عج)، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که پیش‌از این، در محل محراب شهادت امیرمؤمنان(ع) در [[مسجد کوفه]] قرار داشت که گویا شیعیان هند، آن را هدیه کرده بودند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص156.</ref> اما در حال حاضر، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی، تعویض گشته است. ساختمان و گنبد مقام نیز به شیوه معماری جدیدی، در حال بازسازی است. | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
بر پایه برخی روایات، [[مسجد سهله]] به [[امام مهدی(ع)]] ارتباط یافته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.</ref> [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده<ref>الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.</ref> و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛<ref>فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.</ref> از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.<ref name=":0" /> | بر پایه برخی روایات، [[مسجد سهله]] به [[امام مهدی(ع)]] ارتباط یافته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.</ref> [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده<ref>الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.</ref> و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛<ref>فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.</ref> از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.<ref name=":0" /> | ||
گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، [[محمدحسن نجفی]] (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پايه‌گذاري کرد که مردم به مدت چهل شب پي در پي، شــب‌هاي چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نيت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جاي آورند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.<ref>نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.</ref>[[سید بن طاووس]]، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.<ref>مصباح الزائر، ص۱۰۵.</ref> به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌در‌پی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.<ref name=":1">مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.</ref> | گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، [[محمدحسن نجفی]] (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پايه‌گذاري کرد که مردم به مدت چهل شب پي در پي، شــب‌هاي چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نيت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جاي آورند.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.</ref> از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.<ref>نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.</ref> [[سید بن طاووس]]، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.<ref>مصباح الزائر، ص۱۰۵.</ref> به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌در‌پی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.<ref name=":1">مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.</ref> | ||
گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، [[سید مهدی بحرالعلوم]]، ساختمان و گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.<ref>تاریخ الکوفة، ص۵۵.</ref> به گمان برخی، وی این مقام را در محل دیدار با [[امام زمان(عج)]] ساخته است.<ref name=":2" /> | |||
درگذشته، روی این مقام، یک پنجره [[مشبک]] مسی وجود داشت که گویا از سوی [[شیعه|شیعیان]] [[هند]] اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت [[امام علی(ع)]]، در [[مسجد کوفه]] نصب شده بود.<ref>العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.</ref> بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.<ref name=":1" /> | |||
بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.<ref name=":2" /> در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.<ref name=":1" /> | |||
[[محدث نوري]] (۱۳۲۰ق)، چند حکايت از برخی شيعيان نقل کرده که در مقام منسوب به امام مهدی(ع) در مسجد سهله، وی را دیدار کرده‌اند؛ مانند حکايت تشرف مرد بقال، تشرف سيدباقر قزويني و تشرف شخصي که به پدر پير خود خدمت مي‌کرد.<ref>نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۵۸۶-۵۸۹ و ۷۴۴-۷۴۶.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
*'''تاريخ الکوفة'''، سيدحسين براقي، دار االضواء، بيروت، 1407ق، (1987م). | *'''تاريخ الکوفة'''، سيدحسين براقي، دار االضواء، بيروت، 1407ق، (1987م). | ||
*'''تهذيب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسي، تحقيق السيد حسن الموسوي الخرسان، دار الکتب الاسالمية، تهران، 1390ق. | *'''تهذيب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسي، تحقيق السيد حسن الموسوي الخرسان، دار الکتب الاسالمية، تهران، 1390ق. | ||
*'''زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)'''، فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش. | |||
*'''العتبات المقدسة فی الکوفة'''، محمد سعید الطریحی، بیروت، 1406ق، (1986م). | *'''العتبات المقدسة فی الکوفة'''، محمد سعید الطریحی، بیروت، 1406ق، (1986م). | ||
*'''فضل الکوفة و مساجدها'''، محمد بن جعفر بن مشــهدي، تحقيق محمد سعيد الطريحي، دار المرتضي، بيروت، بي‌تا. | *'''فضل الکوفة و مساجدها'''، محمد بن جعفر بن مشــهدي، تحقيق محمد سعيد الطريحي، دار المرتضي، بيروت، بي‌تا. | ||
نسخهٔ ۵ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۳
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار | سیدمهدی بحرالعلوم |
| کاربری | زیارتگاه |
| مکان | عراق، کوفه، مسجد سهله، جنوب صحن مسجد و متصل به شبستان |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
در کشور عراق چندین مقام برای حضرت مهدی(عج) از جمله در شهرهای سامرا، کوفه، نجف، حلّه، کربلا و نعمانیه وجود دارد که شماری از آنها از دیرباز، زیارتگاههای مشهور و شناخته شده شیعیان بوده است. مهم‌ترین این مقام‌ها شامل سرداب غیبت در سامرا، مقام‌های حضرت مهدی(عج) در مسجد سهله و قبرستان وادی‌السلام و در شهرهای حلّه، کربلا و نعمانیه است.
مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید و روایاتی وجود دارد که آن را با حضرت مهدی(عج) مرتبط ساخته است. با توجه به وجود روایات مزبور، مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی(عج) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است.
مکان و بنا
این مقام، در عراق، کوفه و جنوب صحن مسجد سهله، متصل به شبستان مسجد قرار داشته و روی آن، ساختمان و گنبد کاشی‌کاری، بنا شده است.[۱]
ضریح مقام
روی مقام حضرت مهدی(عج)، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که پیش‌از این، در محل محراب شهادت امیرمؤمنان(ع) در مسجد کوفه قرار داشت که گویا شیعیان هند، آن را هدیه کرده بودند.[۲] اما در حال حاضر، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی، تعویض گشته است. ساختمان و گنبد مقام نیز به شیوه معماری جدیدی، در حال بازسازی است.
پیشینه
بر پایه برخی روایات، مسجد سهله به امام مهدی(ع) ارتباط یافته است.[۳] امام صادق(ع) مسجد سهله را پس از قیام امام مهدی(ع)، خانه وی معرفی کرده[۴] و فرود آمدن او با خانواده‌اش را در مسجد سهله دانسته است؛[۵] از این رو، این مسجد نزد شیعیان با نام امام مهدی(ع) همراه شده است.[۳]
گفته شده، نزدیک به نیمه نخست سده سیزدهم قمری، محمدحسن نجفی (م.۱۲۶۶ق) عالم شیعی، سنتی را پايه‌گذاري کرد که مردم به مدت چهل شب پي در پي، شــب‌هاي چهارشنبه به مسجد سهله رفته و به نيت دیدار با امام مهدی(ع) آداب ویژه آنجا را به جاي آورند.[۶] از همان دوران، به باور مردم، کسی که این سنت را انجام داده و اعمال و نماز استخاره را به جا آورد، امام مهدی(ع) را خواهد دید.[۷] سید بن طاووس، بهترین زمان برای رفتن به مسجد سهله را شب چهارشنبه دانسته است.[۸] به گمان برخی، سنت چهل چهارشنبه پی‌در‌پی، از گفته سید بن طاووس گرفته شده است.[۹]
گفته شده، نخستین بار، عالم شیعه، سید مهدی بحرالعلوم، ساختمان و گنبدی برای مقام امام زمان(ع) در مسجد سهله ساخته است.[۱۰] به گمان برخی، وی این مقام را در محل دیدار با امام زمان(عج) ساخته است.[۱]
درگذشته، روی این مقام، یک پنجره مشبک مسی وجود داشت که گویا از سوی شیعیان هند اهدا شده و پیش از آن، در محل محراب شهادت امام علی(ع)، در مسجد کوفه نصب شده بود.[۱۱] بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش)، این پنجره، با ضریح (پنجره) طلا و نقره‌کوب جدیدی جایگزین شده است.[۹]
بر پایه گزارشی در سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش) ساختمان و گنبد این مقام، به شیوه معماری جدیدی در حال بازسازی بوده است.[۱] در سال ۱۴۳۸ق. (۱۳۹۶ش) گنبد جدید و بلندی بر این سازه گزارش شده است.[۹]
محدث نوري (۱۳۲۰ق)، چند حکايت از برخی شيعيان نقل کرده که در مقام منسوب به امام مهدی(ع) در مسجد سهله، وی را دیدار کرده‌اند؛ مانند حکايت تشرف مرد بقال، تشرف سيدباقر قزويني و تشرف شخصي که به پدر پير خود خدمت مي‌کرد.[۱۲]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ زیارتگاههای عراق، ص۱۲۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص156.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۴.
- ↑ الکافی، ج۳،ص۴۹۵؛ تهذیب الاحکام، ج۲،ص۲۵۲.
- ↑ فضل الکوفة و مساجدها، ص۱۳۴.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۷۳ و ۱۷۴.
- ↑ نجم الثاقب در احوال امام غایب(ع)، ص۵۸۶ و ۵۸۷.
- ↑ مصباح الزائر، ص۱۰۵.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ مقام‌های حضرت مهدی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۰۵.
- ↑ تاریخ الکوفة، ص۵۵.
- ↑ العتبات المقدسة فی الکوفة، ص۱۵۶.
- ↑ نجم ثاقب در احوال امام غایب(ع)، ج۲، ص۵۸۶-۵۸۹ و ۷۴۴-۷۴۶.
منابع
- تاریخ کوفه، سید حسین براقی نجفی، ترجمه سعید راد رحیمی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1388ش.
- تاريخ الکوفة، سيدحسين براقي، دار االضواء، بيروت، 1407ق، (1987م).
- تهذيب الاحکام، محمد بن حسن طوسي، تحقيق السيد حسن الموسوي الخرسان، دار الکتب الاسالمية، تهران، 1390ق.
- زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، فقیه بحرالعلوم و احمد خامه‌یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش.
- العتبات المقدسة فی الکوفة، محمد سعید الطریحی، بیروت، 1406ق، (1986م).
- فضل الکوفة و مساجدها، محمد بن جعفر بن مشــهدي، تحقيق محمد سعيد الطريحي، دار المرتضي، بيروت، بي‌تا.
- الکافي، محمد بن يعقوب کليني، تصحيح علي‌اکبر الغفاري، دار صعب و دار التعارف، بيروت، 1401ق.
- مصباح الزائر، علي بن موســي بن طاووس، تحقيق مؤسسة آل البيت(ع) لاحياء التراث، مؤسسة آل البيت(ع) لاحياء التراث، قم، 1417ق.
- نجم ثاقــب در احوال امام غايب(ع)، حســين بن محمدتقي نوري، تحقيق صادق برزگر بفرويي، مسجد مقدس جمکران، قم، 1386ش.