ساباط امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
{{در دست ویرایش|ماه=[[آذر]]|روز=[[۱۶]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}


== واژه‌شناسی ==
==واژه‌شناسی==
ساباط، به معنای سازه‌ای سقف‌دار بین دو
ساباط، واژه‌ای عربی، به معنای سازه‌ای سقف‌دار<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> بین دو خانه<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> یا دو دیوار<ref>الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.</ref> است که زیر آن، راه عبور و گذر است.<ref>کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ ترجمه مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸.</ref> برخی، راه عبور را را در معنای آن ذکر نکرده‌اند.<ref>المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.</ref> ریشه این واژه، «س،ب،ط» است، که به باور برخی، بر امتداد شیء دلالت کرده و گویا نزدیک به ریشه «ب،س،ط» است.<ref>معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۸.</ref> این واژه، با سَوَابِيط و ساباطات جمع بسته شده است.<ref>الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.</ref> ساباط، در واژه‌نامه‌های فارسی به معنای دالان، دهلیز،<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه ساباط.</ref> راهرو روپوشیده بین دو خانه یا دو دکان، و سقفی که در زیر آن راه ورود به خانه باشد<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه ساباط.</ref> آمده است.


كتاب العين، ج‏7، ص218.


السَّابَاطُ: سقيفة بين دارين من تحتها طريق نافذ.
فراهيدى، خليل بن احمد، كتاب العين، 9جلد، نشر هجرت - قم، چاپ: دوم، 1409 ه.ق.
الصحاح، ج‏3، ص1129
و السَّابَاطُ: سَقيفةٌ بين حائطين تحتَها طريق، و الجمع‏ سَوَابِيطُ و ساباطاتٌ‏.
جوهرى، اسماعيل بن حماد، الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية، 6جلد، دار العلم للملايين - بيروت، چاپ: اول، 1376 ه.ق.
مفردات الفاظ قرآن، ج‏2، ص178
سَابَاط: راه عبور و راه گذر ميان دو خانه كه مسقف است (دالان).
راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن (راغب اصفهانى)، 4جلد، مرتضوي - تهران، چاپ: دوم، 1374 ه.ش.
المحكم و المحيط الأعظم، ج‏8، ص440
و السَّاباطُ: سَقِيفَةٌ بين دارَيْنِ. و ساباطُ: موضع‏
ابن سيده، على بن اسماعيل، المحكم و المحيط الأعظم، 11جلد، دار الكتب العلمية - بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق.
معجم مقاييس اللغه، ج‏3، ص128
السين و الباء و الطاء أصلٌ يدلُّ على امتدادِ شى‏ء، و كأنه مقاربٌ لباب الباء و السين و الطاء، يقال شعر سَبْط و سَبِطٌ، إذا لم يكن جَعداً.
ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاييس اللغة، 6جلد، مكتب الاعلام الاسلامي - قم، چاپ: اول، 1404 ه.ق.


در گذشته يک ساباط (گذر)، منسوب به [[امام زمان(ع)]]، متصل به ديوار [[آستان مقدس امام علی(ع)|آستان امام علي(ع)]]،در [[نجف]] قرار داشته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۱۲.</ref>
در گذشته يک ساباط (گذر)، منسوب به [[امام زمان(ع)]]، متصل به ديوار [[آستان مقدس امام علی(ع)|آستان امام علي(ع)]]،در [[نجف]] قرار داشته است.<ref name=":0">مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۱۲.</ref>
خط ۵۰: خط ۲۲:
}}
}}


* '''بحار الانوار'''، محمدباقر  مجلسي، مؤسسة الوفاء، بيروت، 1403ق، (1983م).
*'''بحار الانوار'''، محمدباقر  مجلسي، مؤسسة الوفاء، بيروت، 1403ق، (1983م).
* '''السلطان المفرّج عن اهل الایمان فیمن رأی صاحب الزمان'''، علی بن عبدالکریم بهاءالدین نیلی، تحقیق قیس العطار، دلیل ما، قم، ۱۴۲۶ق.
*'''ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن'''، حسين بن محمد راغب اصفهانى، مرتضوي، تهران، 1374ش.
*'''السلطان المفرّج عن اهل الایمان فیمن رأی صاحب الزمان'''، علی بن عبدالکریم بهاءالدین نیلی، تحقیق قیس العطار، دلیل ما، قم، ۱۴۲۶ق.
*'''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية'''، اسماعيل بن حماد جوهرى، دار العلم للملايين، بيروت، 1376ق.
 
* '''فرهنگ فارسی عمید'''، حسن عميد، سرپرست تأليف و ويرايش فرهاد قربان‌زاده، اَشجَع،  تهران، ۱۳۸۹ش.
* '''كتاب العين'''، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.
* '''المحكم و المحيط الأعظم'''، على بن اسماعيل بن سيده، ، دار الكتب العلمية بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق.
* '''معجم مقاييس اللغة'''، احمد بن فارس،  مكتب الاعلام الاسلامي، قم، 1404ق.


{{پایان}}
{{پایان}}

نسخهٔ ‏۷ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۸

واژه‌شناسی

ساباط، واژه‌ای عربی، به معنای سازه‌ای سقف‌دار[۱] بین دو خانه[۲] یا دو دیوار[۳] است که زیر آن، راه عبور و گذر است.[۴] برخی، راه عبور را را در معنای آن ذکر نکرده‌اند.[۵] ریشه این واژه، «س،ب،ط» است، که به باور برخی، بر امتداد شیء دلالت کرده و گویا نزدیک به ریشه «ب،س،ط» است.[۶] این واژه، با سَوَابِيط و ساباطات جمع بسته شده است.[۷] ساباط، در واژه‌نامه‌های فارسی به معنای دالان، دهلیز،[۸] راهرو روپوشیده بین دو خانه یا دو دکان، و سقفی که در زیر آن راه ورود به خانه باشد[۹] آمده است.


در گذشته يک ساباط (گذر)، منسوب به امام زمان(ع)، متصل به ديوار آستان امام علي(ع)،در نجف قرار داشته است.[۱۰]

سید بهاءالدین حسینی نیلی، از عالمان سده هشتم قمری، نقل کرده است که در سال ۷۲۰ق، امام مهدی(ع) شبی به خانه یکی از شیعیان که فلج بود، آمده، او را شفا داد و سپس او را به یک ساباط (گذر) برد که متصل به دیوار آستان امام علی(ع) بود و به او گفت: «این ساباط، محل رفت‌وآمد من برای زیارت جدم امیرمؤمنان(ع) است. پس هر شب آن را ببند». از آن زمان، این ساباط به زیارتگاه مردم نجف تبدیل شد و هرکس برای آنجا نذری می‌کرد، حاجتش برآورده می‌شد.[۱۱] با توجه به توسعه‌های مکرر آستان مقدس پس از تاریخ گفته شده، این ساباط به احتمال زیاد در محدوده صحن شریف قرار گرفته و امروزه نشانی از آن باقی نمانده است.[۱۰]

پانوشت

  1. کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.
  2. کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸؛ المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.
  3. الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.
  4. کتاب العین، ج۷، ص۲۱۸؛ الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹؛ ترجمه مفردات الفاظ قرآن، ج۲، ص۱۷۸.
  5. المحکم و المحیط الأعظم، ج۸، ص۴۴۰.
  6. معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۸.
  7. الصحاح، ج۳، ص۱۱۲۹.
  8. لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه ساباط.
  9. فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه ساباط.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، فصلنامه فرهنگ زیارت، ش۳۰، ص۱۱۲.
  11. السلطان المفرّج عن اهل الایمان، ص4٧-4٨؛ بحار الانوار، ج5٢، ص٧4.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله مقام‌های حضرت مهدی(ع) در عراق، احمد خامه یار، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سی‌ام، بهار 1396، ص112 است.
  • بحار الانوار، محمدباقر مجلسي، مؤسسة الوفاء، بيروت، 1403ق، (1983م).
  • ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن، حسين بن محمد راغب اصفهانى، مرتضوي، تهران، 1374ش.
  • السلطان المفرّج عن اهل الایمان فیمن رأی صاحب الزمان، علی بن عبدالکریم بهاءالدین نیلی، تحقیق قیس العطار، دلیل ما، قم، ۱۴۲۶ق.
  • الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربية، اسماعيل بن حماد جوهرى، دار العلم للملايين، بيروت، 1376ق.
  • فرهنگ فارسی عمید، حسن عميد، سرپرست تأليف و ويرايش فرهاد قربان‌زاده، اَشجَع، تهران، ۱۳۸۹ش.
  • كتاب العين، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق.
  • المحكم و المحيط الأعظم، على بن اسماعيل بن سيده، ، دار الكتب العلمية بيروت، چاپ: اول، 1421 ه.ق.
  • معجم مقاييس اللغة، احمد بن فارس، مكتب الاعلام الاسلامي، قم، 1404ق.