جماء‌ عاقر

جَمّاء عاقر یا جماء العاقل، یکی از کوه‌های جماوات بوده و در غرب مدینه قرار گرفته است. فاصله این کوه با مسجد شریف نبوی(ص)‌ هفت کیومتر و با جماء‌ ام خالد، ۵۰۰ متر است. این کوه، در جنگ احد و خندق، محل سازماندهی و آمادگی لشکریان قریش برای جنگ با حضرت محمد(ص) بوده است.

نام

جَمّاء عاقر، به نام‌های «العاقر» و «العاقل» نیز خوانده شده است.

یکی از کوه‌های جماوات

جماء عاقر و دیگر جماوات در شهر مدینه.

نوشتار اصلی: کوه‌های جماوات

جَمّاء عاقر، یکی از کوه‌های سه‌گانه جماوات است. این کوه‌ها، شامل سه کوه کوچک و نزدیک به هم بوده که در غرب مدینه و در امتداد وادی عقیق قرار گرفته‌اند.

مکان

این کوه، در غرب مدینه بوده و دورترین کوه از بین کوه‌های جماوات به مدینه است. فاصله آن با حرم شریف نبوی(ص)، هفت کیلومتر و با جماء ام خالد، ۵۰۰ متر است. این کوه در شمال غربی جماء‌ تضارع و جماء ام خالد قرار دارد. طریق السلام نیز از شمال این کوه عبور می‌کند.

ویژگی

جماء عاقر، از دو جزء تشکیل شده و جزء شرقی که جزء‌ اصلی آن است، شکل ظاهری آن مانند دایره بوده و قطر آن نزدیک به دو کیلومتر است. جزء غربی آن،‌ متصل به جزء‌ دیگر بوده، طول آن نزدیک به دو کیلومتر و عرض آن نزدیک به ۴۰۰ متر است؛‌ از این رو، طول همه این کوه، نزدیک به چهار کیلومتر است. این کوه، از سنگ گرانیت سرخ مایل به سیاه تشکیل شده است.

در تاریخ

این کوه، در جنگ احد و خندق، محل سازماندهی و آمادگی لشکریان قریش برای جنگ با حضرت محمد(ص) بوده است. به باور برخی، راهی که بین این کوه و دو کوهِ دیگرِ جماوات کشیده شده، همان راهی است که لشکریان قریش در دو غزوه احد و احزاب، از آن گذشته‌اند.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.

الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، محمد بن موسی حازمی، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا.

الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض، ۱۴۲۵ق.

البلدان (ابن الفقیه)، ابوبکر احمد بن همدانی (ابن فقیه)، ۱۴۱۶ق.

تاریخ المدینة المنوره،‌ عمر بن شبه (ابن شبه)، دار الفکر،‌ قم، ۱۴۱۰ق.

تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، احمد یاسین احمد خیاری، عامه، عربستان، ۱۴۱۹ق‏.

معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.

وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، علی سمهودی،‌ دار الکتب العلمیه، بیروت، ۲۰۰۶م.