بدون خلاصۀ ویرایش
(←ویژگی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | ||
'''وادی | '''وادی مَهْزُور''' یا '''وادی مبعوث''' یا '''وادی قُریظه'''، | ||
==واژه‌شناسی== | ==واژه‌شناسی== | ||
وادی، واژه‌ای عربی، به معنای شکاف میان کوه‌ها، زمین‌های بلند و تپه‌ها است که مسیر عبور سیل است.<ref>كتاب العين، ج8، ص98؛ لسان العرب، ج15، ص384.</ref> به باور برخی، «وادی» بستر ریزش آبی است که از سیل به وجود آمده؛ از این رو، به درّه نیز وادی گفته‌اند.<ref name=":2">مفردات ألفاظ القرآن، ص862؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ج4، ص436.</ref> ریشه وادی، «و، د، ی» به معنای روان شدن است.<ref>تهذيب اللغة، ج14، ص163؛ المصباح المنير، ج2، ص654.</ref> جمع وادی، «اودیة» بوده<ref>كتاب العين، ج8، ص98.</ref> و در آیه{{قلم رنگ|سبز|فَسالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِها}}{{یادداشت|هر درهاى بقدر گنجایشش سيلاب مي‌گيرد.}}<ref>سوره رعد، آیه 17.</ref> به کار رفته است.<ref name=":2" /> برخی، برای برابرِ فارسی وادی، واژگان «رود فصلی»<ref>رویکردهای زیبایی‌شناسی شهری برای کناره رود فصلی، ص۲.</ref> و «رود-دره فصلی» را به کار برده‌اند.<ref>اصول و معیارهای طراحی ساماندهی رود-دره‌های فصلی؛ مجله مدیریت شهری، ش۳۳، ص۲۵۹.</ref> واژه‌هایی مانند آبراهه،{{یادداشت|به معنای گذرگاه سیل.}}<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه «آبراهه».</ref> مَسیل،<ref>''فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه «وادی».''</ref> آبکند و کال،<ref>''فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه «کال».''</ref> دیگر واژه‌های مترادف «وادی» در زبان فارسی است. | وادی، واژه‌ای عربی، به معنای شکاف میان کوه‌ها، زمین‌های بلند و تپه‌ها است که مسیر عبور سیل است.<ref>كتاب العين، ج8، ص98؛ لسان العرب، ج15، ص384.</ref> به باور برخی، «وادی» بستر ریزش آبی است که از سیل به وجود آمده؛ از این رو، به درّه نیز وادی گفته‌اند.<ref name=":2">مفردات ألفاظ القرآن، ص862؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ج4، ص436.</ref> ریشه وادی، «و، د، ی» به معنای روان شدن است.<ref>تهذيب اللغة، ج14، ص163؛ المصباح المنير، ج2، ص654.</ref> جمع وادی، «اودیة» بوده<ref>كتاب العين، ج8، ص98.</ref> و در آیه{{قلم رنگ|سبز|فَسالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِها}}{{یادداشت|هر درهاى بقدر گنجایشش سيلاب مي‌گيرد.}}<ref>سوره رعد، آیه 17.</ref> به کار رفته است.<ref name=":2" /> برخی، برای برابرِ فارسی وادی، واژگان «رود فصلی»<ref>رویکردهای زیبایی‌شناسی شهری برای کناره رود فصلی، ص۲.</ref> و «رود-دره فصلی» را به کار برده‌اند.<ref>اصول و معیارهای طراحی ساماندهی رود-دره‌های فصلی؛ مجله مدیریت شهری، ش۳۳، ص۲۵۹.</ref> واژه‌هایی مانند آبراهه،{{یادداشت|به معنای گذرگاه سیل.}}<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه «آبراهه».</ref> مَسیل،<ref>''فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه «وادی».''</ref> آبکند و کال،<ref>''فرهنگ جامع واژگان مترادف و متضاد زبان فارسی، ذیل واژه «کال».''</ref> دیگر واژه‌های مترادف «وادی» در زبان فارسی است. | ||
«مَهْزُور» از ریشه «ه، ر، ز» است، که به معنای «زدن با عصا به پشت و پهلو»<ref>تهذيب اللغة، ج6، ص88.</ref> و «زدن با چوب»<ref>جمهرة اللغة، ج2، ص712.</ref> آمده است. برخی، قید «شدید» را به معنای نخست<ref>المحكم و المحيط الأعظم، ج4، ص229.</ref> و برخی، به معنای دوم افزوده‌اند.<ref>القاموس المحيط، ج2، ص259؛ لسان العرب، ج5، ص263.</ref> «مهزور» به معنای کسی است که با عصا به پشت و پهلوی او زده شده باشد.<ref>القاموس المحيط، ج2، ص259؛ تاج العروس، ج7، ص621.</ref> | |||
==نام== | ==نام== | ||
وادی مَهْزُور،<ref>مراصد الإطلاع علي أسماء الأمكنة و البقاع، ج3، ص1340.</ref> پیش از اسلام «قُریظه» نام داشت. این نامگذاری به علت ساکن شدن بنی‌قریظه در کنار این وادی بوده است. برخی، در گذشته آن را «وادی الغاوی» خوانده‌اند.<ref>المغانم المطابه فی معالم طابه، ص۴۷۲.</ref> برخی از مردم مدینه، به ویژه ساکنان حرّه، آن را «وادی مبعوث» می‌نامند؛ زیرا برخی از سرشاخه‌های آن از بالای «حرّه مبعوث» می‌آید.<ref>معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ، ج1، ص705 و ۷۰۶.</ref> بر پایه گزارشی در ۱۴۱۸ق. امروزه نام‌های پیشین آن فراموش شده و تنها با نام‌های وادی مهزور و وادی مبعوث شناخته می‌شود.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۲، ص۷۰۵.</ref> | |||
وادی | |||
==مکان== | ==مکان== | ||
در مسیر خود از جنوب شرقی | در مسیر خود از جنوب شرقی | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۴: | ||
*'''تاریخ مدینه منوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، ترجمه، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۰ش. | *'''تاریخ مدینه منوره'''، عمر بن شبه (ابن شبه)، ترجمه، نشر مشعر، تهران، ۱۳۸۰ش. | ||
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین احمد خیاری، عامه، عربستان، ۱۴۱۹ق. | *'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین احمد خیاری، عامه، عربستان، ۱۴۱۹ق. | ||
*'''تاج العروس من جواهر القاموس'''، محمد بن محمد مرتضى زبيدى، دار الفكر، بيروت، 1414ق. | |||
*'''ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن'''، حسين بن محمد راغب اصفهانى، ، مرتضوي، تهران، 1374ش. | *'''ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن'''، حسين بن محمد راغب اصفهانى، ، مرتضوي، تهران، 1374ش. | ||
*'''تهذيب اللغة'''، محمد بن احمد ازهرى، احياء التراث العربي، بيروت، 1421ق. | *'''تهذيب اللغة'''، محمد بن احمد ازهرى، احياء التراث العربي، بيروت، 1421ق. | ||
*'''جمهرة اللغة'''، محمد بن حسن بن درید (ابن دريد)، دار العلم للملايين، بيروت، 1988م. | |||
*[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/613 '''حجاز در صدر اسلام'''،] صالح احمد على، ترجمه عبدالمحمد آیتی، نشر مشعر، تهران، 1375ش. | *[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/613 '''حجاز در صدر اسلام'''،] صالح احمد على، ترجمه عبدالمحمد آیتی، نشر مشعر، تهران، 1375ش. | ||
*'''الدرة الثمينة في أخبار المدينة'''، محمد بن محمود بن نجار (ابن نجار)، تحقیق و تصحیح حسين محمدعلى شكرى، دار الارقم بن ابي الارقم، بيروت، اول، بی‌تا. | *'''الدرة الثمينة في أخبار المدينة'''، محمد بن محمود بن نجار (ابن نجار)، تحقیق و تصحیح حسين محمدعلى شكرى، دار الارقم بن ابي الارقم، بيروت، اول، بی‌تا. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۸: | ||
*'''[https://www.vajehyab.com/amid/الف فرهنگ فارسی عمید]'''، حسن عمید، سرپرست تألیف و ویرایش فرهاد قربان‌زاده، اشجع، ۱۳۸۹ش. | *'''[https://www.vajehyab.com/amid/الف فرهنگ فارسی عمید]'''، حسن عمید، سرپرست تألیف و ویرایش فرهاد قربان‌زاده، اشجع، ۱۳۸۹ش. | ||
*'''القاموس المحيط'''، محمد بن يعقوب فيروز آبادى، دار الكتب العلمية، بيروت، 1415ق. | |||
*'''كتاب العين'''، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق. | *'''كتاب العين'''، خليل بن احمد فراهيدى، نشر هجرت، قم، 1409ق. | ||
*'''لسان العرب'''، محمد بن مكرم (ابن منظور)، دار صادر، بيروت، 1414ق. | *'''لسان العرب'''، محمد بن مكرم (ابن منظور)، دار صادر، بيروت، 1414ق. | ||
*'''المحكم و المحيط الأعظم'''، على بن اسماعيل بن سیده (ابن سيده)، دار الكتب العلمية، بيروت، 1421ق. | |||
*'''مراصد الإطلاع علي أسماء الأمكنة و البقاع'''، ابن عبد الحق بغدادى، دار الجيل، بيروت، 1412ق. | *'''مراصد الإطلاع علي أسماء الأمكنة و البقاع'''، ابن عبد الحق بغدادى، دار الجيل، بيروت، 1412ق. | ||
*'''المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير للرافعى'''، احمد بن محمد فيومى، مؤسسه دار الهجرة، قم، 1414ق. | *'''المصباح المنير فى غريب الشرح الكبير للرافعى'''، احمد بن محمد فيومى، مؤسسه دار الهجرة، قم، 1414ق. | ||