مسجد آصفیه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۳۷

مکان

مسجد آصف در عراق، بغداد، محله شورجه و در خیابان جمهوری قرار دارد. این مسجد نزدیک مدرسه مستنصریه و مشرف به رود فرات است.^[۱]

پیشینه

این مسجد، در اصل یک دارالقرآن وابسته به مدرسه مستنصریه بغداد بود که گفته می‌شود در سال 1017ق، محمد چلبی، آن را به یک تکیه یا خانقاه طریقت مولویه^{[یادداشت ۱]} تبدیل کرد و در آن زمان، به نام مولاخانه^{[یادداشت ۲]} نامیده شد.

سپس در دوره ژداوود پاشا والی عثمانی (ح. 1232- 1241ق)، بازسازی و به مسجد تبدیل شد و ازآن‌پس با انتساب به داوود پاشا که ملقب به آصف ‌الزمان بود، به مسجد آصفیه نامیده شد.^[۲]

مدفونان

برخی نویسندگان شیعه، یکی از دو قبر در این مسجد را متعلق به محمد بن یعقوب کلینی (م. ۳۲۸ یا ۳۲۹ق) دانسته‌اند.^[۳] به باور اهل سنت بغداد، قبری که به شیخ کلینی منسوب است، قبر حارث محاسبی، از صوفیان سده چهارم قمری است.^[۴] برخی، این مقبره را مدفن یکی از خلیفه‌های عباسی دانسته^[۵] و برخی این باور را رد کرده‌اند.^[۶] در باوری دیگر، این مقبره متعلق به ابومحمدحسن بن قاسم بن هبة الله نیلی از شخصیت‌های نیمه دوم سده هفتم قمری است.^[۷]

قبر دیگر، به ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان، معروف به شیخ کراجکی از عالمان شیعه در نیمه نخست سده پنجم قمری منسوب است.^[۸]

بنا

مساحت مسجد، نزدیک به ۶۰۰ متر است و دارای سه ورودی است که دو ورودی، متصل به شبستان مسجد و ورودی سوم، متصل به مقبره است. اتاق مقبره، مربع شکل و طول هر ضلع آن، هفت متر است. قبر منسوب به شیخ کلینی، میان اتاق قرار دارد و روی آن، یک صندوق چوبی مشبک، نصب شده است.^[۹] قبر منسوب به شیخ کراجکی نیز در همین اتاق قرار دارد. مسجد آصفیه، دارای یک گلدسته و دو گنبد آبی سبزرنگ است که یکی از این دو گنبد، بر اتاق مقبره قرار دارد.^[۱۰]

پانویس

↑ زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۲.
↑ دلیل خارطة بغداد المفصل، ص 181.
↑ دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١۶؛ مراقد المعارف، ج٢، ص٢١۷ به نقل از روضة الواعظین.
↑ دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١۴؛ مراقد بغداد، ص٨؛ تاريخ محاسن بغداد، الكيلانى البغدادى، ص٢۴۶. رک: جامع الانوار فى مناقب الاخيار، ص٢٩٧.
↑ تاريخ مساجد بغداد وآثارها، شكرى الآلوسى، صص٣٠ و ٣١.
↑ زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۷. رک: دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١٣؛ خير الزاد، ص٨۵.
↑ تلخيص مجمع الآداب، ج۴، صص٩٠ و ٩٢.
↑ زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۲.
↑ معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص 335.
↑ زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۸.

↑ منسوب به مولوی، شاعر ایرانی.
↑ درواقع «مولوی خانه».

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم. بخش «مقبره شیخ کلینی و شیخ کراجکی‌»، ج1، ص362، است.

[1] زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۲.

[4] دلیل خارطة بغداد المفصل، ص 181.

[5] دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١۶؛ مراقد المعارف، ج٢، ص٢١۷ به نقل از روضة الواعظین.

[6] دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١۴؛ مراقد بغداد، ص٨؛ تاريخ محاسن بغداد، الكيلانى البغدادى، ص٢۴۶. رک: جامع الانوار فى مناقب الاخيار، ص٢٩٧.

[7] تاريخ مساجد بغداد وآثارها، شكرى الآلوسى، صص٣٠ و ٣١.

[8] زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۷. رک: دليل خارطة بغداد المفصل، ص٣١٣؛ خير الزاد، ص٨۵.

[9] تلخيص مجمع الآداب، ج۴، صص٩٠ و ٩٢.

[10] زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۲.

[11] معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص 335.

[12] زیارتگاه‌های عراق، ص۳۶۸.

[2] منسوب به مولوی، شاعر ایرانی.

[3] درواقع «مولوی خانه».

[۱]

[یادداشت ۱]

[یادداشت ۲]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 ==پیشینه==
+[[پرونده:مسجد آصفیه (قدیمی).jpg|بندانگشتی|تصویری قدیمی از مسجد آصفیه.]]
 این مسجد، در اصل یک دارالقرآن وابسته به مدرسه مستنصریه بغداد بود که گفته می‌شود در سال 1017ق، محمد چلبی، آن را به یک تکیه یا [[خانقاه]] طریقت مولویه<ref group="یادداشت">منسوب به مولوی، شاعر ایرانی.</ref> تبدیل کرد و در آن زمان، به نام مولاخانه<ref group="یادداشت">درواقع «مولوی خانه».</ref> نامیده شد.