آیه ۲۰۳ سوره بقره

متن و ترجمه

﴿

وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَعْدُودَاتٍ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَنْ تَأَخَّرَ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

و خدا را در روزهای معلوم و معینی [که یازدهم، دوازدهم و سیزدهم ماه ذوالحجه ایام وقوف در منی است] یاد کنید. پس هر که در دو روز [واجبات منی را انجام دهد و به کوچ کردن از آن] شتاب ورزد، گناهی بر او نیست، و هر که [تا روز سوم] تأخیر کند، بر او هم گناهی نیست، [اختیار کردن وقوف در منی چه در دو روز، چه در سه روز] برای کسی است که [از محرمات احرام] پرهیز کرده است. و از خدا پروا کنید و بدانید که یقیناً همه شما به سوی او محشور خواهید شد.

﴾

شرح واژگان

«اثم اين واژه در اصل به معناى تأخير و بطىء است، چنانكه گفته مى‌شود: ناق آثم، يعنى شترى كه از قافله عقب مانده است. اثم به معناى ذنب و وزر نيز از همين معنا گرفته شده است، زيرا گناهكار از خير و ثواب عقب مى‌ماند. ^١ در مواردى از قرآن كريم نيز به همين معنا به كار رفته است، چنانكه مى‌فرمايد: «وَ إِذٰا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللّٰهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ (بقره: ٢٠۶)»، يعنى به دليل عزت موهوم خود در مقابل تقوا كُند و بطىء هستند، و يا مى‌فرمايد: «وَ لاٰ تَكْتُمُوا الشَّهٰادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْهٰا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ (بقره: 284)». يعنى كتمان شهادت باعث كُندى انسان در رسيدن به خير و وصول به حق مى‌شود.

البته در كاربرد بعدى، اين واژه به معناى ذنب، وزر و معصيت با تفاوت‌هايى كه با واژگان هم‌نوا دارد به كار رفته است. ^٢

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب درسنامه تفسیر آیات حج، محمد فاکر میبدی، قم، حوزه نماینگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۷ش. است.