کوه سلع: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
(ایجاد مدخل)
 
خط ۸: خط ۸:
سلع را به راه‌های میان دو کوه، اطلاق کرده اند. هنگامی که کوهی در بین دو وادی قرار گرفته باشد، نقطه مرتفع کوه به عنوان حد فاصل دو وادی، سلع نامیده می شده است<ref>.  معجم البلدان، ج3، ص236.</ref>. برخی، سلع را نام مشترک برخی کوهها در شبه جزیره دانسته اند.<ref>. معجم المعالم الجغرافیه، ص160؛ آثار المدینه المنوره، ص203.</ref>
سلع را به راه‌های میان دو کوه، اطلاق کرده اند. هنگامی که کوهی در بین دو وادی قرار گرفته باشد، نقطه مرتفع کوه به عنوان حد فاصل دو وادی، سلع نامیده می شده است<ref>.  معجم البلدان، ج3، ص236.</ref>. برخی، سلع را نام مشترک برخی کوهها در شبه جزیره دانسته اند.<ref>. معجم المعالم الجغرافیه، ص160؛ آثار المدینه المنوره، ص203.</ref>


==مکان کوه سلع و ویژگی‌های آن==
==ویژگی‌های جغرافیایی==
کوه سلع در شمال غربی مدینه قدیم و مرکز مدینه فعلی، در فاصله ۵۰۰ متری شمال غربی مسجد النبی، یا در نزدیکی بازار مدینه<ref>. عمده الاخبار، ص295؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290، 296.</ref> قرار دارد که گاه با نام کوه ثواب یا بواب شناخته می شده است<ref>. وفاء الوفاء، ج4، ص93؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290؛ موسوعه العتبات المقدسه، ج3، ص288. </ref>. کشیدگی کوه از شمال و جنوب، آن را به بیضی شبیه کرده است. طول تقریبی آن۱۰۰۰ متر و عرض آن در پهن ترین جاها به ۸۵۰ و در نازک ترین قسمتها ۲۵۰ متر و  میانگین ارتفاع آن ۸۰ متر است.<ref>. معالم المدینه المنوره، ج1، ص300.</ref>
کوه سلع در شمال غربی مدینه قدیم و مرکز مدینه فعلی، در فاصله ۵۰۰ متری شمال غربی مسجد النبی، یا در نزدیکی بازار مدینه<ref>. عمده الاخبار، ص295؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290، 296.</ref> قرار دارد که گاه با نام کوه ثواب یا بواب شناخته می شده است<ref>. وفاء الوفاء، ج4، ص93؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290؛ موسوعه العتبات المقدسه، ج3، ص288. </ref>. کشیدگی کوه از شمال و جنوب، آن را به بیضی شبیه کرده است. طول تقریبی آن۱۰۰۰ متر و عرض آن در پهن ترین جاها به ۸۵۰ و در نازک ترین قسمتها ۲۵۰ متر و  میانگین ارتفاع آن ۸۰ متر است.<ref>. معالم المدینه المنوره، ج1، ص300.</ref>


نسخهٔ ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۲

کوه سَلع: نام کوهی در مرکز مدینه. این کوه در گذشته شمال غربی قرار داشته است. اینکوه بیضی‌شکل است و حدود هزار متر ارتفاع دارد. کوه سلع در دوره جاهلیت و صدر اسلام، محل رندگی قبایل جهینه، بلی و بنی‌اشجع بن زید بوده است.

در جنگ احزاب، حفر خندق از دامنه این کوه آغاز شد. در دامنه غربی آن، غار و مسجد بنی‌حرام واقع شده است که اقامتگاه پیامبر هنگام حفر خندق بوده است. بعدها قبه کوچکی در محل این غار ساخته شد.

در شرق مکه هم کوه کم‌ارتفاعی به این نام شناخته می‌شده است.

واژه‌شناسی

سلع را به راه‌های میان دو کوه، اطلاق کرده اند. هنگامی که کوهی در بین دو وادی قرار گرفته باشد، نقطه مرتفع کوه به عنوان حد فاصل دو وادی، سلع نامیده می شده است[۱]. برخی، سلع را نام مشترک برخی کوهها در شبه جزیره دانسته اند.[۲]

ویژگی‌های جغرافیایی

کوه سلع در شمال غربی مدینه قدیم و مرکز مدینه فعلی، در فاصله ۵۰۰ متری شمال غربی مسجد النبی، یا در نزدیکی بازار مدینه[۳] قرار دارد که گاه با نام کوه ثواب یا بواب شناخته می شده است[۴]. کشیدگی کوه از شمال و جنوب، آن را به بیضی شبیه کرده است. طول تقریبی آن۱۰۰۰ متر و عرض آن در پهن ترین جاها به ۸۵۰ و در نازک ترین قسمتها ۲۵۰ متر و میانگین ارتفاع آن ۸۰ متر است.[۵]

پوشش گیاهی

این کوه، سنگهای رسوبی و گدازه ای با رنگهای مختلف، از جنس گرانیت و بازالت و گونه‌های دیگر دارد. وجود معدن سیمان که در این کوه ادعا می شده، ثابت نشده است.[۶] پوشش گیاهی کوه، درختچه‌ها و علف‌هایی است که خوراک دامها می شوند.[۷]

ساکنان و رویدادهای مهم

کوه سلع در عصر جاهلیت و دوران اسلامی ، محل سکونت قبایلی چون جهینه، بلی، بنی اشجع بن زید بوده است.[۸] حفر خندقی در جنگ احزاب سال پنجم هجری، از دامنه این کوه آغاز شده بود.[۹] در دامنه غربی کوه، غار و مسجد بنی حرام قرار دارد که اقامتگاه پیامبر در هنگام حفر خندق بوده و بعدها در محل غار نشانه ای ساخته شد و قبه ای کوچک بر آن بنا گردید.[۱۰] برخی، از حفر چشمه ای به دست پیامبر در این غار یاد کرده اند.[۱۱] وجود سنگ نوشته ای به زبان کوفی در باره ابوبکر و عمر، در دامنه جنوبی کوه که برخی ادعا کرده اند،[۱۲] در تحقیق میدانی دیده نشده است.[۱۳]

کوه دیگری به نام سلع

در شرق مکه، در نزدیکی کوه طارقی نیز، کوه کم ارتفاعی به نام سلع که گاه به آن سلوع می گفته اند، شناخته می شده است. حد حرم در بخش غربی آن واقع شده و تمام یا بخشی از آن در محدوده خارج از حرم قرار دارد.[۱۴]

پانویس

  1. ↑ . معجم البلدان، ج3، ص236.
  2. ↑ . معجم المعالم الجغرافیه، ص160؛ آثار المدینه المنوره، ص203.
  3. ↑ . عمده الاخبار، ص295؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290، 296.
  4. ↑ . وفاء الوفاء، ج4، ص93؛ معالم المدینه المنوره، ج1، ص290؛ موسوعه العتبات المقدسه، ج3، ص288.
  5. ↑ . معالم المدینه المنوره، ج1، ص300.
  6. ↑ . آثار المدینه المنوره، ص203.
  7. ↑ . نک:معالم المدینه المنوره، ج1، ص300-310.
  8. ↑ . معالم المدینه المنوره، ج1، ص 291.
  9. ↑ . آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 295.
  10. ↑ . آثار المدینه المنوره، ص233.
  11. ↑ . الدره الثمینه، ص64؛ معالم المدینه، ج1، ص312-322
  12. ↑ . مرآه الحرمین، ج1، ص389؛ و نیز نک: مدینه شناسی، ج2، ص362.
  13. ↑ . معالم المدینه المنوره، ج1، ص293.
  14. ↑ . معالم مکه التاریخیه و الاثریه، ص136-137.

منابع

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل سَلع.
  • آثار اسلامی مکه و مدینه: رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش.
  • آثار المدینة المنوره: عبدالقدوس الانصاری، مدینه، المکتبه السلفیه، ۱۳۹۳ق.
  • الدرة الثمینة فی أخبار المدینة: محمد بن محمود نجار، تحقیق حسین محمد علی شکری، بیروت، دار الارقم.
  • عمدة الاخبار فی مدینة المختار: احمد بن عبدالحمید العباسی، مصحح محمد الطبیب الانصاری، حمد الجاسر، مدینه، اسعد درابزونی الحسینی.
  • مدینه‌شناسی: سید محمد باقر نجفی، تهران، شرکت قلم، ۱۳۶۴ش.
  • مرآة الحرمین: ابراهیم رفعت باشا (درگذشت ۱۳۵۳ق)، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، بی‌تا.
  • معالم المدینة المنورة بن العمارة و التاریخ: عبدالعزیز بن عبدالرحمان کعکی، بیروت، دار و مکتبة الهلال، ۱۴۱۹ق.
  • معالم مکة التاریخیه: عاتق بن غیث البلادی، مکه، دار مکه، ۱۴۰۳ق.
  • معجم البلدان: یاقوت بن عبدالله الحموی (درگذشت ۶۲۶ق)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م.
  • معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویه: عاتق بن غیث البلادی (درگذشت ۱۴۳۱ق)، مکه، دار مکه، ۱۴۰۲ق.
  • موسوعة العتبات المقدسه: جعفر خلیلی، بیروت، الاعلمی، ۱۴۰۷ق.
  • وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی: علی بن عبدالله السمهودی (درگذشت ۹۱۱ق)، تحقیق محمد محیی‌الدین عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۲۰۰۶م.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=کوه_سلع&oldid=38866»