بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری): تفاوت میان نسخه‌ها
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
عاطفه فتاحی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
در این زمان، معماری مسجد تا باب السلام در دیوار غربی ادامه یافت. پادشاه یمن، مظفر شمس الدین یوسف، نیز منبری را برای مسجد ارسال نمود.<ref>مدینه منوره، ص99</ref> | در این زمان، معماری مسجد تا باب السلام در دیوار غربی ادامه یافت. پادشاه یمن، مظفر شمس الدین یوسف، نیز منبری را برای مسجد ارسال نمود.<ref>مدینه منوره، ص99</ref> | ||
==سیف الدین قطز == | ==سیف الدین قطز (658-655ه/1260-1257) == | ||
کار بازسازی در این زمان ادامه یافت. بازسازی در جهت جنوبی یعنی جناح قبله از باب السلام و باب الرحمه در جهت غربی تا باب جبرئیل و باب النسا در جهت شرقی تکمیل شد.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | کار بازسازی در این زمان ادامه یافت. بازسازی در جهت جنوبی یعنی جناح قبله از باب السلام و باب الرحمه در جهت غربی تا باب جبرئیل و باب النسا در جهت شرقی تکمیل شد.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | ||
==بیبرس== | ==بیبرس (676-658ه/1277-1260)== | ||
در این زمان تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد. اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت. ناظر این اصلاحات جمال الدین محسن صالحی بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | در این زمان تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد. اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت. ناظر این اصلاحات جمال الدین محسن صالحی بود.<ref>مدینه منوره، ص 99</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
علی رغم منابع دیگر، سمهودی از ساخت مناره‌های سنجاریه، خشبیه(چوبین)، رئیسیه، در این زمان خبر می‌دهد. و زمان ساخت آن ها را سال 654ه/1256م بیان می‌کند.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | علی رغم منابع دیگر، سمهودی از ساخت مناره‌های سنجاریه، خشبیه(چوبین)، رئیسیه، در این زمان خبر می‌دهد. و زمان ساخت آن ها را سال 654ه/1256م بیان می‌کند.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
سلطان زین الدین کتبغا | |||
در این دوره، در سال 694ه، مقصوره چوبی به شکل پنجره ای مشبک میان آن و سقف تکمیل گردید.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref> | |||
==ناصرمحمدبن قلاوون== | ==ناصرمحمدبن قلاوون== | ||
وی در سال 701ه/1301م، سقف مقبره نبوی را مرمت نمود. و در سال‌های 6-705ه سقف رواق‌های شرقی و غربی مقابل صحن را بازسازی کرد و آن را با سقف شمالی که در دوره بیبرس ساخته شده بود هم تراز کرد. مأذنه جنوب غربی را | وی در سال 701ه/1301م، سقف مقبره نبوی را مرمت نمود. و در سال‌های 6-705ه سقف رواق‌های شرقی و غربی مقابل صحن را بازسازی کرد و آن را با سقف شمالی که در دوره بیبرس ساخته شده بود هم تراز کرد.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
در این دوره،شیخ‌الحرم<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref>، مأذنه جنوب غربی(مأذنه باب السلام<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref>) را با ارتفاع 95 ذراع(47/31 متر) مجدد احیا نمود.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> هزینه این کار را از ذخایر حرم نبوی و نیز وجه حاصل از فروش ذخائر موجود، فراهم نمود.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138</ref> | |||
سمهودی احیای مأذنه شمال غربی را نیز در این دوره و در سال 706ه ذکر کرده است.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | |||
در سال 729ه، دو رواق به به رواق‌های جناح جنوبی اضافه شد و تعداد رواق‌ها به 7 رواق رسید.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | قسمت های مسقف از سمت سایبان قبله، گسترش یافت. در کنار این صحن دو رواق موازی با دیوار قبله با طاق‌هایی که تا آن زمان در آن‌جا معهود نبود ایجاد شد.<ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی د رطول تاریخ، ص 138</ref> بدین ترتیب در سال 729ه، دو رواق به به رواق‌های جناح جنوبی اضافه شد و تعداد رواق‌ها به 7 رواق رسید.<ref>مدینه منوره، ص 100</ref> | ||
==سلطان ناصرحسن== | ==سلطان ناصرحسن== | ||
در این دوره اصلاحاتی بر گنبد مقبره نبوی انجام شد و پوشش سربی آن بازسازی شد. تاریخ این امر در برخی منابع سال‌های 62-755ه ذکر شده است. | در این دوره اصلاحاتی بر گنبد مقبره نبوی انجام شد و پوشش سربی آن بازسازی شد. تاریخ این امر در برخی منابع سال‌های 62-755ه ذکر شده است.<ref>مدینه منوره، ص 101</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص138</ref> | ||
شیخ خدام حرم در این زمان عزالدین دینار بوده‌است.<ref>مدینه منوره، ص 100-101</ref> | شیخ خدام حرم در این زمان عزالدین دینار بوده‌است.<ref>مدینه منوره، ص 100-101</ref> | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۶: | ||
آخرین اصلاحات ممالیک بحری در زمان سلطان شعبان انجام شد. در سال 765ه گنبد مقبره نبوی مرمت شد. | آخرین اصلاحات ممالیک بحری در زمان سلطان شعبان انجام شد. در سال 765ه گنبد مقبره نبوی مرمت شد. | ||
در سال 767ه نیز بر روی دیوارهای مسجد، کنگره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 101</ref> | در سال 767ه نیز بر روی دیوارهای مسجد، کنگره ساخته شد.<ref>مدینه منوره، ص 101</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریه، ص 138</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۱۷ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۲۰
بازسازی مسجدالنبی (ممالیک بحری)، پس از استیلا مغول بر بغداد و پایان یافتن حکومت عباسیان در بغداد، مملوکیان بحری بازسازی مسجدالنبی را بر عهده‌گرفتند.
نورالدین بن عزالدین (57-655ه/59-1257م)
در این دوره، اولین بازسازی پس از آتش‌سوزی اواخر دوره عباسی صورت گرفت. البته در اواخر دوره مستعصم قبل تسلط مغول بر بغداد، بازسازی در حد تعمیر سقف و اطراف آن صورت گرفته‌بود.
در این زمان، معماری مسجد تا باب السلام در دیوار غربی ادامه یافت. پادشاه یمن، مظفر شمس الدین یوسف، نیز منبری را برای مسجد ارسال نمود.[۱]
سیف الدین قطز (658-655ه/1260-1257)
کار بازسازی در این زمان ادامه یافت. بازسازی در جهت جنوبی یعنی جناح قبله از باب السلام و باب الرحمه در جهت غربی تا باب جبرئیل و باب النسا در جهت شرقی تکمیل شد.[۲]
بیبرس (676-658ه/1277-1260)
در این زمان تعمیر سقف مسجد کامل شد. سقفی بالای سقف مسجد ساخته شد. اما سقف شمالی فقط یک سقف داشت. ناظر این اصلاحات جمال الدین محسن صالحی بود.[۳]
در قسمت شمالی چهار رواق ایجاد شد، در حالی‌که تعداد رواق‌ها در دوره عباسی 5 رواق بود.[۴]
در سال 666ه، بیبرس منبری را برای مسجد فرستاد. مقصوره‌ای از جنس چوب به ارتفاع 3/5 متر در اطراف قبر نبوی ساخته شد.[۵] این مقصوره دارای سه در بود. [۶][۷]
در این دوره محوطه مسجد با سنگریزه‌های وادی عقیق موسم به حمره رمله، مفروش شد.[۸]
قلاوون
در این زمان به سال 678ه برای اولین بار بر مقبره نبوی گنبد قرار گرفت. از این گنبد با نام قبه البیضاء نیز یاد شده است. [۹]سطح مقطع این گنبد، مربع و بالای آن هشت ضلعی بود. جنس این گنبد از چوب و بر ستون‌ها قرار داشت. روی آن با سرب پوشانده شده بود . این گنبد دارای پنچره‌ای بود که مشرف بر سقف زیرین مسجد بود. سقف زیرین با مشمع پوشانده شده بود سطح نزدیک گنبد با سرب احاطه شده‌بود.[۱۰] ناظر ساخت گنبد، کمال‌الدین بن برهان ربعی بود.[۱۱]
در این دوره، در سال 686ه/1287م وضوخانه‌ای در خارج مسجد، نزدیک باب السلام ساخته‌شد. ناظر ساخت آن علاءالدین، معروف به اقمر بود.[۱۲]
علی رغم منابع دیگر، سمهودی از ساخت مناره‌های سنجاریه، خشبیه(چوبین)، رئیسیه، در این زمان خبر می‌دهد. و زمان ساخت آن ها را سال 654ه/1256م بیان می‌کند.[۱۳]
سلطان زین الدین کتبغا
در این دوره، در سال 694ه، مقصوره چوبی به شکل پنجره ای مشبک میان آن و سقف تکمیل گردید.[۱۴]
ناصرمحمدبن قلاوون
وی در سال 701ه/1301م، سقف مقبره نبوی را مرمت نمود. و در سال‌های 6-705ه سقف رواق‌های شرقی و غربی مقابل صحن را بازسازی کرد و آن را با سقف شمالی که در دوره بیبرس ساخته شده بود هم تراز کرد.[۱۵]
در این دوره،شیخ‌الحرم[۱۶]، مأذنه جنوب غربی(مأذنه باب السلام[۱۷]) را با ارتفاع 95 ذراع(47/31 متر) مجدد احیا نمود.[۱۸] هزینه این کار را از ذخایر حرم نبوی و نیز وجه حاصل از فروش ذخائر موجود، فراهم نمود.[۱۹]
سمهودی احیای مأذنه شمال غربی را نیز در این دوره و در سال 706ه ذکر کرده است.[۲۰]
قسمت های مسقف از سمت سایبان قبله، گسترش یافت. در کنار این صحن دو رواق موازی با دیوار قبله با طاق‌هایی که تا آن زمان در آن‌جا معهود نبود ایجاد شد.[۲۱] بدین ترتیب در سال 729ه، دو رواق به به رواق‌های جناح جنوبی اضافه شد و تعداد رواق‌ها به 7 رواق رسید.[۲۲]
سلطان ناصرحسن
در این دوره اصلاحاتی بر گنبد مقبره نبوی انجام شد و پوشش سربی آن بازسازی شد. تاریخ این امر در برخی منابع سال‌های 62-755ه ذکر شده است.[۲۳][۲۴]
شیخ خدام حرم در این زمان عزالدین دینار بوده‌است.[۲۵]
سلطان شعبان
آخرین اصلاحات ممالیک بحری در زمان سلطان شعبان انجام شد. در سال 765ه گنبد مقبره نبوی مرمت شد.
در سال 767ه نیز بر روی دیوارهای مسجد، کنگره ساخته شد.[۲۶][۲۷]
پانویس
- ↑ مدینه منوره، ص99
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ مدینه منوره، 99
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص 231
- ↑ عماره المسجد نبوی، ص 232
- ↑ عماره المسجد النبوی، ص239
- ↑ مدینه منوره، ص 99
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 138
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی د رطول تاریخ، ص 138
- ↑ مدینه منوره، ص 100
- ↑ مدینه منوره، ص 101
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص138
- ↑ مدینه منوره، ص 100-101
- ↑ مدینه منوره، ص 101
- ↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریه، ص 138