نماز طواف (فتاوای مراجع): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح ارقام) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
این مقاله فتوای مراجع درباره نماز | این مقاله فتوای مراجع درباره نماز طواف، برگرفته از [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمناسک_حج_چاپ_۱۳۹۷.pdf&page=369 کتاب مناسک حج، ص۱۶۶] است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم فقهی این مقاله را بخوانید← [[نماز طواف]] | ||
== چگونگی == | == چگونگی == | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
* '''آیة الله خویی:''' در صورت عدم تمکن از نماز نزدیک مقام، می‌تواند با رعایت الأقرب فالأقرب دورتر نماز بخواند ولی به هر حال باید پشت مقام باشد. | * '''آیة الله خویی:''' در صورت عدم تمکن از نماز نزدیک مقام، می‌تواند با رعایت الأقرب فالأقرب دورتر نماز بخواند ولی به هر حال باید پشت مقام باشد. | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' در مواقع ازدحام طواف‌کنندگان، لازم نیست نماز طواف واجب را نزد مقام بخواند، هرچند بتواند با محافظت همراهان، نزدیک مقام نماز بخواند؛ بنابراین می‌تواند تا جایی که مزاحمت طواف‌کنندگان نباشد عقب برود، اما باید پشت مقام بایستد به طوری که عرفاً رو به مقام و کعبه باشد و نماز در قسمت‌های راست و چپ مقام، صحیح نیست، هرچند به مقام نزدیک‌تر باشد. | * '''آیة الله زنجانی:''' در مواقع ازدحام طواف‌کنندگان، لازم نیست نماز طواف واجب را نزد مقام بخواند، هرچند بتواند با محافظت همراهان، نزدیک مقام نماز بخواند؛ بنابراین می‌تواند تا جایی که مزاحمت طواف‌کنندگان نباشد عقب برود، اما باید پشت مقام بایستد به طوری که عرفاً رو به مقام و کعبه باشد و نماز در قسمت‌های راست و چپ مقام، صحیح نیست، هرچند به مقام نزدیک‌تر باشد. | ||
* '''آیة الله سبحانی:''' در این مسئله و مسئله بعدی طبق ذیل مسئله | * '''آیة الله سبحانی:''' در این مسئله و مسئله بعدی طبق ذیل مسئله ۷۷۸ عمل شود. | ||
* '''آیة الله سیستانی:''' و اگر نتواند پشت مقام و نزدیک به آن به جا آورد، احتیاط واجب آن است که هم آن را در نزدیکی اش؛ چه در سمت راست باشد و یا چپ، و هم دور از آن ولی پشت مقام به جا آورد و اگر نتواند آن دو را به جا آورد، هر کدام که ممکن است انجام دهد و اگر نتواند هیچ‌کدام را انجام دهد، در هر جای مسجد که شده انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب رعایت کند هرچه به مقام نزدیک‌تر باشد و اگر پس از آن، تا زمانی که وقت سعی تنگ شود توانست نزدیک به مقام و پشت آن نماز را اعاده کند، احتیاط مستحب اعاده آن است. | * '''آیة الله سیستانی:''' و اگر نتواند پشت مقام و نزدیک به آن به جا آورد، احتیاط واجب آن است که هم آن را در نزدیکی اش؛ چه در سمت راست باشد و یا چپ، و هم دور از آن ولی پشت مقام به جا آورد و اگر نتواند آن دو را به جا آورد، هر کدام که ممکن است انجام دهد و اگر نتواند هیچ‌کدام را انجام دهد، در هر جای مسجد که شده انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب رعایت کند هرچه به مقام نزدیک‌تر باشد و اگر پس از آن، تا زمانی که وقت سعی تنگ شود توانست نزدیک به مقام و پشت آن نماز را اعاده کند، احتیاط مستحب اعاده آن است. | ||
* '''آیة الله فاضل:''' اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن نماز بخواند، احتیاطاً در یکی از دو طرف مقام و هم پشت مقام و دور از آن، نماز بخواند. | * '''آیة الله فاضل:''' اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن نماز بخواند، احتیاطاً در یکی از دو طرف مقام و هم پشت مقام و دور از آن، نماز بخواند. | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
* مسجد باشد جایز است. | * مسجد باشد جایز است. | ||
* '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' حکم آن در مسئله قبل گذشت. | * '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' حکم آن در مسئله قبل گذشت. | ||
* '''آیة الله خامنه‌ای:''' به ذیل مسئله | * '''آیة الله خامنه‌ای:''' به ذیل مسئله ۷۷۸ مراجعه شود. | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' به ذیل مسئله قبل مراجعه شود. | * '''آیة الله زنجانی:''' به ذیل مسئله قبل مراجعه شود. | ||
* '''آیة الله فاضل:''' احوط نماز خلف مقام است.}} | * '''آیة الله فاضل:''' احوط نماز خلف مقام است.}} | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
|-style="background:#f9f9fe;" | |-style="background:#f9f9fe;" | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' اگر کسی نماز طواف واجب را فراموش کند باید هر وقت که یادش آمد در مقام ابراهیم به جا آورد و به همان دستوری که در مسئله | '''امام خمینی:''' اگر کسی نماز طواف واجب را فراموش کند باید هر وقت که یادش آمد در مقام ابراهیم به جا آورد و به همان دستوری که در مسئله ۷۷۸ به بعد ذکر شده عمل نماید.{{توضیح مساله|۷۸۲| | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' این در صورتی است که در مکه یا حوالی آن یادش بیاید، ولی اگر بعد از دور شدن از مکه یادش آمد می‌تواند همان جا نماز بخواند. | * '''آیة الله زنجانی:''' این در صورتی است که در مکه یا حوالی آن یادش بیاید، ولی اگر بعد از دور شدن از مکه یادش آمد می‌تواند همان جا نماز بخواند. | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۲۰۰: | ||
* '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' احوط و اولی این است برگشته و نماز را در حرم به جا آورد. | * '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' احوط و اولی این است برگشته و نماز را در حرم به جا آورد. | ||
* '''آیة الله خامنه‌ای:''' اگر پیش از خروج از مکه به یاد آورد و برگشت به مسجدالحرام برای او حرجی نباشد، باید برگردد به مسجدالحرام برای انجام نماز طواف، و اگر پس از خروج از مکه مکرمه به یادش آمد که نماز طواف را نخوانده است، باید آن را در همان محلی که به یاد آورده اقامه کند. | * '''آیة الله خامنه‌ای:''' اگر پیش از خروج از مکه به یاد آورد و برگشت به مسجدالحرام برای او حرجی نباشد، باید برگردد به مسجدالحرام برای انجام نماز طواف، و اگر پس از خروج از مکه مکرمه به یادش آمد که نماز طواف را نخوانده است، باید آن را در همان محلی که به یاد آورده اقامه کند. | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' مطابق ذیل مسئله | * '''آیة الله زنجانی:''' مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود. | ||
* '''آیة الله سبحانی:''' مطابق ذیل مسئله | * '''آیة الله سبحانی:''' مطابق ذیل مسئله ۷۸۲ عمل شود و اگر بازگشت مشکل نباشد باید برگردد. | ||
* '''آیة الله سیستانی:''' اگر بعد از بیرون رفتن از مکه یادش بیاید، احتیاط واجب آن است که برگردد و نزد مقام نماز به جای آورد و اگر برگشتن برای او مشقت دارد نماز را در همان موضعی که یادش آمده انجام دهد و لازم نیست برای انجام نماز به حرم برگردد، گرچه میسور باشد. | * '''آیة الله سیستانی:''' اگر بعد از بیرون رفتن از مکه یادش بیاید، احتیاط واجب آن است که برگردد و نزد مقام نماز به جای آورد و اگر برگشتن برای او مشقت دارد نماز را در همان موضعی که یادش آمده انجام دهد و لازم نیست برای انجام نماز به حرم برگردد، گرچه میسور باشد. | ||
* '''آیة الله صافی، آیة الله گلپایگانی:''' و بهتر است نایب هم بگیرد تا خلف مقام برای او به جا آورد. | * '''آیة الله صافی، آیة الله گلپایگانی:''' و بهتر است نایب هم بگیرد تا خلف مقام برای او به جا آورد. | ||
| خط ۲۳۹: | خط ۲۳۹: | ||
* '''آیة الله تبریزی:''' اگر با فرض تمکن به طور ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر اینکه جاهل قاصر یا معتقد به صحت قرائت باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود. | * '''آیة الله تبریزی:''' اگر با فرض تمکن به طور ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر اینکه جاهل قاصر یا معتقد به صحت قرائت باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود. | ||
* '''آیة الله خویی:''' اگر در زمانی که نماز خواند می‌توانست صبر کند و قرائتش را تصحیح نماید و مع ذلک با قرائت ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر جاهل قاصر باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود. | * '''آیة الله خویی:''' اگر در زمانی که نماز خواند می‌توانست صبر کند و قرائتش را تصحیح نماید و مع ذلک با قرائت ملحون نماز بخواند نمازش باطل است مگر جاهل قاصر باشد و در فرض تعمّد حجش باطل می‌شود. | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' کسی که می‌تواند همه یا برخی از اشتباه‌های نمازش را تصحیح کند باید طواف را به تأخیر بیندازد و پس از تصحیح قرائت، طواف و نماز آن را به جا آورد، ولی اگر بدون اطلاع از این امر طواف و اعمال بعدی را به جا آورد، هر وقت متوجه شود باید قرائتش را یاد بگیرد و نماز طوافش را به تفصیلی که در مسئله | * '''آیة الله زنجانی:''' کسی که می‌تواند همه یا برخی از اشتباه‌های نمازش را تصحیح کند باید طواف را به تأخیر بیندازد و پس از تصحیح قرائت، طواف و نماز آن را به جا آورد، ولی اگر بدون اطلاع از این امر طواف و اعمال بعدی را به جا آورد، هر وقت متوجه شود باید قرائتش را یاد بگیرد و نماز طوافش را به تفصیلی که در مسئله ۷۸۲ گذشت بخواند، ولی طواف و اعمال بعدی او صحیح است. | ||
* '''آیة الله سبحانی:''' اگر کسی با احرام عمره وارد مکه شد و عمداً از یادگیری قرائت صحیح سرباز زد، معصیت‌کار است و در صورتی که برای او حرجی نباشد باید در احرام بماند و قرائت نماز را اصلاح کند و در صورت حرجی بودن طواف و نماز را به جا آورده و سپس نماز را یاد بگیرد و به طور صحیح اعاده کند و اگر نتوانست یاد بگیرد احتیاطاً نایب بگیرد.}} | * '''آیة الله سبحانی:''' اگر کسی با احرام عمره وارد مکه شد و عمداً از یادگیری قرائت صحیح سرباز زد، معصیت‌کار است و در صورتی که برای او حرجی نباشد باید در احرام بماند و قرائت نماز را اصلاح کند و در صورت حرجی بودن طواف و نماز را به جا آورده و سپس نماز را یاد بگیرد و به طور صحیح اعاده کند و اگر نتوانست یاد بگیرد احتیاطاً نایب بگیرد.}} | ||
چون بعضی گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنین حج نیز باطل است. پس علاوه بر آنکه به این قول، از حجة الاسلام برائت ذمه پیدا نمی‌کند، ممکن است چیزهایی که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چیزهایی که گذشت، بر او حلال نشود. | چون بعضی گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنین حج نیز باطل است. پس علاوه بر آنکه به این قول، از حجة الاسلام برائت ذمه پیدا نمی‌کند، ممکن است چیزهایی که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چیزهایی که گذشت، بر او حلال نشود. | ||
| خط ۲۸۵: | خط ۲۸۵: | ||
|-style="background:#f9f9fe;" | |-style="background:#f9f9fe;" | ||
| | | | ||
'''امام خمینی:''' اگر کسی از روی بی‌مبالاتی مسامحه کرد در یاد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که می‌تواند باید بخواند و صحیح است، لیکن معصیت‌کار است و احتیاط آن است که به دستور مسئله | '''امام خمینی:''' اگر کسی از روی بی‌مبالاتی مسامحه کرد در یاد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که می‌تواند باید بخواند و صحیح است، لیکن معصیت‌کار است و احتیاط آن است که به دستور مسئله ۷۸۹ عمل کند و اگر ممکن است کسی را وادار کند که تلقین او کند.{{توضیح مساله|۷۹۱| | ||
* نظر آیات عظام در ذیل مسئله | * نظر آیات عظام در ذیل مسئله ۷۸۹ گذشت. | ||
* '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' بنا بر احتیاط واجب به هر نحوی که خودش می‌تواند بخواند و با جماعت هم بخواند و نایب هم بگیرد. | * '''آیة الله تبریزی، آیة الله خویی:''' بنا بر احتیاط واجب به هر نحوی که خودش می‌تواند بخواند و با جماعت هم بخواند و نایب هم بگیرد. | ||
* '''آیة الله زنجانی:''' به کامل‌ترین شکلی که می‌تواند ـ ولو با تلقین ـ بخواند و کفایت می‌کند و به جماعت خواندن، مطابق احتیاط استحبابی است. | * '''آیة الله زنجانی:''' به کامل‌ترین شکلی که می‌تواند ـ ولو با تلقین ـ بخواند و کفایت می‌کند و به جماعت خواندن، مطابق احتیاط استحبابی است. | ||
نسخهٔ ۲۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۴
این مقاله فتوای مراجع درباره نماز طواف، برگرفته از کتاب مناسک حج، ص۱۶۶ است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم فقهی این مقاله را بخوانید← نماز طواف
چگونگی
| مسئله ۷۷۳ |
|---|
|
امام خمینی: واجب است بعد از تمام شدن طواف عمره، دو رکعت نماز بخواند؛ مثل نماز صبح. |
| مسئله ۷۷۴ |
|---|
|
امام خمینی: می‌تواند نماز طواف را با هر سوره‌ای که خواست بخواند، مگر سوره‌های سجده،[م۷۷۴ ۱] و مستحب است در رکعت اول، بعد از «حمد»، سوره «قل هو الله احد» را بخواند و در رکعت دوم، سوره «قل یا أیها الکافرون» را بخواند. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۷۵ |
|---|
|
امام خمینی: جایز است نماز طواف را بلند بخواند مثل نماز صبح یا آهسته مثل نماز ظهر. |
شک در رکعات
| مسئله ۷۷۶ |
|---|
|
امام خمینی: شک در رکعات نماز طواف موجب بطلان نماز است[م۷۷۶ ۱] و باید اعاده کند و بعید نیست اعتبار ظن در رکعات[م۷۷۶ ۲] و در ظن در افعال احتیاط کند[م۷۷۶ ۳] و در احکام، این نماز با نماز یومیه مساوی است. |
مراجع دیگر:
|
فاصله انداختن با طواف
| مسئله ۷۷۷ |
|---|
|
امام خمینی: احوط آن است[م۷۷۷ ۱] که بعد از طواف مبادرت به نماز کند و زود به جا آورد. |
مراجع دیگر:
|
مکان
| مسئله ۷۷۸ |
|---|
|
امام خمینی: واجب است که این نماز نزد مقام ابراهیم واقع شود[م۷۷۸ ۱] و احتیاط واجب آن است که پشت مقام به جا آورد[م۷۷۸ ۲] [به طوری] که سنگی که مقام است بین او و خانه کعبه واقع شود و بهتر آن است که هرچه ممکن باشد نزدیک‌تر بایستد، لیکن نه به طوری که مزاحمت با سایرین کند. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۷۹ |
|---|
|
امام خمینی: اگر به واسطه زیادی جمعیت نتوانست پشت مقام بایستد؛ به طوری که گفته شود نزد مقام نماز می‌کند به واسطه دوری زیاد، در یکی از دو جانب به جا آورد[م۷۷۹ ۱] در جایی که گفته شود نزد مقام نماز می‌خواند. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۰ |
|---|
|
امام خمینی: اگر ممکن نشد در دو جانب نزد مقام نماز را به جا آورد باید ملاحظه نزدیک‌تر را بکند از میان دو جانب و پشت مقام،[م۷۸۰ ۱] و اگر سه طرف مساوی باشند، در پشت نماز بخواند و در دو طرف کافی نیست[م۷۸۰ ۲] و اگر دو طرف نزدیک‌تر از پشت باشند به مقام ولکن هیچ‌کدام نزد مقام نباشد بعید نیست جایز بودن اکتفا به پشت لکن احتیاط آن است که یک نماز در پشت مقام بخواند و یک نماز در یک طرف با ملاحظه نزدیک‌تری و احوط اعاده نماز است[م۷۸۰ ۳] در صورت امکان در پشت مقام تا وقتی که وقت تنگ نشده برای سعی. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۱ |
|---|
|
امام خمینی: جایز است نماز طواف مستحب را در هر جای مسجدالحرام که بخواهد به جا آورد، اگرچه در حال اختیار، بلکه گفته‌اند که آن را می‌تواند عمداً ترک کند.[م۷۸۱ ۱]
|
مراجع دیگر:
|
فراموش کردن
| مسئله ۷۸۲ |
|---|
|
امام خمینی: اگر کسی نماز طواف واجب را فراموش کند باید هر وقت که یادش آمد در مقام ابراهیم به جا آورد و به همان دستوری که در مسئله ۷۷۸ به بعد ذکر شده عمل نماید.[م۷۸۲ ۱] |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۳ |
|---|
|
امام خمینی: اگر نماز طواف را فراموش کند و در بین سعی بین صفا و مروه یادش بیاید، از همان جا سعی را رها کند و برگردد، دو رکعت نماز را بخواند، بعد از آن، سعی را از همان جا[م۷۸۳ ۱] تمام کند. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۴ |
|---|
|
امام خمینی: شخصی که نماز را فراموش کرده و سایر اعمال را که بعد از نماز باید عمل کند، عمل کرده، اعاده آنها ظاهراً لازم نباشد، اگرچه احتیاط استحبابی در اعاده است. |
| مسئله ۷۸۵ |
|---|
|
امام خمینی: اگر برگشتن به مسجدالحرام مشکل باشد از برای شخصی که نماز را فراموش کرده، باید هر جا یادش آمد نماز را به جا آورد، اگرچه در شهر دیگر باشد و برگشتن به حرم لازم نیست، اگرچه آسان باشد.[م۷۸۵ ۱] |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۶ |
|---|
|
امام خمینی: اگر کسی این نماز را به جا نیاورد و بمیرد، واجب است بر پسر بزرگِ[م۷۸۶ ۱] او، که آن را قضا کند؛ به نحوی که در کتاب «صلاة» تفصیل داده شده است. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۷ |
|---|
|
امام خمینی: جاهل به مسئله، در احکامی که برای ناسی ذکر شد، شریک است با او. |
تصحیح نماز
| مسئله ۷۸۸ |
|---|
|
امام خمینی: واجب است بر هر مکلفی که نماز خود را یاد بگیرد و قرائت و ذکرهای واجب را پیش کسی درست کند که تکلیف الهی را به طور صحیح به جا آورد، خصوصاً کسی که می‌خواهد به حج برود باید نماز را تصحیح کند،[م۷۸۸ ۱] چون بعضی گفته‌اند اگر نماز او درست نباشد عمره او باطل است و همچنین حج نیز باطل است. پس علاوه بر آنکه به این قول، از حجة الاسلام برائت ذمه پیدا نمی‌کند، ممکن است چیزهایی که در احرام بر او حرام شده بود؛ مثل زن و چیزهایی که گذشت، بر او حلال نشود. |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۸۹ |
|---|
|
امام خمینی: اگر شخصی نتوانست قرائت یا ذکرهای واجب را یاد بگیرد باید نماز را به هر ترتیبی که می‌تواند خودش به جا آورد و کافی است و اگر ممکن است، کسی را بگمارد که نماز را تلقین او کند[م۷۸۹ ۱] و احتیاط آن است که در مقام ابراهیم به شخص عادلی اقتدا کند، لیکن اکتفا به نماز جماعت نکند؛ چنان‌که نایب گرفتن نیز کافی نیست.[م۷۸۹ ۲] |
مراجع دیگر:
|
متفرقه
| مسئله ۷۹۰ |
|---|
|
امام خمینی: نماز طواف را در همه اوقات می‌شود خواند مگر آنکه مزاحمت کند با وقت نماز واجب، که اگر نماز طواف بخواند موجب فوت یومیه شود، پس باید اول نماز یومیه را بخواند. [م۷۹۰ ۱] |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۹۱ |
|---|
|
امام خمینی: اگر کسی از روی بی‌مبالاتی مسامحه کرد در یاد گرفتن قرائت و ذکر واجب نماز تا وقت تنگ شد، نماز را به هر نحو که می‌تواند باید بخواند و صحیح است، لیکن معصیت‌کار است و احتیاط آن است که به دستور مسئله ۷۸۹ عمل کند و اگر ممکن است کسی را وادار کند که تلقین او کند.[م۷۹۱ ۱] |
مراجع دیگر:
|
| مسئله ۷۹۲ |
|---|
|
امام خمینی: نماز طواف استحبابی لازم نیست در نزد مقام ابراهیم باشد بلکه در هر جای مسجدالحرام جایز است، به خصوص در موقع ازدحام مناسب است مراعات سایر حجاج را بنمایند. |