ایوان العلماء (آستان علوی)

ایوان العلماء (آستان علوی)

اطلاعات اوليه
تأسیس	دوره آل بویه
مکان	در شمال حرم امام علی(ع)،در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف.
مشخصات
وضعیت	فعال
معماری
بازسازی	دوره صفوی و دوره نادری

ایوان العلماء، ایوانی است که در شمال حرم امام علی(ع)، در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف قرار دارد و شماری از عالمان در آن دفن شده‌اند. این ایوان، از آثار دوره آل بویه است.

موقعیت

ایوان العلماء، در شمال حرم امام علی(ع)، در مرکز ضلع شمالی رواق و مُشرف بر صحن شریف قرار دارد. این ایوان، روبه‌روی مقبره سید محمد کاظم یزدی، در نزدیکی باب شیخ طوسی واقع شده است. تکیه بکتاشیه، یادگار دوره عثمانی، سمت غربی این ایوان بوده است.

علت نامگذاری

این ایوان، به ایوان العلما نامیده شد، زیرا شماری از عالمان در آن و یا مقابل آن به خاک سپرده شده‌اند؛ برخی از عالمان مشهور مدفون در این ایوان، عبارت‌اند از: صدرالدین محمد قوام شیرازی ملقب به ملاصدرا، «حکیم ، فیلسوف ، فقیه و عارف ایرانی» «مشهور به مُلاصَدرا و صدرالمتألهین» (درگذشته ۱۰۴۵ قمری) احمد بن اسماعیل جزایری، صاحب کتاب، «قلائد الدرر فی بیان آیات الاحکام بالأثر» (م.۱۱۵۱ق) محمد مهدی نراقی، نویسنده جامع السعادات (م.۱۲۰۹ق) و فرزندش احمد نراقی، نویسنده کتاب المستند (م.۱۲۴۵ق)، سید علی داماد (م.۱۳۳۶ق).

بنا

نمایی از طاق ایوان العلماء.

این ایوان، از آثار دوره آل بویه بوده و در دوره صفوی تجدید بنا و در دوره نادری به طور کامل کاشی کاری شد که امروزه به همان حال باقی است و پیشینه آن از دیگر بخش‌های حرم بیشتر است. روی کاشی آن، قصیده‌ای از قوام الدین در ۱۶ بیت، به تاریخ آن ۱۱۶۰ق، به خط کمال‌الدین حسینی گلستانه اصفهانی دیده می‌شود که بیت آغازین آن چنین است:

یا رب خیر المرسلین سلم علی نوح الامین

پیوند به بیرون

• معرفی ایوان العلماء؛ (فیلم).

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب همسفر، جمعی از نویسندگان، مشعر، تهران، ۱۳۹۴ش. و کتاب عتبات عالیات عراق، اصغر قائدان، مشعر، تهران، ١٣٨٧ش. و مقاله جلوه‌هایی از روضۀ علوی، ناصر غروی، ترجمه محسن سلامی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره اول، زمستان ۸۸، ص ۱۴۵ است.

• سیمای نجف اشرف، سعید بابایی، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، ۱۳۷۶ش.
• ماضی النجف وحاضرها، جعفر آل محبوبة، دار الاضواء، بیروت، ۱۴۰۶ق.