خوخه ابوبکر: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۸ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۴۷

خوخه ابوبکر، در کوچکی که از خانه ابوبکر به مسجدالنبی باز می‌شد.

خوخه

خوخه در لغت اهل حجاز به معناي حد فاصل ميان دو اتاق يا دو خانه است که ميان آن‌ها دري نصب نشود.^[۱][1] اين واژه همچنين در معناي در کوچکي که مانند پنجره بزرگ باشد و نيز روزنه يا سوراخي در ديوار اتاق که به منظور تأمين روشنايي ساخته شود، کاربرد داشته است.^[۲].

موقعیت مکانی

خوخه ابوبکر در ضلع غربي مسجد النبی و در نزديکي منبر قرار داشته است.^[۳]پس از گسترش مسجد النبي از سمت غرب، اين خوخه در نزديکي باب السلام و در سمت چپ کسي که از اين باب وارد مسجد مي‌شود قرار گرفت.^[۴]هم‌اکنون در ضلع غربي مسجد نبوي ميان باب السلام و باب الرحمه دری وجود دارد که به نام باب الصديق مشخص شده است.^[۵]

بسته شدن خوخه ها، بجز خوخه ابوبکر؟

اهل سنت رواياتي از پيامبر(ص) نقل کرده‌اند مبني بر اينکه ايشان در روزهاي پايانی عمر خويش فرمان دادند که همه خوخه‌ها به جز خوخه ابوبکر بسته شود^[۶]اين در حالي است که شيعيان ماجرای سد ابواب را مربوط به سال دوم هجري و پيش از جنگ احد دانسته و تنها پنجره (خوخه) مستثنی از بسته شدن را پنجره خانه علي و فاطمه (س) مي‌دانند.^[۷] به نظر مي رسد روايت خوخه ابوبکر بعدها براي افزودن بر فضيلت خليفه اول و در برابر روايات سد ابواب ساخته شده و از اين رو مورد نقد پژوهشگران شيعه قرار گرفته است.^[۸]

نشان‌گذاری خوخه ابوبکر

بعدها برای نشان‌دادن فضیلت ابوبکر، در سمت غربى مسجد، در نزديكى باب السلام، جايى كه ابو بكر خانه داشته، تابلويى روى ديوار غربى مسجد نصب شده كه محل خوخه او را نشان می‌دهد.^[۹]^[۱۰]^[۱۱]

خوخه ابوبکر در دوره عثمانی

در بازسازي مسجد پيامبر به دست سلطان عبدالمجيد عثمانی، آن محل را با نصب كتيبه «خوخة ابي‌بكر الصدّيق» مشخص كرده بودند. در سال ۱۳۰۶ قمری درِِ كوچكي نزديك باب السلام وجود داشت كه مسدود بود و بر سر آن نوشته بودند: «هذه خوخة سيدنا أبى بكر الصدّيق رضى الله عنه».^[۱۲]

خوخه ابوبکر در دوره سعودی

سعودی‌ها در ساختمان كنونی مسجد، مدخلي داراي سه در به نام باب الصديق، حد فاصل باب الرحمه و باب السلام، احداث كرده‌اند.^[۱۳]^[۱۴]

پانویس

↑ کتاب العين، ج4، ص 318؛ لسان العرب، ج3، ص 14؛ مجمع البحرين، ج2، ص 431
↑ لسان العرب، ج3، ص 14؛ النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج2، ص 87
↑ بهجه النفوس و الاسرار، ج1، ص 542، وفاء الوفاء، ج2، ص 76؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 290، ج2، ص 195
↑ وفاء الوفاء، ج2، ص 62؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 293، تاريخ مکه، ص 195، تاريخ المدينه، ص122
↑ بهجه النفوس و الاسلرا، ج1، ص 547، تاريخ مکه المشرفه و المجسد الحرام، ج2، ص 198؛ مراه الحرمين، ج1، ص 478
↑ تاريخ المدينه المنوره،‌ابن شبه، ج1، ص ؛ 242تاريخ مدينه دمشق، ج30، ص 241-255، ج52، ص 152
↑ ترمذي، ج5، ث 599؛ فتح الباري، ج7، ص 15؛ مسند احمد، ج5، ص 496
↑ نک: فصلنامه تراثنا، السنة السابعة، ربيع الثاني و جمادي الأولي و جمادي الثانية 1412 - العدد 2، ص 59- 100 « من احاديث الموضوعه: أحاديث مقلوبة في مناقب الصحابة»
↑ تاریخ مدینه، ج1، ص 242، موسوعه مکه المکرمه، ج1، ص 491-493
↑ وفاءالوفا، ج2، ص 61-63
↑ مدینه شناسی، ص 119
↑ مدینه شناسی، ص 119
↑ مدینه شناسی، ص 119
↑ تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 187

منابع

[1] کتاب العين، ج4، ص 318؛ لسان العرب، ج3، ص 14؛ مجمع البحرين، ج2، ص 431

[2] لسان العرب، ج3، ص 14؛ النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج2، ص 87

[3] بهجه النفوس و الاسرار، ج1، ص 542، وفاء الوفاء، ج2، ص 76؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 290، ج2، ص 195

[4] وفاء الوفاء، ج2، ص 62؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 293، تاريخ مکه، ص 195، تاريخ المدينه، ص122

[5] بهجه النفوس و الاسلرا، ج1، ص 547، تاريخ مکه المشرفه و المجسد الحرام، ج2، ص 198؛ مراه الحرمين، ج1، ص 478

[6] تاريخ المدينه المنوره،‌ابن شبه، ج1، ص ؛ 242تاريخ مدينه دمشق، ج30، ص 241-255، ج52، ص 152

[7] ترمذي، ج5، ث 599؛ فتح الباري، ج7، ص 15؛ مسند احمد، ج5، ص 496

[8] نک: فصلنامه تراثنا، السنة السابعة، ربيع الثاني و جمادي الأولي و جمادي الثانية 1412 - العدد 2، ص 59- 100 « من احاديث الموضوعه: أحاديث مقلوبة في مناقب الصحابة»

[9] تاریخ مدینه، ج1، ص 242، موسوعه مکه المکرمه، ج1، ص 491-493

[10] وفاءالوفا، ج2، ص 61-63

[11] مدینه شناسی، ص 119

[12] مدینه شناسی، ص 119

[13] مدینه شناسی، ص 119

[14] تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 187

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 ==خوخه==
-خوخه در لغت اهل حجاز به معناي حد فاصل ميان دو اتاق يا دو خانه است که ميان آن‌ها دري نصب نشود.<ref>کتاب العين، ج4، ص 318؛ لسان العرب، ج3، ص 14؛ مجمع البحرين، ج2، ص 431</ref>[1] اين واژه همچنين در معناي در کوچکي که مانند پنجره بزرگ باشد و نيز روزنه يا سوراخي در ديوار اتاق که به منظور تامين روشنايي ساخته شود، کاربرد داشته است.<ref>لسان العرب، ج3، ص 14؛ النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج2، ص 87</ref>[2]
+خوخه در لغت اهل [[حجاز]] به معناي حد فاصل ميان دو اتاق يا دو خانه است که ميان آن‌ها دري نصب نشود.<ref>کتاب العين، ج4، ص 318؛ لسان العرب، ج3، ص 14؛ مجمع البحرين، ج2، ص 431</ref>[1] اين واژه همچنين در معناي در کوچکي که مانند پنجره بزرگ باشد و نيز روزنه يا سوراخي در ديوار اتاق که به منظور تأمين روشنايي ساخته شود، کاربرد داشته است.<ref>لسان العرب، ج3، ص 14؛ النهايه في غريب الحديث و الاثر، ج2، ص 87</ref>.
-از زمانى كه حجراتى در كنار ديواره‏‌هاى شرقى، غربى و شمالى مسجد، ساخته شد، از هريك از حجرات، درى نيز به مسجد گشوده شد كه صاحب آن خانه، از اين در كوچك، كه آن را «خوخه‏»  مى‌ناميدند، به مسجد وارد مى‌‏گرديد.
 ==موقعیت مکانی==
-خوخه ابوبکر در ضلع غربي مسجد النبي و در نزديکي منبر قرار داشته است.<ref>بهجه النفوس و الاسرار، ج1، ص 542، وفاء الوفاء، ج2، ص 76؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 290، ج2، ص 195</ref>پس از گسترش مسجد النبي از سمت غرب، اين خوخه در نزديکي باب السلام و در سمت چپ کسي که از اين باب وارد مسجد مي‌شود قرار گرفت.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص 62؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 293، تاريخ مکه، ص 195، تاريخ المدينه، ص122</ref>هم‌اکنون در ضلع غربي مسجد نبوي ميان باب السلام و باب الرحمه دري وجود دارد که به نام باب الصديق مشخص شده است.<ref>بهجه النفوس و الاسلرا، ج1، ص 547، تاريخ مکه المشرفه و المجسد الحرام، ج2، ص 198؛ مراه الحرمين، ج1، ص 478</ref>
+خوخه ابوبکر در ضلع غربي [[مسجد النبی]] و در نزديکي منبر قرار داشته است.<ref>بهجه النفوس و الاسرار، ج1، ص 542، وفاء الوفاء، ج2، ص 76؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 290، ج2، ص 195</ref>پس از گسترش مسجد النبي از سمت غرب، اين خوخه در نزديکي باب السلام و در سمت چپ کسي که از اين باب وارد مسجد مي‌شود قرار گرفت.<ref>وفاء الوفاء، ج2، ص 62؛ تاريخ مکه المشرفه و المسجد الحرام، ج1، ص 293، تاريخ مکه، ص 195، تاريخ المدينه، ص122</ref>هم‌اکنون در ضلع غربي مسجد نبوي ميان [[باب السلام (ابهام‌زدایی)|باب السلام]] و [[باب الرحمه (ابهام‌زدایی)|باب الرحمه]] دری وجود دارد که به نام [[بازسازی مسجدالنبی (دوره سعودی)|باب الصديق]] مشخص شده است.<ref>بهجه النفوس و الاسلرا، ج1، ص 547، تاريخ مکه المشرفه و المجسد الحرام، ج2، ص 198؛ مراه الحرمين، ج1، ص 478</ref>
 ==بسته شدن خوخه ها، بجز خوخه ابوبکر؟==
-اهل سنت رواياتي از پيامبر(ص) نقل کرده‌اند مبني بر اينکه ايشان در روزهاي پاياني عمر خويش فرمان دادند که همه خوخه‌ها به جز خوخه ابوبکر بسته شود<ref>تاريخ المدينه المنوره،‌ابن شبه، ج1، ص ؛ 242تاريخ مدينه دمشق، ج30، ص 241-255، ج52، ص 152</ref>اين در حالي است که شيعيان ماجراي سد ابواب را مربوط به سال دوم هجري و پيش از جنگ احد دانسته و تنها پنجره (خوخه) مستثنی از بسته شدن را پنجره خانه علي و فاطمه (س) مي‌دانند.<ref>ترمذي، ج5، ث 599؛ فتح الباري، ج7، ص 15؛ مسند احمد، ج5، ص 496</ref> به نظر مي رسد روايت خوخه ابوبکر بعدها براي افزودن بر فضيلت خليفه اول و در برابر روايات سد ابواب ساخته شده و از اين رو مورد نقد پژوهشگران شيعه قرار گرفته است.<ref>نک: فصلنامه تراثنا، السنة السابعة، ربيع الثاني و جمادي الأولي و جمادي الثانية 1412 - العدد 2، ص 59- 100 « من احاديث الموضوعه: أحاديث مقلوبة في مناقب الصحابة»</ref>
+[[اهل سنت]] رواياتي از [[پيامبر(ص)]] نقل کرده‌اند مبني بر اينکه ايشان در روزهاي پايانی عمر خويش فرمان دادند که همه خوخه‌ها به جز خوخه ابوبکر بسته شود<ref>تاريخ المدينه المنوره،‌ابن شبه، ج1، ص ؛ 242تاريخ مدينه دمشق، ج30، ص 241-255، ج52، ص 152</ref>اين در حالي است که [[شيعيان]] ماجرای سد ابواب را مربوط به سال دوم هجري و پيش از جنگ احد دانسته و تنها پنجره (خوخه) مستثنی از بسته شدن را پنجره خانه علي و فاطمه (س) مي‌دانند.<ref>ترمذي، ج5، ث 599؛ فتح الباري، ج7، ص 15؛ مسند احمد، ج5، ص 496</ref> به نظر مي رسد روايت خوخه ابوبکر بعدها براي افزودن بر فضيلت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|خليفه اول]] و در برابر روايات سد ابواب ساخته شده و از اين رو مورد نقد پژوهشگران شيعه قرار گرفته است.<ref>نک: فصلنامه تراثنا، السنة السابعة، ربيع الثاني و جمادي الأولي و جمادي الثانية 1412 - العدد 2، ص 59- 100 « من احاديث الموضوعه: أحاديث مقلوبة في مناقب الصحابة»</ref>
 ==نشان‌گذاری خوخه ابوبکر==
-بعدها برای نشان‌دادن فضیلت ابوبکر، در سمت غربى مسجد، در نزديكى باب السلام، جايى كه ابو بكر خانه داشته، تابلويى روى ديوار غربى مسجد نصب شده كه محل خوخه او را نشان می‌دهد.
+بعدها برای نشان‌دادن فضیلت ابوبکر، در سمت غربى مسجد، در نزديكى باب السلام، جايى كه ابو بكر خانه داشته، تابلويى روى ديوار غربى مسجد نصب شده كه محل خوخه او را نشان می‌دهد.<ref>تاریخ مدینه، ج1، ص 242، موسوعه مکه المکرمه، ج1، ص 491-493</ref><ref>وفاءالوفا، ج2، ص 61-63</ref><ref>مدینه شناسی، ص 119</ref>
 ==خوخه ابوبکر در دوره عثمانی==
-در بازسازي مسجد پيامبر به دست سلطان عبدالمجيد عثماني، آن محل را با نصب كتيبه «خوخة ابي‌بكر الصدّيق» مشخص كرده بودند. در سال ۱۳۰۶ قمری درِِ كوچكي نزديك باب السلام وجود داشت كه مسدود بود و بر سر آن نوشته بودند: «هذه خوخة سيدنا أبى بكر الصدّيق رضى الله عنه».<ref>مدینه شناسی، ص 119</ref>
+در بازسازي مسجد پيامبر به دست [[بازسازی مسجدالنبی (عبدالمجید اول)|سلطان عبدالمجيد]] عثمانی، آن محل را با نصب كتيبه «خوخة ابي‌بكر الصدّيق» مشخص كرده بودند. در سال ۱۳۰۶ قمری درِِ كوچكي نزديك باب السلام وجود داشت كه مسدود بود و بر سر آن نوشته بودند: «هذه خوخة سيدنا أبى بكر الصدّيق رضى الله عنه».<ref>مدینه شناسی، ص 119</ref>
 ==خوخه ابوبکر در دوره سعودی==
-سعودي‌ها در ساختمان كنونی مسجد، مدخلي داراي سه در به نام باب الصديق، حد فاصل باب الرحمه و باب السلام، احداث كرده‌اند.<ref>مدینه شناسی، ص 119</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 187</ref>
+[[بازسازی مسجدالنبی (دوره سعودی)|سعودی‌]]<nowiki/>ها در ساختمان كنونی مسجد، مدخلي داراي سه در به نام باب الصديق، حد فاصل باب الرحمه و باب السلام، احداث كرده‌اند.<ref>مدینه شناسی، ص 119</ref><ref>تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 187</ref>
 ==پانویس==