|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:محاذات میقات‌ها.jpg|بندانگشتی|تصاویری از محاذاتِ میقات‌های پنج‌گانه]]
| | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی |
| '''محاذات'''، مکانی است که [[مجتهد|فقها]] برای شخصی که اختیاری یا اضطراری از [[میقات]] عبور نمی‌کند، مطرح کردند که در آن [[احرام]] ببندد. از نظر لغت، [[روایت|روایات]] و در اصطلاح [[حج]] به نزدیک‌ترین راه بین شخص تا میقات که محاذات در راست و چپ و اگر از آن مکان به طرف [[مکه]] حرکت شود، میقات پشت او قرار میگیرد، محاذات می‌گویند.
| | | عنوان = قبر حضرت موسی(ع) |
| | | | تصویر = قبر منسوب به حضرت موسی (ع).jpg |
| [[شیخ طوسی]] اولین فقیه [[شیعه|شیعی]] است که درباره مساله محاذات سخن گفت و آن را پذیرفت. همه فقهای شیعه و [[اهل‌سنت|سنی]] با محاذات [[مسجد شجره]] موافق هستند.
| | | اندازه تصویر =300px |
| | | | بنيانگذار = |
| درباره محاذاتِ میقات‌های دیگر اکثر فقهای شیعه و همه فقهای اهل‌سنت موافق هستند؛ گرچه در بین فقهای شیعه افرادی چون [[محقق حلی]]، [[مقدس اردبیلی]]، [[سید ابوالقاسم خویی]] و دیگران قائل به عدم جواز صحت احرام از سایر محاذات مواقیت شده‌اند.
| | | تأسیس = |
| ==مفهوم‌شناسی== | | | کاربری = مزار |
| به فتوای فقها اولین عمل [[واجب]] در [[حج]] و [[عمره]] که از طرف [[شرع]] مشخص شده، احرام در مکانی است که به آن میقات می‌گویند.<ref>مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، مقدس اردبیلی، ج۶، ص۱۶۸ و ۱۷۹؛ مستند الشيعة في أحكام الشريعة، نراقی، ج۱۱، ص۱۹۱.</ref> این [[میقات]] برای کسی است که از آن عبور می‌کند ولی برای شخصی که اختیاراً یا اضطراراً از آن رد نمی‌شود، [[مجتهد|فقها]] مکان دیگری به نام محاذات را مطرح کردند.<ref>مفهوم‌شناسی محااذات و حکم احرام از آن، پژوهشنامه حج و زیارت، ص۸۰-۸۱.</ref>
| | | مکان = سوریه دمشق |
| | | | نام‌های دیگر = |
| [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی]] از فقهای [[شیعه]]، دو تفسیر برای محاذات ذکر کرده است. مراد از محاذات مکانی است که مسافت بین آن مکان و مقصد [[مکه]]، به اندازه و مساوی با مسافت بین آن میقات (مثلا [[مسجد شجره]]) تا مقصد مکه باشد.<ref>العروة الوثقی، طباطبائي یزدی، ج۴، ص۶۳۵.</ref> [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|صاحب عروه]] در تفسیر دومی مراد از محاذات را اینگونه مطرح می‌کند که کوتاه‌ترین فاصله و نزدیک‌ترین راه بین شخص تا [[میقات]] که محاذات در راست و چپ میقات قرار میگیرد و اگر از آن مکان به طرف مکه حرکت شود، میقات پشت او قرار میگیرد، محاذات می‌گویند.<ref>العروة الوثقی، طباطبائي یزدی، ج۴، ص۶۳۵.</ref>
| | | وقایع مرتبط = |
| | | | ظرفیت = |
| از جهت لغت نیز به دو مکان کنار یکدیگر نه پشت یا جلو، محاذات گفته می‌شود.<ref>مجمع البحرین، طریحی، ج۱، ص۹۷.</ref> در روایات نیز محاذات به معنای کنارِ راست و چپ معنا شده است.<ref>وسائل الشیعه، شیرازی، ج۸، ص۴۰۶.</ref> از نظر سید علی سیستانی<ref>مناسک حج محشی، پژوهشکده حج، ۱۳۸۶ش، ص۲۱۳.</ref> از مراجع شیعه، مرحوم نائینی<ref>دلیل الناسک؛ تعلیقه وجیزة علی مناسک الحج للنائینی، حکیم، ج۱، ص۱۰۹.</ref> و حتی صاحب عروه،<ref>العروة الوثقی، طباطبائي یزدی، ج۴، ص۶۳۷.</ref> معیار در فهم محاذات، هم‌‌راستایی عرفی است نه دقت عقلی.
| | | وضعیت = |
| ==تاریخچه== | | | مساحت = |
| [[شیخ طوسی]] اولین فقیه شیعی است که درباره مساله محاذات سخن گفت و آن را پذیرفت. <ref>المبسوط في فقه‌الإمامية، طوسی، ج۱، ص۳۱۳.
| | | امکانات = |
| </ref> [[ابوالمجد حلبی]] قائل به جواز صحت احرام در محاذات در حال ضرورت شد؛<ref>اشارة السبق، حلبی، ص۱۲.</ref> ولی [[ابن ادریس]]،<ref>السرائر الحاوی لتحرير الفتاوی، ابن ادریس، ج۱، ص۵۲۹.</ref> [[ابن سعید حلی]]،<ref>الجامع للشرائع، ابن سعید حلی، ج۱، ص۱۸۱.</ref> [[علامه حلی]]،<ref>منتهی‌المطلب في تحقيق المذهب، علامه حلی، ج۲، ص۶۷۱.</ref> [[شهید اول]]،<ref>الدروس الشرعية في فقه‌الإمامية، شهید اول، ج۱، ص۳۴۱.</ref> [[شهید ثانی]]<ref>مسالك الأفهام إلي تنقيح شرائع الإسلام، شهید ثانی، ج۲، ص۲۱۶.</ref> و دیگران بر اصل صحت [[احرام]] از محاذات در حال مطلق تصریح دارند. | | | شماره ثبت = |
| | | | معمار = |
| همچنان که فقیهانی هم بودند که قائل به عدم جواز احرام از محاذات میقات بودند و نخستین‌بار [[محقق حلی]] به نوعی قائل به توقف در این مساله شد.<ref>شرائع الاسلام، محقق حلی، ج۱، ص۲۴۱.</ref>
| | | سبک = |
| | | | بازسازی = سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا |
| ==حکم احرام از محاذات== | | | وبگاه = |
| از دیدگاه فقهای شیعه و [[اهل‌سنت]]، حکم احرام از محاذات میقات‌ها با یکدیگر متفاوت است:
| | }} |
| === احرام از محاذات مسجد شجره ===
| | '''قبر حضرت موسی (علیه‌السّلام)''' بنابر روایتی در روستای نَیْرَبْ در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده است. طبق نوشته‌ای بر روی دیوار مسجد، بعضی از صالحان، پیامبر(ص) را در خواب دیده‌اند که فرمود این‌جا قبر برادرم موسی است. در سالیان دور، هم مسجد تجدید بنا شده و هم مقبره ساخته شده است. |
| همه فقهای [[شیعه]]<ref>مستند الشيعة في أحكام الشريعة، نراقی، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> و اهل‌سنت<ref>المحلی، ابن حزم، ج۷، ص۷۳؛ المغنی و الشرح الکبیر، ابن قدامه، ج۳، ص۱۱۳.</ref> قائل به جواز احرام از محاذات [[مسجد شجره]] هستند و در این مساله قول به مخالفت ذکر نشده است.
| | ==مکان قریه== |
| | | این قریه در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده و [[مسجد]] بزرگی در آن به نام «[[جامع القدم]]» ساخته شده است. |
| === احرام از محاذات دیگر مواقیت === | | ==وجه تسمیه== |
| اکثر فقهای [[شیعه]]<ref>مستند الشيعة في أحكام الشريعة، نراقی، ج۱۱، ص۱۸۸.</ref> و همه فقهای اهل‌سنت [[حنفی]]،<ref>بدائع الصنائع، الکاسانی، ج۲، ص۱۶۴؛ الدر المختار و حاشیة ابن عابدین (رد المختار)، ابن عابدین، ج۲، ص۵۲۴.</ref> [[حنبلی]]،<ref>الانصاف في معرفة الراجح من الخلاف علي مذهب الامام أحمد بن حنبل، مرداوی، ج۳، ص۴۲۷.</ref> [[مالکی]]<ref>مواهب الجلیل، رعینی، ج۴، ص۴۷.</ref> و [[شافعی]]<ref>العزیز شرح الوجیز، الرافعی، ج۷، ص۸۵.</ref> قائل به صحت [[احرام]] در محاذات سایر میقات‌ها می‌باشند.
| | وجه تسمیه آن بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده می‌شود و گویند جای قدم‌های حضرت موسی (علیه‌السّلام) است.<ref>ابن بطوطه، الرحله، ص٧٠.</ref> |
| | | ==اختلاف در مدفن حضرت موسی== |
| از سوی دیگر [[محقق حلی]]،<ref>شرائع الاسلام، محقق حلی، ج۱، ص۲۴۱.</ref> [[مقدس اردبیلی]]،<ref>مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، مقدس اردبیلی، ج۶، ص۱۸۶.</ref> [[موسوی عاملی]]،<ref>مدارک الاحکام فی شرح عبادات شرایع الاسلام، ج۷، ص۲۲۳.</ref> [[محقق سبزواری]]،<ref>کفایة الفقه، محقق سبزواری، ج۳، ص۵۷۷.</ref> [[محدث بحرانی]]<ref>الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة، محدث بحرانی، ج۱۴، ص۴۵۲.</ref> و [[سید ابوالقاسم خویی]]<ref>المعتمد فی شرح عروة الوثقی، خوئی، ج۲، ص۳۷۰.</ref> از دیگر فقهای شیعه، قائل به عدم جواز صحت [[احرام]] از سایر محاذات مواقیت به غیر از [[مسجد شجره]]، شده‌اند.
| | در قریۀ «نَیْرَب» یکی از قرای شرق [[دمشق]] -در نزدیکی ربوه- به روایتی قبر [[حضرت موسی (علیه‌السّلام)]] و به روایتی دیگر [[قبر ام‌حنه]] مادر [[مریم]] قرار دارد. |
| ==نگارخانه== | | «نَیْرب امروزه دو قسمت است «النیرب الاعلی» و «النیرب الادنی» که داخل شهر شده و نزدیکی ساحه الاموین کنونی است.» در این مسجد یک چهار دیواری کوچکی است که بر آن نوشته است: «بعضی از صلحا، [[پیامبر(ص)]] را در خواب دیده‌اند که می‌فرمود: این جا قبر برادرم موسی است. |
| <gallery>
| | ==تجدید بنای مسجد== |
| پرونده:عرق و منازل.jpg|فاصله میقات ذات عرق و قرن المنازل
| | گویند در آن جا [[حضرت خضر]] نیز [[نماز]] گزارده است. مسجد مذکور در ١٠44 هجری به وسیله [[سلطان سلیمان عثمانی]] و احمد پاشا تجدید بنا شد. |
| پرونده:فاصله میقات یلملم.jpg|فاصله میقات یلملم
| | ==بانی تجدید مقبره== |
| پرونده:187 کیلومتر.jpg|فاصله میقات الجحفه
| | مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شده و مورد [[زیارت]] و [[تبرک]] مردم و اهالی قرار دارد.<ref>نعیمی، الدارس فی تاریخ المدارس، ج٢، ص٣٣٩؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٩6؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٨٢</ref> |
| پرونده:410 کیلومتر.jpg|فاصله میقات ذوالحلیفه(مسجد شجره)
| | ==ثابت بودن بنا== |
| پرونده:میقات حج.jpg|میقات پنچ‌گانه حج
| | بنای کنونی آن از همان دورۀ عثمانی است. |
| </gallery>
| |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| | == منابع == |
| | {{منابع}} |
| | {{برگرفتگی |
| | |پیش از لینک = کتاب |
| | |منبع = اماکن زیارتی سیاحتی سوریه، قائدان، اصغر. |
| | |پس از لینک = بخش «قبر منسوب به حضرت موسى عليه السلام در قريۀ نَيْرَبْ»، ج1، ص158. |
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/632/ |
| | }} |
|
| |
|
| ==منابع==
| | *'''الدارس فی تاریخ المدارس'''، عبد القادر بن محمد نعیمی دمشقي، محقق: إبراهيم شمس الدين، الناشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى 1410هـ - 1990م. |
| {{منابع}}
| | *'''زیارات الشام'''، ابوالبيان محمد بن محفوظ القرشي ـ شيخ الطائفه بيانيه ـ معروف به ابن حوراني. |
| * '''اشارة السبق'''، ابوالمجد حلبی، تحقیق: ابراهیم بهادری، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، ۱۴۱۴ق. | | *'''الرحله'''، محمد بن عبدالله ابن بطوطه. |
| * '''الانصاف في معرفة الراجح من الخلاف علي مذهب الامام أحمد بن حنبل'''، علی بن سلیمان مرداوی، منشورات محمد علي بيضون، بی‌جا، دارالكتب العلمية، ۱۹۹۷م.
| |
| * '''بدائع الصنائع'''، علاءالدین الکاسانی، پاکستان، المکتبة الحبیبیة، ۱۴۰۹ق.
| |
| * '''الجامع للشرائع'''، یحیی بن احمد بن سعید حلی، قم، بی‌نا، ۱۴۰۵ق.
| |
| * '''الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة'''، یوسف بن احمد محدث بحرانی، تحقیق: محمدتقی ایروانی و سید عبدالرزاق مقرم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق.
| |
| * '''الدر المختار و حاشیة ابن عابدین (رد المختار)'''، ابن عابدین، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۲ق.
| |
| * '''الدروس الشرعية في فقه‌الإمامية'''، محمد بن مکی شهید اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق.
| |
| * '''دلیل الناسک؛ تعلیقه وجیزة علی مناسک الحج للنائینی'''، سید محسن حکیم، بی‌جا، مدرسة دارالحکمة، ۱۴۱۶ق.
| |
| * '''السرائر الحاوی لتحرير الفتاوی'''، محمد بن احمد بن ادریس،ٰ قم، دفتر انتشارات اسلامي، ۱۴۱۰ق.
| |
| * '''شرائع الاسلام'''، جعفر بن حسن محقق حلی، نجف، طبع آداب، ۱۳۸۹ق.
| |
| * '''العروة الوثقی'''، سید محمدکاظم طباطبائی یزدی، قم، النشر الاسلامی، ۱۴۲۰ق.
| |
| * '''العزیز شرح الوجیز'''، عبدالکریم بن محمد الرافعی، تحقیق: علی معوض و عادل عبدالموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.
| |
| * '''کفایة الفقه'''، محمدباقر بن محمد مومن محقق سبزواری، تحقیق: مرتضی واعظی اراکی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۸۱ش.
| |
| * '''المبسوط في فقه‌الإمامية'''، محمد بن حسن طوسی، تحقیق: سید محمدتقی کشفی، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، ۱۳۸۷ق. | |
| * '''المحلی'''، علی بن احمد ابن حزم، تحقیق: عبدالغفار سليمان البنداری، بيروت، دارالکتب العلمية، ۱۳۶۶ق.
| |
| * '''المغنی و الشرح الکبیر'''، عبدالله بن احمد بن قدامه مقدسی، قاهرة، دارالحديث، ۱۳۸۸ق.
| |
| * '''المواهب الجلیل'''، الحطاب الرعینی، تحقیق: کریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۶ق.
| |
| * '''مجمع البحرین'''، فخرالدین بن محمد، بی‌جا، مرتضوی، ۱۳۶۲ق. | |
| * '''مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان'''، احمد بن محمد مقدس اردبیلی، تحقیق: شیخ علی‌پناه اشتهاردی و دیگران، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق.
| |
| * '''مدارک الاحکام فی شرح عبادات شرایع الاسلام'''، محمد بن علی موسوی عاملی، بیروت، موسسه آل البیت(ع)، ۱۴۱۱ق.
| |
| * '''مسالك الأفهام إلي تنقيح شرائع الإسلام'''، زین‌الدین بن علی بن احمد شهید ثانی، قم، موسسه معارف اسلامی، ۱۴۱۳ق.
| |
| * '''مستند الشيعة في أحكام الشريعة'''، احمد بن محمدمهدی نراقی، قم، مؤسسه آل البيت، ۱۴۱۵ق.
| |
| * '''مفهوم‌شناسی محااذات و حکم احرام از آن'''، مجله پژوهشنامه حج و زیارت، شماره ششم، پاییز و زمستان ۱۳۹۷ش.
| |
| * '''مناسک حج محشی'''، پژوهشکده حج؛ حوزه نمایندگی ولی‌فقیه در امور حج و زیارت، بی‌جا، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.
| |
| * '''منتهی‌المطلب في تحقيق المذهب'''، حسن بن یوسف علامه حلی، تحقیق: مجمع البحوث الإسلامية، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۱۴ق.
| |
| * '''وسائل الشیعه'''، محمد بن حسن حر عاملی، تحقیق: عبدالرحیم شیرازی، بیروت، داراحیاء التراث، ۱۴۰۳ق.
| |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
قبر حضرت موسی(ع)
 |
| اطلاعات اوليه |
|---|
| کاربری |
مزار |
|---|
| مکان |
سوریه دمشق |
|---|
| معماری |
|---|
| بازسازی |
سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا |
|---|
قبر حضرت موسی (علیه‌السّلام) بنابر روایتی در روستای نَیْرَبْ در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده است. طبق نوشته‌ای بر روی دیوار مسجد، بعضی از صالحان، پیامبر(ص) را در خواب دیده‌اند که فرمود این‌جا قبر برادرم موسی است. در سالیان دور، هم مسجد تجدید بنا شده و هم مقبره ساخته شده است.
مکان قریه
این قریه در چهار کیلومتری دمشق و در دامنه کوه قاسیون بوده و مسجد بزرگی در آن به نام «جامع القدم» ساخته شده است.
وجه تسمیه
وجه تسمیه آن بخاطر جای پاهایی است که بر روی سنگی دیده می‌شود و گویند جای قدم‌های حضرت موسی (علیه‌السّلام) است.[۱]
اختلاف در مدفن حضرت موسی
در قریۀ «نَیْرَب» یکی از قرای شرق دمشق -در نزدیکی ربوه- به روایتی قبر حضرت موسی (علیه‌السّلام) و به روایتی دیگر قبر ام‌حنه مادر مریم قرار دارد.
«نَیْرب امروزه دو قسمت است «النیرب الاعلی» و «النیرب الادنی» که داخل شهر شده و نزدیکی ساحه الاموین کنونی است.» در این مسجد یک چهار دیواری کوچکی است که بر آن نوشته است: «بعضی از صلحا، پیامبر(ص) را در خواب دیده‌اند که می‌فرمود: این جا قبر برادرم موسی است.
تجدید بنای مسجد
گویند در آن جا حضرت خضر نیز نماز گزارده است. مسجد مذکور در ١٠44 هجری به وسیله سلطان سلیمان عثمانی و احمد پاشا تجدید بنا شد.
بانی تجدید مقبره
مقبره نیز توسط شیخ صالح البرکه ساخته شده و مورد زیارت و تبرک مردم و اهالی قرار دارد.[۲]
ثابت بودن بنا
بنای کنونی آن از همان دورۀ عثمانی است.
پانویس
- ↑ ابن بطوطه، الرحله، ص٧٠.
- ↑ نعیمی، الدارس فی تاریخ المدارس، ج٢، ص٣٣٩؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٩6؛ ابن حورانی، زیارات الشام، ص٨٢
منابع
- الدارس فی تاریخ المدارس، عبد القادر بن محمد نعیمی دمشقي، محقق: إبراهيم شمس الدين، الناشر: دار الكتب العلمية، الطبعة: الأولى 1410هـ - 1990م.
- زیارات الشام، ابوالبيان محمد بن محفوظ القرشي ـ شيخ الطائفه بيانيه ـ معروف به ابن حوراني.
- الرحله، محمد بن عبدالله ابن بطوطه.
.jpg)