مسجد بنی خداره: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۶ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۴۸

مسجد بنی خداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر در آن نماز خوانده و سر شریف خود را در آن محل تراشیده است. گفته شده بنی خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثنیه الوداع قرار داشته است. گفته شده که امروزه این مسجد از میان رفته است. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت تونل مناخه، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تپه‌ای در ثنیة الوداع در ابتدای خیابان سلطانه قرار داشت شاید همان مسجد بنی خداره بوده است.

مسجد بنی خداره یکی از مساجد مدینه بوده که پیامبر در آن نماز خوانده و سر شریف خود را در آن محل تراشیده است.^[۱] گفته شده بنی خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدیک ثنیَّة الوداع قرار داشته است.^[۲]

اِبن شَبّه مورخ قرن دوم هجری قمری آورده است که پیامبر(ص) در مسجد بنی خداره نماز خوانده و موهای سر خود را در آن مسجد تراشیده است.^[۳]

همچنین وی روایتی به نقل از هشام بن عمرو آورده است که مسجد بنی خداره را جزء مساجدی دانسته که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده است.^[۴]

مطری در کتاب التعریف آورده است که منازل بنی خداره که برادران بنی خدره بودند در جنوب محله بنی‌ساعده در نزدیکی أطمی(دژی) است که در جرار سعد ^{[یادداشت ۱]} بوده است.^[۵] رسول جعفریان به نقل از عجیمی گفته است که مسجد بنی‌خدره، در سمت شامی بازار مدینه، نزدیک سقیفه بنی‌ساعده است و سقیفه که امروز معروف است در یک مثلثی در باغی است که در سر خیابان سحیمی از سمت غرب قرار دارد. نظر درست آن است که مقصود بنی خداره است نه بنی‌خدره، زیرا وصفی که او(عجیمی) آورده با مطلبی که درباره محله آنها گفتیم تطبیق می‌کند.

برخی مسجد بنی خداره را از جمله آثاری دانسته‌اند که تا سال 1999 میلادی اثری از آنها باقی نمانده است.^[۶]

سمهودی(م ۹۱۱ق.) از این مسجد سخن گفته است. در زمان سمهودی نیز نشانی از این مسجد وجود نداشته است. آنچه قابل یادآوری است آن که عجیمی گفته است که مسجد بنی‌خدره، درسمت شامی بازار مدینه، نزدیک سقیفه بنی‌ساعده است و سقیفه که امروز معروف است در یک مثلثی در باغی است که در سر خیابان سحیمی از سمت غرب قرار دارد. نظر درست آن است که مقصود بنی خداره است نه بنی‌خدره، زیرا وصفی که او آورده با مطلبی که در باره محله آنها گفتیم تطبیق می‌کند. نک: تاریخ مکه و المدینه و الطائف، برگ 49 ـــــ میقات حج-جلد 16 نویسنده نادر سلیمانی بزچلوئی ـــ شخصات نشر، تهران: نادر سلیمانی بزچلوئی، ۱۳۸۰.

مطالب قبلی

مسجد بنی خداره یکی از مسجدهای مدینه بوده که امروزه از میان رفته است.

داستان مسجد

بنو خداره برادران بنی خدره بن حارث خزرجی هستند و منازلشان در شمال بازار مدینه نزدی ثنیه الوداع قرار داشته است. روایت شده که پیامبر در محل مسجد بنی خداره نماز خواند و موهایش را تراشید.

تاریخچه مسجد

سمهودی(م ۹۱۱ق.) از این مسجد سخن گفته است. در زمان سمهودی نیز نشانی از این مسجد وجود نداشته است.

موقعیت امروزی

امروزه مسجد بنی‌خداره وجود ندارد. برخی نوشته‌اند که تا پیش از ساخت تونل مناخه، مسجدی با بنای سفید‌کاری شده در تبه‌ای در ثنیه الوداع در ابتدای خیابان سلطانة قرار داشت که شاید همان مسجد بنی خدره بوده است.^[۷]

در بالای کوه ثنیه الوداع مسجدی بود که برخی گمان کرده اند همان مسجد بنی خداره بوده است.^[۸] امروزه کوه ثنیه الوداع و آن مسجد هم در توسعه خیابان‌ها از میان رفته است. ^[۹]

پانویس

↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص 146.
↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص146.
↑ تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص60.
↑ تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.
↑ التعریف، ص216.
↑ مدینه شناسی، ص27.
↑ مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷
↑ نک: معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۰
↑ معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱

↑ کوزه‌های سعد، به مجموعه کوزه‌های که از آب پُر می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.

منابع

تاريخ المدينة المنورة، اِبْن‌شَبّه،(م.262ه.)، به کوشش محمد شلتوت، [بی‌جا]،دار الفكر، [بی‌تا].
التعریف بما أَنست الهجرة من معالم دار الهجرة، جمال الدین محمد بن احمد المطری، به کوشش سیلمان الرحیلی، ریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ق.
مدینه شناسی، محمدباقر نجفی، تهران، مشعر، 1386ش.

[1] معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص 146.

[2] معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص146.

[3] تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص60.

[4] تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.

[6] التعریف، ص216.

[7] مدینه شناسی، ص27.

[8] مساجد صلی فیها رسول الله، ص ۳۸۷

[9] نک: معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۰

[10] معالم المدینه المنوره، جزء۴، مجلد۲، ص ۱۵۱

[5] کوزه‌های سعد، به مجموعه کوزه‌های که از آب پُر می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[یادداشت ۱]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 همچنین وی روایتی به نقل از هشام بن عمرو آورده است که مسجد بنی خداره را جزء مساجدی دانسته که پیامبر(ص) در آن نماز خوانده است.<ref>تاريخ المدينة المنورة، ج1، ص64.</ref>
-مطری در کتاب [[التعریف بما أنست الهجرة (کتاب)|التعریف]] آورده است که منازل بنی خداره که برادران بنی خدره بودند در جنوب محله بنی‌ساعده در نزدیکی أطمی(دژی) است که در جرار سعد <ref group="یادداشت">کوزه‌های سعد، به مجموعه کوزه‌های که از آب پُر می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.</ref> بوده است.<ref>التعریف، ص216.</ref>
+مطری در کتاب [[التعریف بما أنست الهجرة (کتاب)|التعریف]] آورده است که منازل بنی خداره که برادران بنی خدره بودند در جنوب محله بنی‌ساعده در نزدیکی أطمی(دژی) است که در جرار سعد <ref group="یادداشت">کوزه‌های سعد، به مجموعه کوزه‌های که از آب پُر می‌شد تا مردم از آن آب بنوشند و در آن زمان جرار سعد به عنوان مسیری نزدیک بازار شهر بوده است.</ref> بوده است.<ref>التعریف، ص216.</ref> رسول جعفریان به نقل از عجیمی گفته است که مسجد بنی‌خدره، در سمت شامی بازار مدینه، نزدیک سقیفه بنی‌ساعده است و سقیفه که امروز معروف است در یک مثلثی در باغی است که در سر خیابان سحیمی از سمت غرب قرار دارد. نظر درست آن است که مقصود بنی خداره است نه بنی‌خدره، زیرا وصفی که او(عجیمی) آورده با مطلبی که درباره محله آنها گفتیم تطبیق می‌کند.
 برخی مسجد بنی خداره را از جمله آثاری دانسته‌اند که تا سال 1999 میلادی اثری از آنها باقی نمانده است.<ref>مدینه شناسی، ص27.</ref>