مسجد عثمان (مدینه)

مسجد عثمان

اطلاعات اوليه
مکان	عربستان * مدینه *
کاربری	مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
وابسته به دین/مذهب	اسلام
آیین‌ها	اقامه نماز جماعت
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری	قرن 15هجری
وضعیت فعلی
وضعیت بنا	موجود
مسیریابی در حال بارگیری نقشه... {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"300px","height":"250px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":13,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"https://www.google.com/maps/search/?api=1\u0026query=24.463582,39.609435","imageLayers":[],"locations":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u0645\u0633\u062c\u062f \u0639\u062b\u0645\u0627\u0646\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"\u0645\u0633\u062c\u062f \u0639\u062b\u0645\u0627\u0646\n","link":"","lat":24.463582,"lon":39.609435,"icon":""}],"imageoverlays":null}

مسجد عثمان بن عَفان، یکی از مساجد مدینه در کشور عربستان است که در اوایل قرن 15 هجری ساخته شده و بر این اساس، جزء مساجد قدیمی عصر نبوی محسوب نمی‌شوند.

این مسجد در جهت جنوبی مسجد النبی با فاصله 425 متر واقع شده و در محدوده مصلای پیامبر(ص) قرار گرفته است.

ساختمان قدیمی‌تری از این مسجد از سال946هجری در قلعه عسکریه وجود داشته که با انفجار قلعه در 1338هجری به مخروبه تبدیل شده و در 1370 در توسعه شهری به کلی از بین رفته است. ساختمان جدید با جابجایی در مکان در دروان معاصر ساخته شده.

مکان

این مسجد در جهت جنوبی مسجد النبی با فاصله 425 متر واقع شده و با مسجد غمامه 322متر فاصله دارد و در محدوده مصلای پیامبر(ص) قرار گرفته است.

نام

برخی محققین احتمال داده اند که نام عثمان بر روی این مسجد، به خاطر این است که در محدوده مساجد مصلی، به نام همه خلفای نخستین، مسجدی وجود داشته، پس این مسجد را جهت تکمیل اسامی خلفای چهارگانه اینگونه نام گذاشته اند.

زمان تاسیس

ساختمان فعلی این مسجد را در حدود1410هجری، شیخ خاشقچی ساخت و به اداره اوقاف عربستان واگذار کرد. بنابر این، وجود آن در محدوده مُصلّی پیامبر(ص) و در نزدیکی حرم پیامبر(ص)، نباید این تصور را به وجود آورد که مسجد مذکور، از مساجد قدیمی مربوط به عصر نبوی است.

پیشینه مسجد عثمان

اما پیش از بنای امروزی مسجد عثمان، ساختمان قدیمی‌تری از این مسجد از سال946هجری وجود داشته است. ساختمان مذکور از زمان سلطان سلیمان اول (بین سالهای 926-974هجری) همزمان با ساخت دیوارهای «القلعه العسکریه» به دست وی به بنا شده.

قلعه و مسجد آن در محدوده شمال غربی مسجد النبی قرار داشته‌اند و خیاری (متوفی 1380ه) از وجود این مسجد سخن به میان آورده. همچنین سفرنامه نویسی در سال 1303ه/1885م مسجد عثمان را داخل قلعه مذکور دیده و با یک مناره توصیف کرده است.

ساختمان مسجد با انفجار و زوال قلعه در 1338ه مخروبه شد و در 1370ه همراه با دیوارهای قلعه به کلی از میان برداشته شد.در واقع بنای قدیمی این مسجد در پروژه‌های توسعه‌ای این منطقه از بین رفته و شیخ خاشقچی بنای جدید را با مقداری جابجایی، در مکان فعلی ساخته است.

کعکی گزارش هایی مبنی بر بازگشت تاریخچه بنا به عصر نبوی آورده، و اشاراتی به ترمیم بنا در ضمن بازسازی قلعه به سال 1285هجری کرده است. احمد خیاری علت عدم وجود محتوای دقیق درباره بازسازی های مسجد را، وجود آن در داخل قلعه و اختصاص آن به نماز سربازها، دانسته است.

منابع

• مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
• تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
• وصف المدینه المنوره، علی بن موسی، مطبعة نهضة مصر.
• معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
• فصول من تاریخ المدینة المنورة، علی حافظ، ناشر:مؤلف. الطبعة الثالثة 1417ه-1996م.