بئر غرس: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


== نام ==
== نام ==
'''چاه غُرس''' را «مالک بن نُحاط» حفر کرد. مالک برده ای سیاه داشت که سرپرستی آن چاه را بر عهده داشت و زیاد از آن آب می‌کشید. نام این غلام «سلام» بود، اما او را با لقب «غَرس» صدا می‌کردند و چاه به اسم او  شناخته شد و آن را «چاه غُرس» نامیدند.<ref name=":02">انساب الاشراف (بیروت: چاپ الاعلمی)، ج ۱، احمد بن یحیی بن جابر (بلاذری)، ص ۵۹۱</ref>
'''چاه غُرس''' را «مالک بن نُحاط» حفر کرد. مالک برده ای سیاه داشت که سرپرستی آن چاه را بر عهده داشت. این غلام را با لقب «غَرس» صدا می‌کردند و چاه به اسم او  شناخته شد و آن را «چاه غُرس» نامیدند.<ref name=":02">انساب الاشراف (بیروت: چاپ الاعلمی)، ج ۱، احمد بن یحیی بن جابر (بلاذری)، ص ۵۹۱</ref>


بنابر برخی گزارش‌ها مالک آن چاه را حفر کرد و از آب آن راهی به سوی درختانی که خودش کاشته بود کشید. به همین دلیل آن را  بئر الغرس(به معنای کاشتن) می‌نامیدند.<ref name=":02" /> برخی از اهالی مدینه هنوز هم بئر الغرس می‌ نامند. تعبیر های دیگر همچون  "بئر غُرس"  و "بئر غُریس" نیز درباره نام چاه شنیده شده است.<ref>المساجد والأماكن الأثرية المجهولة لزائر المدينة الميمونة، عبدالرحمن خويلد، ص ۶۱</ref>
غرس در لغت به معناى قلمه درخت يا نهالى است كه در زمين می‌نشانند تا برويد.<ref>المعالم الأثيره في السنة و السيرة ( فرهنگ اعلام جغرافيايى تاريخى در حديث و سيره نبوى ) ( فارسي )، محمد بن محمد حسن شُرَّاب ( مترجم : حميدرضا شيخى )، ص٢٩٠.</ref> بنابر برخی گزارش‌ها مالک از آب چاه، راهی به سوی درختانی که خودش کاشته بود کشید. به همین دلیل آن را  بئر الغرس(به معنای کاشتن) می‌نامیدند.<ref name=":02" /> تعبیر های دیگر همچون "بئر غُریس" و «أغرس» نیز درباره نام چاه شنیده شده است.<ref>المساجد والأماكن الأثرية المجهولة لزائر المدينة الميمونة، عبدالرحمن خويلد، ص ۶۱</ref>


== موقعیت مکانی ==
== موقعیت مکانی ==
'''چاه غُرس''' یکی از اماکن تاریخی و مذهبی مهم در شهر [[مدینه]] منوره است که در منطقه «[[العوالی]]» و در شمال خیابان «طریق علی بن ابی‌طالب» قرار دارد. این چاه در منطقه قبا<ref name=":12">عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات زکریای قزوینی ص۱۷۹.</ref> در حدود ۱.۵ کیلومتری جنوب [[مسجد النبی]] و ۱.۵ کیلومتری شمال شرق [[مسجد قبا]] واقع شده است. امروزه چاه غرس مکانی شناخته شده در روستای «جفاف» نزدیک «قربان» در باغ غرس می‌باشد.
'''چاه غُرس''' یکی از اماکن تاریخی و مذهبی مهم در شهر [[مدینه]] منوره است که در شمال خیابان «طریق علی بن ابی‌طالب» قرار دارد.<ref>[https://www.google.com/maps/place/Ghars+well/@24.4447334,39.6265399,346m/data=!3m1!1e3!4m6!3m5!1s0x15bdbf95c9b0511b:0xdfed1dd10f44ce20!8m2!3d24.4451856!4d39.6272167!16s%2Fg%2F12195n4m?entry=ttu&g_ep=EgoyMDI1MDkzMC4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه جهان نمای گوگل مپ.]</ref> این چاه در منطقه قبا<ref name=":12">عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات زکریای قزوینی ص۱۷۹.</ref> در حدود یک کیلومتری جنوب [[مسجد النبی]] و یک کیلومتری شرق [[مسجد قبا]] واقع شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87.pdf&page=456 مغانم المطابة فی معالم الطابة، ص456.]؛ مرآه الحرمین، ص۴۸۳.</ref> امروزه چاه غرس مکانی شناخته شده در روستای «قربان» در باغ غرس می‌باشد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=246 آثار المدینه المنوره، ص246.]؛ موسوعة العتبات المقدسة، ج٣، جعفر الخليلي، ص۶۲.</ref>


== پیامبر(ص) و چاه غرس ==
== پیامبر(ص) و چاه غرس ==
خط ۴۸: خط ۴۸:


== فضایل چاه ==
== فضایل چاه ==
در نقل ها آمده است آبی که از آن کشیده می‌شده در درمان برخی بیماری‌ها مؤثر بوده است.<ref name=":22" />
در نقل ها آمده است آبی که از آن کشیده می‌شده در درمان برخی بیماری‌ها مؤثر بوده است.<ref name=":22" /> روایت شده که در دورانی آب چاه بسایر کم بوده و با معجزه [[پیامبر(ص)]] ناگهان چاه از آب جوشان و پرآب شده است<ref>سبل الهدى والرشاد، جلد ۹، صفحه ۴۶۰.</ref>
 
== معجزه پیامبر ==
در باره‌ی زیاد شدن آب چاه غرس به دست پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم
 
ابن سعد از سعید بن رُقَیش از انس بن مالک رضی‌الله‌عنه روایت کرده که گفت:
 
«ما همراه پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به سمت قُباء رفتیم. ایشان به چاه غرس رسیدند. در آن زمان، از این چاه با دلو، آب بر پشت الاغ کشیده می‌شد (و آب بسیار کمی داشت) و بیشترِ روز را تلاش می‌کردیم، اما در آن آب پیدا نمی‌کردیم.
 
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آب را در دلو مضمضه (آب را در دهان چرخاندند) و آن را به چاه بازگرداندند، ناگهان چاه از آب جوشان و پرآب شد.»
 
سبل الهدى والرشاد، جلد ۹، صفحه ۴۶۰
 
در زمان زندگی پیامبر، این چاه متعلق به سعد بن خیثمه بود که از انصار به شمار می‌آمد. پیامبر در نزدیکی مسجد قباء خانه‌ای داشت که این چاه در همان حوالی بود. این مکان به ویژه زمانی اهمیت پیدا کرد که پیامبر با ابوبکر از مکه به مدینه مهاجرت کردند.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
محمد مطری(م.741ق.) گفته که این چاه در زمان او خراب شده بود، ولی بعد از آن تعمیر شد. سمهودی هم گفته است که این چاه بعداً باز هم خراب شد و سپس آن را شخصی به نام خواجه حسین خرید و باغی دور آن ساخت و یک راه‌پله از داخل و بیرون باغ به چاه ایجاد کرد و کنار آن مسجد کوچکی ساخت و این مکان را در سال ۸۸۲ هجری وقف کرد.
مطابق نقل محمد مطری، مدینه شناس (م.741ق.) این چاه تا پیش از دوران اون، قرن‌ها به صورت مخروبه بود، ولی بعد از آن تعمیر شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=153 التعریف بما انست الهجرة، ص153.]</ref> نقل شده که این چاه بعداً باز هم خراب شد و سپس آن را شخصی به نام خواجه حسین خرید و باغی دور آن ساخت و یک راه‌پله از داخل و بیرون باغ به چاه ایجاد کرد و کنار آن مسجد کوچکی ساخت و این مکان را در سال ۸۸۲ هجری وقف کرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=392 وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، ص392.]</ref>
 
برای رفتن به چاه غرس از مدینه باید از باب العوالی حرکت کنید و به سمت راه قربان بروید و سپس به سمت شرق در یک کوچه باریک بپیچید.


== وضعیت کنونی ==
== وضعیت کنونی ==