وادی القری: تفاوت میان نسخه‌ها

Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Heidar (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
وادی القری که امروزه به وادی العُلا معروف است<ref>المعالم الاثیره، ص224.</ref>، دره‌ای طولانی در 300 کیلومتری شمال غربی مدینه در راه بازرگانی شام به حجاز بوده است.<ref>نگا: حجاز در صدر اسلام، ص83.</ref> در جنوب این منطقه، خیبر قرار دارد و به دلیل داشتن قریه‌های متعدد و به هم پیوسته، به "وادی القری" (دره آبادی‌ها) معروف شده است.<ref>مراصد الاطلاع، ج3، ص1087.</ref>
وادی القری که امروزه به وادی العُلا معروف است<ref>المعالم الاثیره، ص224.</ref>، دره‌ای طولانی در 300 کیلومتری شمال غربی مدینه در راه بازرگانی شام به حجاز بوده است.<ref>نگا: حجاز در صدر اسلام، ص83.</ref> در جنوب این منطقه، خیبر قرار دارد و به دلیل داشتن قریه‌های متعدد و به هم پیوسته، به "وادی القری" (دره آبادی‌ها) معروف شده است.<ref>مراصد الاطلاع، ج3، ص1087.</ref>


ابن کلبی، تاریخ‌نگار مشهور، وادی القری را آبادترین منطقه در جزیره العرب توصیف کرده و اشاره نموده که ویرانه‌های قریه‌های آن هنوز پابرجاست و چشمه‌سارهایش جاری است.
== دوران باستان ==
 
== پیشینه تاریخی ==
 
=== دوران باستان ===
در زمان‌های باستان، وادی القری منازل [[قوم عاد]] و [[ثمود]] بوده است. مرکز مهم این منطقه «قُرح» بوده که گفته می‌شود قوم عاد در آنجا هلاک شدند.<ref>معجم البلدان، ج4، ص321.</ref> مقدسی در سده چهارم قمری گزارش می‌دهد که در سراسر [[حجاز]] پس از [[مکه]]، جایی آبادتر از شهر قُرح وجود نداشته است.<ref>احسن التقاسیم، ص83 و 84.</ref>
در زمان‌های باستان، وادی القری منازل [[قوم عاد]] و [[ثمود]] بوده است. مرکز مهم این منطقه «قُرح» بوده که گفته می‌شود قوم عاد در آنجا هلاک شدند.<ref>معجم البلدان، ج4، ص321.</ref> مقدسی در سده چهارم قمری گزارش می‌دهد که در سراسر [[حجاز]] پس از [[مکه]]، جایی آبادتر از شهر قُرح وجود نداشته است.<ref>احسن التقاسیم، ص83 و 84.</ref>


شهر تاریخی «الحِجر» یا «مدائن صالح» در ۲۲ کیلومتری شمال العلا از دیگر مناطق مهم این وادی است که مسکن قوم ثمود بوده و در قرآن کریم از آن یاد شده است. این شهر نخستین اثر ثبت شده عربستان سعودی در میراث جهانی یونسکو است.
شهر تاریخی «الحِجر» یا «مدائن صالح» در ۲۲ کیلومتری شمال العلا از دیگر مناطق مهم این وادی است<ref>المعالم الاثیره، ص97.</ref> که گویند مسکن قوم ثمود بوده<ref>معجم البلدان،ج2، ص221؛ مراصد الاطلاع، ج1، ص381؛ تاریخ ابن خلدون، ج2، ص24.</ref> و در قرآن کریم از آن یاد شده است.<ref>سوره اعراف، آیه 74.</ref> این شهر نخستین اثر ثبت شده [[عربستان سعودی]] در میراث جهانی یونسکو است.<ref>سایت رسمی [https://whc.unesco.org/en/list/1293 یونسکو]</ref> برخی منابع بیرون آمدن ناقه [[حضرت صالح|صالح]] از دل کوه را در همین منطقه می‌دانند.<ref>معجم البلدان،ج2، ص221.</ref>
 
=== دوران پیش از اسلام و صدر اسلام ===
پس از اقوام عاد و ثمود، یهودیان در این منطقه ساکن شدند و زمین‌هایش را آباد کردند. سپس قبایلی چون قضاعه، جهینه، عذره و بلیّ در این منطقه سکنی گزیدند.
 
در صدر اسلام، وادی القری یکی از مراکز مهم یهودیان در حجاز بود و غزوه وادی القری در این منطقه رخ داد.


== وادی القری در صدر اسلام ==
== وادی القری در صدر اسلام ==
پس از اقوام عاد و ثمود، یهودیان در این منطقه ساکن شدند و زمین‌هایش را آباد کردند. سپس برخی قبایل عرب چون قُضاعه، جُهَینه، عذره و بلیّ در این منطقه سکنی گزیدند. در صدر اسلام، وادی القری یکی از مراکز مهم یهودیان در حجاز بود و غزوه وادی القری در این منطقه رخ داد.<ref>حجاز در صدر اسلام، ص84.</ref>


=== غزوه وادی القری ===
=== غزوه وادی القری ===
یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی این منطقه، غزوه وادی القری در جمادی‌الثانی سال هفتم هجری بود. پیامبر اکرم(ص) پس از فتح خیبر، راهی وادی القری شدند و یهودیان ساکن آنجا را به اسلام دعوت کردند. پس از امتناع یهودیان از پذیرش اسلام، جنگ درگرفت و در نهایت یهودیان تسلیم شدند. پیامبر(ص) اموال آنها را به غنیمت گرفت، ولی زمین‌ها و نخل‌هایشان را در اختیارشان باقی گذارد تا به عنوان خراج‌گذار با مسلمانان همکاری کنند.
یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی این منطقه، غزوه وادی القری در جمادی‌الثانی سال هفتم هجری بود. [[پیامبر اکرم(ص)]] پس از فتح خیبر، راهی وادی القری شدند و یهودیان ساکن آنجا را به اسلام دعوت کردند. پس از امتناع یهودیان از پذیرش اسلام، جنگ درگرفت و در نهایت یهودیان تسلیم شدند. پیامبر(ص) اموال آنها را به غنیمت گرفت، ولی زمین‌ها و نخل‌هایشان را در اختیارشان باقی گذارد تا به عنوان خراج‌گذار با مسلمانان همکاری کنند.


=== سریّه زید بن حارثه ===
=== سریّه زید بن حارثه ===
خط ۵۳: خط ۴۵:




ابن کلبی، تاریخ‌نگار مشهور، وادی القری را آبادترین منطقه در جزیره العرب توصیف کرده و اشاره نموده که ویرانه‌های قریه‌های آن هنوز پابرجاست و چشمه‌سارهایش جاری است.<ref>معجم البلدان،ج4، ص338.</ref>


وادی القری (العلا) به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی حجاز، تمدن‌های متعددی را از دوران باستان تاکنون به خود دیده است. از اقوام عاد و ثمود گرفته تا یهودیان و مسلمانان، هر یک در شکل‌گیری تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه سهم داشته‌اند. امروزه نیز این منطقه با حفظ میراث غنی تاریخی‌اش، به یکی از کانون‌های مهم گردشگری فرهنگی در عربستان سعودی تبدیل شده است.
وادی القری (العلا) به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی حجاز، تمدن‌های متعددی را از دوران باستان تاکنون به خود دیده است. از اقوام عاد و ثمود گرفته تا یهودیان و مسلمانان، هر یک در شکل‌گیری تاریخ پر فراز و نشیب این منطقه سهم داشته‌اند. امروزه نیز این منطقه با حفظ میراث غنی تاریخی‌اش، به یکی از کانون‌های مهم گردشگری فرهنگی در عربستان سعودی تبدیل شده است.