طواف نساء
مفهوم‌شناسی
طواف به معنای گردیدن دور چیزی[۱] و نساء به معنای زنان است.[۲] در فقه شیعه، زن و مرد بر هم حرام بوده و آمیزش و التذاذ جنسی بر آنها جایز نیست؛ پی از طواف نساء این حرمت برداشته می‌شود.
به فتوای فقیهان شیعه، در عمره مفرده و اقسام سه‌گانه حج، واجب است طواف نساء انجام شود و با انجام آن، زنان حلال مى‌شوند.[۳]
به باور شیعه، پس از طواف نساء و نماز آن، زن و شوهر بر يكديگر حلال مى‌شوند.[۴]
به نظر شیعه، طواف نساء از واجبات حج و عمره است و بر تمام حجاج و معتمران به عمرۀ مفرده؛ اعم از مرد، زن، بالغ و غير بالغ، واجب است كه در پايان مناسك آن را انجام دهند.[۵]
طواف نساء و نماز آن، با ساير طواف‌ها و نمازهاى آنها، جز در نيت تفاوتى ندارد.[۵]
كيفيت طواف نساء و نماز آن، مانند طواف عمره و نماز آن است، ولى بايد به نيت طواف نساء و نماز طواف نساء بجا آورده شود. طواف نساء و نماز آن، اختصاص به مردان ندارد، بلكه بر تمامى كسانى كه حج يا عمره مفرده بجا مى‌آورند واجب است.[۶]
عمره تمتع طواف نساء و نماز آن را ندارد.[۷]
زمان
در عمره مفرده
طواف نساء و نماز آن، آخرین عمل از اعمال عمره مفرده است و پس از تقصیر انجام می‌شود.
مذاهب چهارگانه اهل سنت، منكر طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند.[۸]
در حج
حاجیان پس از مناسک منا در روز عید قربان، از احرام خارج شده و با لباس دوخته به مکه رفته و اعمال مکه را انجام می‌دهند. آخرین عمل از اعمال مکه طواف نساء و نماز آن است. [۹] به نظر فقیهان شیعه، واجب است حاجی اين اعمال، من جمله طواف نساء و نماز آن را در ماه ذى‌‌حجه به پايان ببرد. البته انجام دادن آن در ايام تشريق مستحب است.[۱۰]
مذاهب چهارگانه اهل سنت، منكر طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند.[۸]
چگونگی
چگونگی طواف نساء و نماز آن، مانند طواف زیارت است، که در آن حاجی باید هفت شوط دور کعبه بگردد. آغاز و پایان طواف، رکنی است که حجرالاسود در آن قرار دارد.
حلال شدن زن و مرد
فرد عمره گزار با تقصير از احرام خارج مى‌شود ، ليكن هنوز مباشرت باهمسرش بر اوحرام است و با انجام طواف نساء ونمازطواف نساء ، اين حرمت نيز پايان مى‌پذيرد.[۱۱]
بنا به نظر شیعیان، طواف نساء و نماز آن آخرین عمل از اعمال عمره مفرده است.[۱۲]
مذاهب چهارگانه اهل سنت، منكر طواف نساء هستند و از آن، نه به عنوان واجب و نه به عنوان مستحب نام نبرده‌اند.[۸] و زنان را با طواف زيارت حلال مى‌شمارند.[۸]
پانویس
- ↑ المصباح المنیر، ذیل مدخل طاف، ج۲، ص۳۸۰.
- ↑ لسان العرب، ذیل واژه نسا، ج۱۵، ص۳۲۱.
- ↑ مناسك محشى، صص۵٠٨-۵٠۶.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۸۱.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ مناسك محشى، صص ۴۶۶ - ۴۶٢؛ الدروس الشرعيه، ج ١، صص ۴۵ - ۴۵٨؛ تذكرة الفقها، ج٨، صص ٣۵۴ و ٣۵٣.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۸۰.
- ↑ درسنامه مناسک حج، ص۹۹.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ الهداية (فقه حنفى)، المصادر الفقهيه، ج ١٠، ص ٢٧٨؛ الكافى فى فقه اهل المدينه (فقه مالكى)، المصادرالفقهيه، ج ١٠، ص ۵٠۵؛ بداية الاجتهاد، ج ١، ص ٣۴۴؛ الكافى لابن قدامه، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ١٠۴٠؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۷۱، به نقل از المهذب (فقه شافعى)، المصادر الفقهيه، ج ١١، ص ٩٠۴.
- ↑ حج و عمره در آینه فقه مقارن، ص۱۹۳.
- ↑ مناسك حج محشّى، ۱۳۸۲ش، ص۴۶۴ .
- ↑ جامع المقاصد، ج٣، ص٢۵٨؛ حج و عمره در آینه فقه مقارن، ص۱۸۴.
- ↑ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۲.
منابع
- تذکرة الفقهاء، علّامهٔ حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، قم، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- جامع المقاصد، الشيخ على بن الحسين الكركى، قم، مؤسسه آل البيت، چاپ اول، ١۴٠٨ق.
- الدروس الشرعيه في فقه الاماميه، شهید اول، شیخ محمد بن مکی العاملی، قم، مؤسسة النشر الاسلامى، چاپ دوم، ١۴١٧ق.
- الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه، الشهید الثانی، شیخ زین‌الدین العاملی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
- الکافی فی فقه ابن حنبل (الفقه الحنبلی)، ابن قدامه، عبداللّٰه بن احمد، المصادر الفقهیه، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- الکافی فی فقه اهل المدینه، النمری القرطبی، یوسف بن عبداللّٰه (الفقه‌المالکی)، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق.
- مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، احمد بن محمد فیومی، قم، مؤسسة دار الهجره، ۱۴۱۴ق.
- مناسک حج با حواشی مراجع، امام خمینی، سید روح اللّٰه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۵ش.
- مناسك حج محشّى، قم، مركز تحقيقات حج، چاپ هفتم ، تابستان ۱۳۸۲ش.
- الهدایه (الفقه الحنبلی)، المرغینانی، علی ابن ابی تیر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.