ستون مربعةالقبر
ستون مربعةالقبر: ستونی کنار در خانه حضرت فاطمه در مسجدالنبی، مکان ورود جبرئيل
مکان ستون مربعةالقبر
اين ستون كنار در خانه حضرت فاطمه زهرا و در رديف ستون‌هاي وُفود و محرَس قرار دارد[۱]و اکنون درون ضريح و در انتهای سمت شمالی حجره شريف جاي گرفته و در ديدرس زائران نيست.[۲] اين ستون از ستون‌های مشهور در روضه مطهره است.[۳]
بنابر نقل منابع، اين ستون تا هنگام توسعه مسجد به دست قايتبای(م.887ق.) بيرون ضريح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت و از دسترس مردم خارج شد.[۴]
نام‌های مختلف ستون مربعةالقبر و دلائل نام‌گذاری
مُرَبّعَة القبر
سبب اين نام‌گذاری آن است که به گزارش ابن شهرآشوب، هنگامی‌كه امير مؤمنان علي بن ابي‌طالب به كمك سه تن از مهاجران، عباس و فرزندش فضل و اسامة بن زيد، خواست بدن شريف پيامبر خدا را به خاك بسپارد، انصار از امير مؤمنان خواستند تا يكي از آنان نيز براي دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علي أوس بن خولي را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارك پيامبر در قبر، امير مؤمنان به اوس گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بيرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»[۵] وجه ديگر اين نام آن است كه اين ستون درون شبکهای جاي گرفته كه قبر چهار گوشه پيامبر در آن قرار دارد.[۶]
مقام جبرئیل
اين ستون از آن رو به اين عنوان شهرت يافت که جبرئيل از آن‌جا نزد پيامبر فرود مي‌آمده است.[۷]
ستون معرس
اين ستون در رکن شمال غربی قبر نبوی و به ادعاي صبری پاشا ميان دو ستون وفود و قبر نبوی جای گرفته و در خانه فاطمه3 کنار آن بوده است.[۸] بر پايه گزارش‌هایی، در اين مکان، عروسي حضرت فاطمه رخ داده است. از اين رو، «استوانة المَعْرَس» نيز ناميده شده است.[۹]
فضیلت ستون مربعةالقبر
اکنون اين ستون درون شُبّاک (پنجره‌ها) قرار دارد و مردم از تبرک جستن به آن که مستحب شمرده شده[۱۰]، محروم هستند.[۱۱] در فضيلت اين مکان، در روايتي مشهور آمده كه پيامبر خدا 40 روز با نهادن دست مباركش بر چارچوب در، مي‌فرمود: «السّلام عليكم يا أهل البيت» و بدين سان، بر فاطمه و علي و حسنين درود مي‌فرستاد. سپس آيه تطهير: {إِنَّما يُرِيدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَيتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطهِيراً...} (احزاب/33، 41) را تلاوت می‌كرد.[۱۲] به روايتی ديگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علي را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»[۱۳]
پانویس
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص186.
- ↑ . تاريخ و آثار اسلامي، ص194.
- ↑ . موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.
- ↑ . موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.
- ↑ . المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثيره، ص39.
- ↑ . المعالم الاثيره، ص39.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص186؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.
- ↑ . موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص238-239.
- ↑ . فضائل المدينة المنوره، ج2، ص325؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.
- ↑ . الغدير، ج5، ص124؛ الزيارة في الکتاب و السنه، ص40.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص186-187.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص187؛ تعمير و توسعه مسجد شريف نبوي، ص75-76.
- ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص187؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.