منبر پیامبر

از ویکی حج

منبر پیامبر در مسجدالنبی قراردارد.

منبر در زمان پیامبر

برخی منابع ذکرکرده‌اند که منبری از چوب درخت گز برای پیامبر ساخته شد که متشکل از دو پله و جای نشستن بود و ساخت منبر در زمانی صورت گرفت که ایستادن برای پیامبر مشکل بود و احتمالا این موضوع به سال‌های هشتم و نهم هجری بازمی‌گردد.[۱]

ابعاد منبر

عرض منبر یک ذراع (در حدود نیم متر) و طول آن دو ذراع (در حدود یک متر) و ارتفاع آن نیز دو ذراع (حدود یک متر) بود.[۲]

سازندگان منبر

درباره سازنده منبر اختلاف نظر وجود دارد. برخی منابع این امر را به تمیم داری نسبت می‌دهند و برخی سازنده آن را غلام عباس‌بن عبدالمطلب و عده‌ای دیگر نیز باقوم رومی-بانی کعبه قریش در سال 14 قبل از هجرت-می‌دانند.[۳]

جنس و مواد سازنده منبر

درباره جنس منبر برخی گفته‌اند که مسجد پیش از آن‌که منبری چوبی داشته باشد دارای منبر گلی بوده‌است. نظر سمهودی دراین باره چنین است، وی می‌گوید منبر عبارت بود از یک استوانه مرتفع اما به شکل یک منبر چوبی نبود. زیرا تا زمانی که منبر گلی وجودداشته نیازی به منبر چوبی نبوده‌است.[۴]

منبر در دوره اموی

منبر پیامبر، در زمان معاویه، توسط والی مدینه، مروان بن حکم، با شش پله ساخته شد که با احتساب جایگاه خطیب به 9 پله می‌رسید. دری نیز به اندازه پنجره، برای منبر ساخته شد. منابع منبر را پس از بازسازی دوره ولیدبن عبدالملک ، این‌طور وصف کرده‌اند: منبر در سمت راست محراب در اول رواق سوم از محراب عثمانی در روضه مفروش با مرمر قرار دارد.[۵]

منبر در دوره ممالیک

همزمان با دوره سلطنت نور الدین بن عز الدین (۶۵۷-655 ق./59-1257م.) پادشاه یمن، مظفر شمس‌الدین یوسف، در سال 656 منبری را برای مسجد ارسال نمود.[۶][۷]

در سال 666 قمری بیبرس منبری برای مسجد فرستاد.[۸] در این منبر چوبی، نهایت صناعت و ظرافت به‌کار گرفته شد و چوب صندل قرمز و زرد در آن استفاد شده‌ بود.[۹]

در سال 797 قمری برقوق، منبری برای مسجد فرستاد.[۱۰][۱۱] در سال 820 قمری سلطان مؤید، منبری را برای مسجد فرستاد که جایگزین منبر اهدایی برقوق شد.[۱۲]

در دوره قایتبای و بعد از آتش سوزی بزرگ، منبری از مرمر ساخته شد.[۱۳]

منبر در دوره عثمانی

در زمان سلیمان قانونی، هلال‌های طلایی بر منبر[۱۴]، گنبد روی قبر و مأذنه‌های چهارگانه قرار گرفت.[۱۵] در زمان سلیم، اصلاحاتی در مسجدالنبی اتفاق افتاد. چنان‌چه از وجود اسم او در داخل غرب منبر، مشهود است، [۱۶]

در دوره مراد سوم سال 998ه.ق منبری مرمری و نوساز در مسجد قرارگرفت.


منبر در دوره سعودی

در اصلاحاتی که دولت در مسجدالنبی انجام داد، از عمارت سلطان عبدالمجید، 4056متر مربع بدون تغییر ماند که شامل منطقه مسقف قبله‌ای بود. این منطقه شامل: حجره مطهره و گنبد سبزش، مصلای پیامبر، روضه مطهره، منبر، ستون‌های باستانی، مأذنه رئیسیه، مأذنه باب السلام و مصلای پیامبر به هنگام قبله بودن بیت المقدس، می‌شد.[۱۷]

پانویس

  1. مدینه منوره، ص 80
  2. مدینه منوره، ص 80
  3. مدینه منوره، ص 80
  4. مدینه منوره، ص 80
  5. مدینه منوره، ص92-93
  6. مدینه منوره، ص99
  7. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 136
  8. مدینه منوره، ص 99
  9. عماره المسجدالنبوی، ص 224
  10. مدینه منوره، ص 101
  11. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 140
  12. مدینه منوره، ص 101، تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 140
  13. مدینه منوره، ص 105
  14. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 149
  15. مدینه منوره، ص 110
  16. مدینه منوره، ص 111
  17. تعمیر و توسعه مسجد شریف نبوی در طول تاریخ، ص 182