زیارت‌نامه متنی است که هنگام زیارت امامان یا امامزادگان خوانده می‌شود.

معرفی

زیارت نامه عبارت است از متنی که هنگام زیارت مرقد هریک از اهل بیت یا برخی از امامزادگان خوانده میشود و دعایی است که به عنوان تشرف باطنی برای ائمه و امامزادگان می خوانند و حاوی سلام و درود زائر نسبت به مدفون در آن مرقدهاست.ص۹۷.[۱]

عالمان دین کتب متعددی به صورت مجموعه های زیارات تدوین کرده اند که آمیخته ای است از زیارت های مستند و منقول از معصومین و زیاراتی که انشای علمای بزرگ است. در این میان زیارت نامه هایی که از ائمه نقل شده زیاد است. مانند زیارت های امین الله، جامعه کبیره، وارث، عاشورا، و زیارت اربعین.ص۹۷.[۲]

زیارتنامه ها در یک از اعتبار نیستند. برخی از سند معتبری برخوردارند و بعضی سند چندان معتبری ندارند.ص۱۴۷.[۳]

منبع‌شناسی

از منابع اولیه و مهم زیارتنامه به کتابهایی مانند کامل الزیارات اثر ابن قولویه قمی، المزار شیخ مفید، المزار الکبیر اثر المشهدی (درگذشت ۶۱۰ق)، المصباح الزائر و جناح المسافر ابن طاووس، المزار شهید اول، تحفه الزائر اثر علامه مجلسی، هدیه الزائرین شیخ عباس قمی، اشاره شده است. ص۱۰۳ تا ص۱۱۱.[۴]

انواع زیارت‌نامه‌ها

زیارت نامه به دو دسته مأثور (از امام نقل شده باشد) و غیر مأثور (توسط غیر معصوم مانند عالمان نوشته شده باشد) تقسیم میشود. ص۱۱۴. زیارتنامه های مأثور مانند: زیارت امین الله، زیارت جامعه کبیره، جامعه صغیره، زیارت عاشورا، زیارت اربعین، زیارت ناحیه مقدسه، زیارت آل یاسین، زیارت رجبیه، زیارتنامه حضرت ابوالفضل، زیارتنامه حضرت معصومه.ص۱۱۵ تا ص۱۲۸.[۵]

و زیارتنامه های غیرمأثور مانند: زیارتنامه حضرت عبدالعظیم حسنی و زیارت فرزندان ائمه اطهار(ع).ص۱۲۹.[۶]

ساختار و محتوای زیارت‌نامه‌ها

زیارتنامه‌ها ساختار مشابهی دارند. به طور کلی زیارتنامه‌ها با اذن دخول یا سلام آغاز می‌شود و با صلوات بر محمد و آل محمد یا معصومی که زیارت می‌شود و نیز عرض ارادت و محبت به ساحت مقدس معصومین و ابراز خشم و دشمنی به دشمنان اهل‌بیت ادامه می‌باید؛ و در نهایت با دعا و بیان درخواست‌های دنیوی و اخروی به انتها می‌رسد.ص۱۴۰.[۷]

زیارتنامه های اهل بیت محتوایی ارزشمند دارند که معارف دینی را دربردارند. از جمله مباحث خداشناسی و توحید، نبوت و امام شناسی.ص۱۶۸ تا ۱۷۴.[۸]

پانویس

  1. مزارها و زیارتنامه‌ها، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.
  2. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  3. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  4. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  5. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  6. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  7. مزارها و زیارتنامه‌ها،
  8. مزارها و زیارتنامه‌ها،

منابع

  • مزارها و زیارتنامه‌ها، حیدری،‌ مجتبی، تهران، مشعر، ۱۴۰۴ش.