اخلاق نبوی (کتاب)

اخلاق نبوی با عنوان فرعی آشنایی با سیره اخلاقی پیامبر اعظم(ص) اثر جواد محدثی (متولد ۱۳۳۲ش.) است که به بررسی گوشه‌هایی از سیره عملی و اخلاق فردی و اجتماعی پیامبر اسلام می‌پردازد. نویسنده در این اثر کوشیده است با نثری ساده و تحلیلی، جلوه‌های گوناگون زندگی فردی، اجتماعی و معنوی پیامبر اکرم(ص) را بازنمایی کند.

اخلاق نبوی (کتاب)

پدید آورندگان
نویسنده	جواد محدثی
محتوا
موضوع	پیامبر اسلام، اخلاق، سنت نبوی
زبان	فارسی
نشر
تعداد صفحات	96 صفحه
ناشر	نشر مشعر
محل نشر	تهران
شمارگان	10.000
شابک	964-6963-56-0‬
رده‌بندی کنگره	‏‫‭BP۲۴/۴۶‏‫‭/م‌۳‌‭‮ال‍ف‬‌‬۳ ۱۳۸۵
رده‌بندی دیویی	‏‫‬‭۲۹۷/۹۳
سایر مشخصات	شماره کتابشناسی ملی: ‭م‌۸۵-۷۸۶۲

ساختار

کتاب اخلاق نبوی از یک مقدمه و متن اصلی در ۱۱ بخش تشکیل شده است. پیش گفتار تحت عنوان «سخنی با شما» در دو صفحه ارائه شده. روش نویسنده در نگارش، تحلیلی و تحقیقی است و در عین حال تلاش کرده با زبانی روان و در دسترس، مطالب را برای عموم خوانندگان بیان کند.

عناوین بخش‌های اصلی کتاب:

1. شمایل پیامبر
2. در خانه
3. در اجتماع
4. جلسات پیامبر
5. سخن گفتن
6. راه رفتن
7. آراستگی
8. لباس و پوشش
9. خوردن و آشامیدن
10. ادب عبودیت
11. سنن گوناگون

جایگاه اثر

کتاب اخلاق نبوی از جمله آثار معاصر در حوزه سیره‌پژوهی نبوی به شمار می‌آید و با رویکردی ساده و تحلیلی، می‌کوشد الگوهای اخلاقی پیامبر اکرم(ص) را به خوانندگان امروز معرفی کند. این کتاب اخلاق و سیره پیامبرگرامی اسلام(ص) را در ابعاد مختلف بررسی کرده و در هر بخش از روش پیامبر(ص) درسهای اخلاقی و روش زندگی استخراج کرده است. این کتاب به رغم کوتاه بودنش خواننده و زائر مدینه را به خوبی با اخلاق و روش پیامبر اسلام (ص) آشنا می کند.

گزارش محتوا

از جمله موضوعات و نکات مهمی که در کتاب آمده است:

• ساده‌زیستی پیامبر(ص): زندگی بی‌تکلف، استفاده از رختخواب و بالش حصیری، خوابیدن بر پهلوی راست و زیست مردمی.
• هنر گوش دادن: پیامبر هیچ‌گاه سخن کسی را قطع نمی‌کرد و اصحاب را نیز به شنیدن کامل سخن دیگران عادت داده بود.
• وارستگی از دنیا: سوار شدن بر مرکب‌های ساده مانند الاغ یا درازگوش و راه رفتن پیاده، همراه با مردم بودن و عیادت از بیماران.
• شیوه غذا خوردن: گفتن «بسم‌الله» در آغاز و «الحمدلله» در پایان، نوشیدن آب به صورت مکیدن و نه یک‌باره.
• یاد خدا: پیامبر در همه حال به یاد خدا بود، دعا می‌خواند، هنگام خواب «آیةالکرسی» تلاوت می‌کرد و روزانه بارها استغفار می‌نمود.
• مدیریت اجتماعی و نظامی: توصیه به تقوا برای فرماندهان، نهی از خیانت و نیرنگ در جنگ، رعایت حقوق کودکان و راهبان، پرهیز از نابودی کشاورزی و طبیعت در جنگ.
• شعر و ادب: نویسنده قطعه شعری از اثر دیگر خود، برگ و بار، درباره پیامبر نقل کرده است که تصویری ادبی و معنوی از شخصیت آن حضرت ارائه می‌دهد.

ویژگی‌ها

• مستند بودن مطالب همراه با ارجاعات و توضیحات در پاورقی‌ها. ارجاعات متعددی به صورت زیر نویس در اکثر صفحات مشاهده می‌شود.
• ارائه‌ی محتوایی آموزشی و در عین حال کاربردی برای آشنایی با سبک زندگی و سیره اخلاقی پیامبر اسلام(ص).
• استفاده از منابع متنوع (۱۲ منبع در پایان کتاب).
• در ابتدای کتاب فهرست تفصیلی و در پایان، فهرست منابع آمده است. با این حال، فهارس فنی (نمایه موضوعی و ...) فراهم نشده است.

اطلاعات نشر

چاپ دوم کتاب با 80 صفحه متعلق به سال 1385 بوده و در سال 1386 به چاپ چهارم با 96 صفحه رسیده است. کتاب به همت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، موسسه فرهنگی هنری مشعر در تهران و به نویسندگی جواد محدثی به چاپ رسیده و در چاپ چهارم ده هزار نسخه داشته که چاپ آن بر عهده دارالحدیث بوده است.

منابع

• پایگاه رسمی پژوهشکده حج و زیارت
• سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
• کتابخانه تخصصی حج و زیارت.
• اخلاق نبوی، آشنایی با سیره اخلاقی پیامبر اعظم(ص)، جواد محدثی.