مزار امامزاده عمران بن على (حله)
مزار امامزاده عمران بن علی، در بالای تپه‌ای تاریخی در شمال شهر حله عراق واقع شده است.
شخصیت فرد مدفون در آرامگاه در حاله‌ای از ابهام است؛ چون‌که مورخان برای امیرمؤمنان(ع)، فرزندی به نام عمران قائل نشده‌اند. به همین جهت برخی گفته‌اند که این قبر، مدفن عمر بن امام علی(ع) است؛ اما این احتمال نیز از اعتبار تاریخی برخوردار نیست.
ناگفته نماند که در خانه‌ای از محلات قديمى شهر نجف نیز، قبرى منسوب به عمران بن على(ع) وجود دارد.
موقعیت مزار
امروزه، در بخش غربی اراضی شهر باستانی بابل، در شمال شهر حله، تپه‌ای تاریخی وجود دارد که بالای آن، زیارتگاهی معروف به «عمران بن علی»، وجود دارد و اهالی منطقه، مدفون در آن را یکی از فرزندان امام علی(ع) می‌دانند.
هویت عمران بن على
برخی از متاخران، نقل کرده‌اند که عمران بن علی(ع) در جنگ نهروان، مجروح شده و در مسیر بازگشت به کوفه، در این منطقه وفات نموده و به خاک سپرده شده است. [۱]
اما باید توجه داشت که مورخان برای امیرمؤمنان(ع)، فرزندی به نام عمران قائل نشده‌اند. ازاین‌رو برخی احتمال داده‌اند که این قبر، مدفن عمر بن امام علی(ع) باشد.
اما این احتمال نیز چندان درخور اعتنا نیست؛ زیرا مورخان درباره محل وفات و دفن عمر بن علی(ع)، سکوت ورزیده‌اند و مسلّماً نامبرده در نهروان به شهادت نرسیده است؛ زیرا او تا پس از واقعه عاشورا، در قید حیات بوده است. همچنین در منابع معتبر، به شهادت فرزند دیگری از اولاد امام علی(ع) در نهروان، اشاره نشده است. بنابراین باید درباره انتساب این قبر به یکی از فرزندان بلافصل امیرمؤمنان(ع)، با احتیاط بیشتری سخن گفت.
توصیف بنا
این زیارتگاه، شامل دو اتاق گنبددار است که میان صحن قرار دارد. زیر این دو اتاق، سردابه‌ای وجود دارد که برای ورود به آن، باید از تعدادی پله پایین رفت.
سردابه بنا، از دو بخش متصل به یکدیگر، تشکیل شده که در یک بخش آن، قبر منسوب به عمران بن علی(ع) و در بخش دیگر آن، دو قبر دیگر به چشم می‌خورد. اهالی منطقه، این دو قبر را از آنِ دو تن از شهدای جنگ نهروان می‌دانند که به اعتقاد آنها، این دو تن نیز پس از پایان جنگ و در مسیر بازگشت لشکر امیرمؤمنان(ع) به سمت کوفه، بر اثر جراحت‌های ناشی از جنگ، در این مکان به شهادت رسیده و به خاک سپرده شده‌اند. [۲]
پانویس
منابع
- مراقد المعارف، محمد حرزالدین، تحقیق: محمدحسین حرزالدین، قم، سعید بن جبیر، ٢٠٠٧م.