شیعة العراق و بناء الوطن (کتاب)
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
شیعة العراق و بناء الوطن، کتابی است به زبان عربی، نوشته محمدجواد مالک، به بررسى تاريخى و تحليل سياسى ۲۵ سال از تاريخ كشور عراق، بین سالهای ١٩٠٨ و ١٩٣٢م. پرداخته است. بررسی اواخر حکومت عثمانی در عراق، مبارزه مردم عراق با استعمار انگلیس، انقلاب عشرین و نقش عالمان شیعه در جنبش‌های سیاسی عراق از موضوعات این کتاب است. این کتاب توسط العتبة الحسینیة المقدسة،در کربلا، در سال ۱۴۳۳ق چاپ شده است.
.jpg) | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | محمدجواد مالک |
| محتوا | |
| موضوع | عراق، تاریخ، ثورةالعشرين، دولت عثمانى |
| زبان | عربی |
| نشر | |
| تعداد جلد | ۱ |
| تعداد صفحات | ۹۶۰ |
| قطع | وزیری |
| ناشر | العتبة الحسینیة المقدسة |
| وب‌سایت ناشر | http://imamhussain-lib.com |
| محل نشر | کربلا |
| تاریخ نشر | ۱۴۳۳ق |
| نسخه الکترونیکی | شیعة العراق وبناء الوطن |
ساختار
کتاب شیعة العراق و بناء الوطن، پايان‌نامه كارشناسى ارشد نويسنده، محمدجواد مالک است كه به دانشگاه «امام اوزاعى» در بيروت ارائه و با رتبه قابل تقدیر، در سال ١۴١٨ق پذیرفته شده و توسط العتبة الحسینیة المقدسة، در کربلا به چاپ رسیده است.[۱] نویسنده، ربع قرن از تاریخ عراق، بین سالهای ۱۹۰۸ و ۱۹۳۲م. را به سه بخش کرده و هر بخش را در بابی جداگانه بررسی کرده است. هر باب از این کتاب، از سه فصل تشکیل شده است.[۲]
محتوا
این کتاب، به بررسى تاريخى و تحليل سياسى ۲۵ سال از تاريخ كشور عراق، بین سالهای ١٩٠٨ و ١٩٣٢م. پرداخته است. برخی از موضوعات این کتاب عبارتند از: عراق در دروه عثمانی، افول حکومت عثمانی، سير تاريخى انقلاب مردم عراق، تلاش برای آزادی از استعمار انگلیس، نقش عالمان شیعه در هدايت سیاسی مردم، انقلاب عشرین، استقلال رسمی عراق و مهمترین نتایج انقلاب.[۳]
این کتاب در یک مقدمه و سه باب، به شرح زیر تنظیم شده است:
مقدمه، در ۶ صفحه، به آموزه‌های اجتماعی اسلام، سیر تاریخی مهمترین وقایع بشری، عراق و خیزش‌های مردم، حمایت عالمان از خیزش‌ها، صدمه‌هایی که به آن‌ها رسید مانند قتل و تبعید، و تلاش استعمارگران برای بیرون کردن عالمان از عرصه سیاسی پرداخته است.[۴]
باب اول، به شرح زیر، در سه فصل، به تاریخ عراق بین سالهای ۱۹۰۸ و ۱۹۱۴م پرداخته است:
فصل اول، از تاریخ عمومی عراق، عراق در اواخر دوره عثمانی، اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عراق در دوره عثمانی و جغرافیای طبیعی عراق سخن گفته است.[۵]
فصل دوم، به این موضوعات پرداخته است: عوامل مؤثر داخلی و خارجی در وضعیت عرصه اسلامی، برخورد حکومت با انقلابیون، نفوذ بیگانگان در کشورهای اسلامی، بررسی وضعیت انقلاب و بررسی ابعاد تاریخی آن در عرصه اسلامی عراق.[۶]
فصل سوم، به بیداری اسلامی در عراق، نوشته‌های اصلاحی اسلامگرایان، جنبش اصلاحی در عرصه اسلامی، دوره مرجعیت میرزای شیرازی(د. ۱۳۱۲ق) و تأثیر آن در جنبش سیاسی عراق، تأثیر مشروطه ایران(۱۹۰۵-۱۹۰۶م) و انقلاب قانون اساسی ترکیه (۱۹۰۷-۱۹۰۹م) در نهضت سیاسی عراق پرداخته است.[۷]
باب دوم؛ عراقی‌ها در مواجهه با اشغال انگیسی‌ها، مبارزه برای آزادی
این باب، در سه فصل و به شرح زیر، به تاریخ عراق بین سالهای ۱۹۱۴ و ۱۹۲۰م. پرداخته است:
فصل اول، از موضع عالمان در مقابل تجاوزهای بیگانگان در کشورهای اسلامی و جنبش جهاد اسلامی ضد حمله بریتانیا به عراق(۱۹۱۴-۱۹۱۷م) سخن گفته است.
فصل دوم، به پیدایش گروه‌ها و احزاب مخالف سیاسی بین سالهای ۱۹۱۷ و ۱۹۲۰م. و تأثیر آن در انقلاب ۱۹۱۸م. نجف، جنبش‌های سیاسی در کربلا، کاظمین و بغداد، نقش اسلامگرایان در همه‌پرسی ملی (۱۹۱۸-۱۹۱۹م) پرداخته است.
فصل سوم، به ثورة العشرین اختصاص یافته و به «الثورة العراقیة الشاملة» نامگذاری شده است. در آن به عوامل انقلاب عشرین، رهبری انقلاب توسط عالمان، همراهی مردم با هر مذهب و گرایشی با عالمان و مهمترین نتایج انقلاب عشرین پرداخته است.[۸]
باب سوم؛ عراقی‌ها در مواجهه با مشکلات سلطه بریتانا، سیر تاریخی درگیری‌ها برای استقلال
این باب، به شرح زیر، در سه فصل، به تاریخ عراق بین سالهای ۱۹۲۱ و ۱۹۳۲م پرداخته است:
فصل اول، درباره مواجهه گروه‌های اسلامی با قیمومیت بریتانیا، حکومت موقت و انتصاب فیصل به عنوان پادشاه عراق سخن گفته است.
فصل دوم، به گروه‌های اسلامی و مواجهه آن‌ها با معاهده بریتانیا-عراق، و بررسی انتخابات مجلس مؤسسان در سال ۱۹۲۴م. پرداخته است.
فصل سوم، به ورود اسلامگرایان به عرصه مبارزه انقلابی از نیمه دهه بیستم میلادی تا استقلال رسمی (۱۹۳۲م) اختصاص یافته و نویسنده در پایان، نتیجه‌گیری‌اش را بیان کرده است.[۹]
فهرست
بخش‌های مهم فهرست این کتاب به این شرح است:
الباب الأول: الإسلامیون في مواجهة السیاسة العثمانیة أواخر عدها ۱۹۰۸-۱۹۱۴م، صرا۷ من أجل الإصلاح
- الفصل الأول:العراق في ظل الدولة العثمانیة
- الفصل الثاني: الوامل المؤثرة في واقع الساحة العراقیة (داخلیاً و خارجیاً)
- الفصل الثالث: نمو الوعي الإسلامي في العراق ۱۹۰۸-۱۹۱۴م.
الباب الثاني:العراقیون في مواجهة الاحتلال البریطاني ۱۹۱۴-۱۹۲۰م، صراع من أجل الحریة
- الفصل الأول:حرکة الجهاد الإسلامي ضد الغزو البریطاني ۱۹۱۴-۱۹۱۷م.
- الفصل الثانی: التصدي السیاسي للمرجعیة الدینیَ الشیعیة و ظهور الجمعیات و الأحزاب السیاسیة المعارضة ۱۹۱۷-۱۹۲۰م.
- الفصل الثالث: الثورة العراقیة الشاملة عام ۱۹۲۰
الباب الثالث: العراقیون في مواجهة مشاریع السیطرة البریطانیة، تطور الصراع من أجل الاستقلال ۱۹۲۱-۱۹۳۲م.
- الفصل الأول: المعارضة الإسلامیة الوطنیة في مواجهة الانتداب البریطاني، و الحکومة المؤقتة، و تنصیب فیصل ملکاْ علی العراق
- الفصل الثانی: المعارضة الإسلامیة الوطنیة في مواجهة المعاهدة البریطانیة-العراقیة و انتخابات المجلس التأسیسي عام ۱۹۲۴م.
- الفصل الثالث:الإسلامیون في المعترك الثقافي و الحرکي، منذ منتصف العشرینیات حتی الاستقلال الرسمي عام ۱۹۳۲م (دخول العراق عصبة الأمم)
چاپ
این کتاب با مقدمه محمدحسین الصغیر، توسط العتبة الحسینیة المقدسة،در کربلا، در سال ۱۴۳۳ق چاپ شده است.[۱۰]
پیوند به بیرون
پانوشت
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، قبل از الاهداء؛ شيعيان عراق؛ درنگى در كتاب «شيعه العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.
- ↑ شيعيان عراق؛ درنگى در كتاب «شيعه العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷.
- ↑ شيعيان عراق؛ درنگى در كتاب «شيعه العراق و بناء الوطن»، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۷، ص۲۲۷. شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۱-۱۶.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۷.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمه، ص۱۷ و ۱۸.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، المقدمة، ص۱۸.
- ↑ شیعة العراق و بناء الوطن، مقدمة المؤلف، ص۱۹.
- ↑ کتاب شیعة العراق و بناء الوطن، محمدجواد مالک، کربلا، العتبة الحسینیة المقدسة، ۱۴۳۳ق.
منابع
- کتاب شیعة العراق و بناء الوطن، محمدجواد مالک، کربلا، العتبة الحسینیة المقدسة، ۱۴۳۳ق.