بغیة النبلاء فی تاریخ کربلاء (کتاب)

نویسنده

سید عبدالحسین بن علی کلیدار آل طعمة (1299 -1380ق)،

ساختار

محتوا

مقدمه کوتاه

تاریخ و جغرافیای کربلا از گذشته دور تا سده سیزدهم قمری.

در این بخش، پس از بررسی واژگانی و جغرافیایی کربلا، به معرفی کربلا پیش از اسلام، کربلا در زمان حکومت امام علی(ع)، کربلا هنگام ورود امام حسین(ع)، نخستین زائر امام حسین(ع)،[یادداشت ۱] ورود جابر بن عبدالله انصاری به کربلا، علت‌های شکل نگرفتن آبادی در کربلا تا سال ۲۴۷ق، تخریب قبر امام حسین(ع) به دست متوکل، منع زیارت امام حسین(ع) به دست او (236-247ق)، آغاز آبادنی کربلا در دوره منتصر عباسی، ابراهیم مجاب نخستین ساکن کربلا در سال ۲۴۷ق، زیارت امام حسین(ع) توسط عضدالدوله آل بویه در سال ۳۷۰ق، معرفی کربلا در سده هفتم و آغاز سده هشتم قمری،[یادداشت ۲] کربلا در سده دهم قمری[یادداشت ۳] و کربلا در سده دوازدهم قمری[یادداشت ۴] پرداخته است.[۵]


تاریخ کربلا در سده سیزدهم قمری.[یادداشت ۵]

در این بخش، حکومت عثمانی به سه دوره تقسیم شده و رخدادهای دوره دوم و سوم آن شرح داده شده است. رویدادهای دوره دوم عبارتند از:‌ یورش نادرشاه به عراق (۱۱۶۳ق)، ناامنی، قتل و غارت در این دوره و پایان این دوره با سقوط داود باشا (ح.۱۸۱۷-۱۸۳۱ق).[۷] در دوره سوم که با پادشاهی علی رضا باشا (آغاز ۱۲۴۶ق) شروع شد، به رویدادهای حمله وهابیان به کربلا (۱۲۱۶ق)، رویداد مناخور (۱۲۴۱-۱۲۴۵ق)،[یادداشت ۶] حادثة نجیب باشا (۱۲۵۸ق)[یادداشت ۷] و فتنة علی هدله (۱۲۹۳ق)،[یادداشت ۸]

کربلا در سده چهاردهم قمری.

منابع کتاب

چاپ

این اثر با تحقیق با تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، حفید نویسنده، توسط چاپخانه «الارشاد »، در بغداد در قطع وزیری و در 216ص 1287 ق. (1345ش/1966م) منتشر شده است.[۱۱]

پیوند به بیرون

پانوشت

  1. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۲۶.
  2. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۲۶.
  3. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۳۲.
  4. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۳۳ و ۳۴.
  5. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۱۷-۳۵.
  6. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۳۷.
  7. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۳۷-۴۶.
  8. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۵۶ و ۵۷.
  9. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۵۸ و ۵۹.
  10. بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، ص۴۶ و ۶۱.
  11. مقاله بغیة النبلاء‌فی تاریخ کربلا، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، ص۳۴۸.
  1. به باور وی، نخستین زائر امام حسین(ع) عبدالله بن حر جعفی بوده است.[۱]
  2. بر پایه گزارش الطنجی، کربلا را شهری کوچک دانسته، روی قبر امام حسین(ع) بنای گسترده و روی ضریح چراغ‌های طلا و نقره معرفی کرده است.[۲]
  3. بر پایه گزارش نورالله شوشتری، کربلا را یکی از بزرگترین شهرها، دارای آبی گوارا و باغ‌های سرسبز پیرامون آن معرفی کرده است.[۳]
  4. بر پایه گزارش عباس المدنی، حرم امام حسین(ع) را دارای طلایی دانسته که چشم را مبهوت و دارای جواهراتی دانسته که با مالیات همه شهر کربلا برابری می‌کرده است.[۴]
  5. نویسنده این سده را بدترین سده تاریخ کربلا دانسته است.[۶]
  6. این رویداد به حمله داود پاشا، توسط به حله و کربلا، تصرف حله، مقاومت کربلا و محاصره آن در ۱۸ ماه و اسیر شدن نقیب کربلا پس از ۴ سال گفته شده است.[۸]
  7. به گفته نویسنده، مردم کربلا نسبت به حکومت نافرمانی کرده، مالیات پرداخت نمی‌کردند؛ نجیب پاشا، والی بغداد، کربلا را محاصره کرده و با نیرنگ امان دادن، وارد کربلا شده و به قتل و غارت پرداخت. او وارد صحن عباسی شده و هر که به قبر حضرت عباس(ع) پناه می‌برد را می‌کشت.[۹]
  8. گروهی از مردم کربلا با رهبری علی هدله، در برابر حکومت عثمانی دست به مقابله زدند. دستور حمله به کربلا و تخریب و قتل مردم آن از جانب حکومت عثمانی صادر شد. پس از ورود، آن گروه پراکنده شده، برای مردم شهر حکم عفو صادر شد. رهبران گروه دستگیر و به بغداد برده شدند.[۱۰]

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۰ و ۱۱، بهار و تابستان ۱۳۹۱ش ، ص۳۴۸. است.

بغیة النبلاء‌ فی تاریخ کربلا، عبدالحسین الکیدار آل طعمة، تحقیق سید عادل عبدالصالح الکیدار، چاپخانه «الارشاد »، بغداد، 1287 ق. (1345ش/1966م) .