رواق
رِواق یا رَواق، از نظر واژگانی به معنای پیشگاه و ورودی خانه بوده و در حرم‌ها به بخش‌های سرپوشیده پیرامون قبر و ضریح گفته می‌شود.
.jpg)
واژه‌شناسی
رواق، در برخی از معاجم عربی خانه‌ای دانسته شده شبیه خیمه که یک ستون در وسط آن قرار دارد.[۱] برخی دیگر، سقفی دانسته‌اند که در آغاز خانه قرار گرفته است.[۲] ابن فارس لغت‌شناس، معنای اصلی آن را ورودی و آغاز خانه، معرفی کرده است.[۳] در واژه‌نامه‌های فارسی آن را پیش‌خانه، پیشگاه خانه، ایوان، سایه‌بان و سقف ابتدای خانه معنا کرده‌اند.[۴]
واژه‌نامه‌های فارسی و عربی، تلفظ آن را رِواق ثبت کرده‌اند.[۵] دهخدا، تلفظ رُواق را نیز افزوده است.[۶] امروزه (۱۳۹۸ش)، ایرانیان آن را رَواق تلفظ می‌کنند. دهخدا واژه فارسی رَواگ را با معنایی شبیه به رواق، در لغت‌نامه خود درج کرده است.[۷]
رواق در حرم‌ها
در حرم‌ها، بخش‌های سرپوشیده‌ای که در پیرامون قبر و ضریح است، رواق نام دارد.[۸] علت نامگذاری آن به رواق این است که این بناها، ورودی بخش اصلی حرم، که روضه و ضریح باشد، شمرده می‌شود. برای نمونه، حرم امام رضا(ع)، دارای رواق‌های بسیار مانند رواق دارالزهد، دارالمرحمه و دارالولايه.[۹]
پانوشت
- ↑ العین، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ الصحاح، ج4، ص 1485.
- ↑ معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۶۰.
- ↑ برهان قاطع، ص۴۳۲؛ فرهنگ فارسی عمید، ذیل مدخل رواق؛ لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۸۲۰.
- ↑ برهان قاطع، ص۴۳۲؛ فرهنگ فارسی معین، ج۲، ص۱۶۸۰؛ فرهنگ بزرگ دوجلدی عمید، ج۱، ذیل مدخل رواق؛ العین، ج۵، ص۲۰۸.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۸۲۰.
- ↑ لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۸۲۱.
- ↑ فرهنگ‌نامه زیارت، ص۳۴ و ۳۵.
- ↑ فرهنگ‌نامه زیارت، ص۳۴ و ۳۵.
منابع
- برهان قاطع، محمدحسین بن خلف برهان، نیما، تهران، ۱۳۸۰ش.
- الصحاح، اسماعیل بن حماد جوهری، تحقیق احد بعد الغفور، دارالعلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.
- کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق. معجم مقاییس اللغة، احمد بن فارس، تصحیح عبدالسلام محمد هارون، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، ۱۴۰۴ق.
- فرهنگ بزرگ دو جلدی مصور، حسن عمید، کتابخانه ابن سینا، تهران، ۱۳۳۷ش.
- فرهنگ فارسی، محمد معین، امیرکبیر، تهران، ۱۳۶۰ش.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، دار صادر، بیروت، ۱۴۱۴ق.
- لغت نامه، علی‌اکبر دهخدا، نظارت جعفر شهیدی، محمد معین، انتشارات دانشگاه تهران، روزنه، تهران، ۱۳۷۳ش.