مرقد محمد بن سلیمان فضولی

مدفون

ملا محمد بن سليمان فضولى» شاعر و انديشمند والامقام شيعه (٩١٠- ٩٩٠) است. در كربلا و در خانواده‌اى آذربايجانى به دنيا آمد. او را بزرگ‌ترين شاعر تركى آذرى در سده دهم مى‌دانند. او به جز ديوان شعر، كتابى مستقل در مقتل امام حسين (ع) به نام «حديقة السُعَدا» تأليف كرده است. از اين شاعر شيعى اشعار بسيارى در مدح و منقبت اهل بيت و امام حسين (ع) به يادگار مانده است.

فضولی الی جانب مرقد درویش عبدالمؤمن دده، شیخ طریقت بکتاشیه، مقابل باب القبله دفن شد.

محمد بن سلیمان بغدادی، از مشهورترین شاعران ترک‌ و یکی از ادیبان صوفی در سده دهم قمری بوده است. در سرایش شعر ترکی، فارسی و عربی ماهر بود و به تقشف و زهد و تصوف مایل بود. برخی تولد او را در کربلا و در سال ۱۴۹۸م. دانسته‌اند و برخی آن را تأیید کرده و تولد او را حدود ۸۹۸ق. معرفی کرده‌اند. محمد حرزالدین بر این باور است که وی مدتی در بغداد سکونت داشته و پس از آن تا زمان مرگ، در کربلا بوده است. مرگ او بر اثر طاعون گزارش شده و در تاریخ درگذشت او اختلاف است؛ سال‌های گوناگون از ۹۶۳ تا ۹۷۰ق. گفته شده است. مولف تراث کربلا، سال ۹۶۳ق. (۱۵۵۵م) را درست دانسته، زیرا در این سال طاعون در کربلا همه‌گیر شده است.

امروزه بيست جلد كتاب در شعر و ادب از وى به يادگار مانده است. مطلع الأعتقاد، یکی از آثار اوست. در كنار قبر او، فرزندش فضلى بن فضولى شاعر متصوف قرن دهم دفن است‏.

آرامگاه او در توسعه اخير از ميان رفته است.

مکان

مرقد فضولی، بیرون حرم امام حسین(ع)، جنوب صحن، سمت راست باب القبله، كنار خيابان قرار دارد.

پيشتر اتاقى در محل كشتى كنونى، روبه‌روى باب قبله قرار داشت كه معروف به «مزار فضولى» بود و اكنون نيز در سمت راست ورودى كتابخانه، سنگ قبرى از او گذاشته‌اند كه در مورد اخير با حقايق تاريخى ناسازگار است.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله حاشیه و متن حائر حسینی، ناصر غروی، ترجمه محسن سلامی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره سوم و چهارم، تابستان و پاییز ۱۳۸۹، ص۲۴۱ است.

• تراث کربلاء، سلمان هادی طعمه، مشعر، تهران، ۱۳۹۳ش.
• تاريخ مرقد الحسين و العباس، سلمان هادى آل طعمه، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، بيروت، 1416ق.
• مشاهير المدفونين في كربلاء، سلمان هادى‏ طعمه، مشعر، تهران، ۱۴۳۰ق‌.
• موسوعة العتبات المقدسه، قسم النجف، السامراء، الكوفه، الكربلا، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات، جعفر خليلى، بيروت، 1407ق.