محمد بن سلیمان فضولی

نام

وی به علت تولد یا سکونت در بغداد، به بغدادی و به سبب تخلص شعری‌اش که فضولی بود به فضولی شهرت یافت.

در زبان عربی،‌ واژه فُضول، به معنای آراسته شدن به فضیلت و فرزانگی آمده و در کاربرد دیگری جمع فضل، به معنای زیاد و بیشتر است. یعنی درست به عکس معنای عامیانه و طنزآمیز متداول در فارسی است که به شخص مفتش، بی‌ادب و دخالت کننده فضول گفته‌ می‌شود؛ از این روی، واژه فضولی، که تخلص این شاعر است، به معنای شخص فرزانه و با فضیلت است. فضولی خود، در مقدمه دیوان اشعار فارسی‌‌‌اش به این موضوع پرداخته و شعری ترکی از استاد شهریار، درباره سه زبانه بودن شعر فضولی، بر مفهوم فضیلت و فضایل در کلمه فضولی اشاره دارد.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله شاعر الحسین(ع) نگاهی به زندگی و شعر حکیم ملامحمد فضولی بغدادی مصطفی قلی‌زاده علیار، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره دهم و یازدهم، بهار و تابستان 1391، ص116 است.

تراث کربلاء، سلمان هادی طعمه، مشعر، تهران، ۱۳۹۳ش.